Nikos Gabriel Pentzikis – Νικος Γαβριηλ Πεντζικης

This is a tribute to the great Greek Writer and Painter, Niko Gabriel Pentzikis. He was born and lived almost all his life in the city of Thessaloniki in the north of Greece.

Σημερα τιμω τον μεγαλο Ελληνα Συγγραφεα και Ζωγραφο, το Νικο Γαβριηλ Πεντζικη.

Ο Πεντζικης γενηθηκε και εζησε στη Θεσσαλονικη.

Most critics classify him as a member of the “30’s Generation” group of Greek Writers and Artists, who developed the concept of “being Greek” in a modern 20th century context. In my view, Pentzikis stands somewhere by himself, pure and authentic, a visionary and a mystic at the same time,  a lover and believer in the internal dialogue.

Τον εντασσουν στη γενια του 30, ομως για μενα στεκει καπου μοναχος του, ολοκαθαρος και αυθεντικος, ενας οραματιστης και μυστικιστης ταυτοχρονα, ενας μυστης του εσωτερικου διαλογου.

His paintings are equally important with his writings. Many times he comes to my mind as the “Paul Klee of the European East”.

Οι ζωγραφιες του ειναι εξ ισου σημαντικες με το συγγραφικο του εργο. Πολλες φορες τον φερνω στο νου μου  σαν τον Παουλ Κλε της Ανατολης.

“My Saviour, I see your House in all of its glory, but I have no proper clothes in order to enter it. You, the Bearer of Light, enlighten the armoury of my Soul, and Save me! ”

«Τὸν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω, ἵνα εἰσέλθω ἐν αὐτῷ· λάμπρυνόν μου τὴν στολὴν τῆς ψυχῆς, Φωτοδότα καὶ σῶσόν με». Ἱερὰ Σύνοψη

“The good news always hide their presence.”

The Novel of Mrs. Ersi

«Τα καλά μαντάτα αποκρύβουνε την παρουσία τους»

Το Μυθιστορημα της κυριας Ερσης

Life for Pentzikis is a study of death with Platonic touches. The humanistic ego follows and coincides with a global cosmos. The deeper meaning of existence inhabits the root of love.

(Source: Article of Athina Schina in Eleftherotypia.)

Η ζωή για τον Ν.Γ. Πεντζίκη είναι μιας πλατωνικής απόχρωσης, σπουδή θανάτου, όπου όμως, στη συνέχεια, το ουμανιστικό εγώ ακολουθεί και ταυτίζεται με τη συμπαντικής σύλληψης φυσική νομοτέλεια. Το βαθύτερο νόημα της ύπαρξης εγκατοικεί στη ρίζα της αγάπης. Μιας αγάπης ενεργητικής και διαδραστικής, μέσω της οποίας διαστέλλεται το εγώ, προκειμένου να επιτευχθεί η πραγματογνωστική του μεταμόρφωση και η μετατροπή της υποκειμενικότητας στην ανασυγκρότησή της, ως «ετέρα μορφή». Η πορεία προς το θάνατο γίνεται άσκηση αναγέννησης και παγανιστικής σχεδόν παλιγγενεσίας, της οποίας η αιτιότητα αποκτά μια εσχατολογική δυναμική, μέσα από μια διάσταση ανακυκλωτικού χρόνου, αδιάλειπτης ενδοσκόπησης και εσωτερικής προοπτικής. Το παρελθόν διαπλέκεται με το παρόν, μέσα από μια αποδιαρθρωτική συνοχή, με στόχο τη συνεχή απέκδυση κάθε ατομικής ιδιαιτερότητας, για τη συγκρότηση ενός συμπαντικού «προσώπου», μιας κοσμογονικής persona, όπου αφηγητής, ήρωας και συγγραφέας ταυτίζονται ή εναλλάσσονται κάτω από τον ίδιο παρονομαστή. Τα πρόσωπα και τα πράγματα, οι μεταφορές και οι αλληγορίες, οι σχέσεις και οι συνειρμοί, ο φυσικός και ο μεταφυσικός ορίζοντας γίνονται σύστοιχα αντικείμενα και η μορφή, κατ’ αυτήν την έννοια, γίνεται σχήμα, κέλυφος ζωοδότησης μιας «αναστάσιμης», λυτρωτικής ουσίας, που αποκαθηλώνει το στιγμιαίο γεγονός προσδίδοντάς του μνημειακή διάρκεια.

(Πηγη: Αρθρο της Αθηνας Σχινα στην Ελευθεροτυπια)

Τὰ ἄνευ οὐδενὸς περιεχομένου γεγυμνωμένα ὀστᾶ τοῦ πατέρα μου, ποὺ ξεθάψαμε κατὰ τὴν ἀνακομιδή, ἐν Χριστῷ ἐνδύονται φῶς ζωῆς. Ζοῦν οἱ προσφιλεῖς ὑπάρξεις, ποὺ καμιὰ λογικὴ ἀνάλυση καὶ ψυχολογία δὲ μπορεῖ νὰ τὶς ἀναστήσει. «Ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν περὶ τῶν κεκοιμημένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα»

(Πηγη: Ν.Γ. Πεντζίκης – Ἔρως τῆς Ἐκκλησίας)

…Στον “Πεθαμένο και ανάσταση”, το απαλλοτριωμένο και νεκρό εγώ ανασταίνεται χάρις σε στοιχεία επαφής με τον τόπο…. (αποσπασμα απο αυτοβιογραφικο κειμενο).

«Aγωνίζομαι να συμπεριλάβω ασήμαντες

λεπτομέρειες που σημείωσα, γιατί μονο έτσι

“O Nίκος Γαβριήλ Πεντζίκης ταυτίστηκε με τη «μητέρα Θεσσαλονίκη», αλλά γοητεύτηκε απο το «άχροον θαύμα» του Aγίου Oρους. Oι δεκάδες επισκέψεις του στην Aθωνική Πολιτεία τροφοδοτούσαν τον πνευματικο του κοσμο, τη βαθιά του πίστη στην Oρθοδοξία, που εκρφράζεται στα συγγραφικα και εικαστικα του έργα.” (Πηγη: Αφιερωμα της Καθημερινης).

Και σε αυτό το αφιέρωμα πολύτιμη μαρτυρία για την πολυδιάστατη προσωπικότητα του Ν. Γ. Πεντζίκη δίνει ο επί 54 χρόνια «μαθητής» του, Κάρολος Τσίζεκ. Οταν πρωτογνωρίστηκαν ήταν εκείνος 31 και ο Τσίζεκ 17 ετών. Το κείμενο του Κ. Τσίζεκ καταλήγει με μια παρατήρηση που νομίζουμε πως απαιτεί βαθιά συλλογή: «… μια διαφορά, που προκύπτει από τη σύγκριση μιας προσωπικότητας σαν του Πεντζίκη (ή σαν του, έστω και τόσο διαφορετικού, φίλου του Στρατή Δούκα) με την αντίληψη που επικρατεί σήμερα για τον λογοτέχνη, τον καλλιτέχνη και τον πνευματικό άνθρωπο γενικά, είναι ότι εξέλιπε η επιδίωξη μιας πνευματικής τελείωσης… Σήμερα η δημόσια προβολή και η εμπορική επιτυχία έχουν υποκαταστήσει την άσκηση, που αδιαφορώντας για τα παραπάνω έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη βελτίωση του εαυτού μας, την ανύψωση της πνευματικής μας στάθμης και την ποιοτική τελείωση του έργου μας…».

(Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=47&artid=105967&dt=04/06/2000#ixzz0w2kT2GSM)

Μια νεροποντή με αστραπές, βροντές κι έναν κεραυνό που έπεσε σ’ ένα από τα σπίτια, μας παγίδεψε για λίγες μέρες στη Νέα Σκιώνη, στο τέλος εκείνου του καλοκαιριού. Οι χωματόδρομοι είχαν γίνει αδιάβατοι. Οι βροχές αποκάλυπταν συχνά στα οργωμένα χωράφια αρχαία νομίσματα, ανατιμημένα από τους αιώνες στο πολλαπλάσιο της ονομαστικής τους αξίας. Η γλυκιά και φτωχή γη της Κασσάνδρας έμοιαζε με τεράστιο καρβέλι ζυμωμένο με πανάρχαιο προζύμι. Το φυσικό και ιστορικό περιβάλλον ήταν για τον Πεντζίκη ένα ανοιχτό βιβλίο. Γι’ αυτό και η συναναστροφή μαζί του, οι ατελείωτες περιπλανήσεις μας και οι συζητήσεις που πάντα καταλήγανε σ’ έναν δικό του μονόλογο, που στην Κασσάνδρα μετριούνταν και με διανυόμενα χιλιόμετρα, με πλούτιζε αφάνταστα. Η καθημερινότητα αποκτούσε μια μεταφυσική διάσταση, που χωρίς αυτήν η ζωή, κυρίως ιδωμένη από το τέλος της, περιορίζεται σ’ ένα άθροισμα περιστατικών που μάταια αναζητάει κανείς το νόημά τους.
(Πηγη: Αρθρο του Καρολου Τσιζεκ στην Ελευθεροτυπια)