The “North Macedonia” agreement opens a wound – Η Συμφωνία για τη “Βόρεια Μακεδονία”ανοίγει μια πληγή

Μια χώρα σε οικονομική, κοινωνική και πολιτική παρακμή, με διαρκώς μειούμενο πληθυσμό, υπό κανονικές συνθήκες δεν μπορεί να αντισταθεί στις κυρίαρχες δυνάμεις της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας. Δεν είναι η αντιπολίτευση που είναι λειψή, όλη η χώρα είναι. Και τη στιγμή της κρίσιμης απόφασης, που ότι απέμεινε από το φρόνημα του λαού, λάθος ή σωστό δεν έχει σημασία, εκφράστηκε και μια και δυο φορές, και πάνω από το 60% λέει ΟΧΙ στη συμφωνία, η Κυβέρνηση και οι συνοδοιπόροι της παίρνει την απόφαση στη Βουλή και δεν κάνει Δημοψήφισμα. Αυτό θα το πληρώσει ακριβά στον πολιτικό στίβο ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Τσίπρας προσωπικά.

scopia-4

Πιο ακριβά όμως θα το πληρώσει η Ελλάδα.

Με την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, ανοίγει μια πληγή που μπορεί να κακοφορμίσει, που δεν θα κλείσει εύκολα, και που θα δημιουργήσει περιπλοκές και στο εξωτερικό και στο εσωτερικό της χώρας.

Η Ελλάδα για μια ακόμη φορά είναι διχασμένη. Και ο διχασμός αυτός είναι βαθύς.

Οι ευθύνες του κ. Τσίπρα είναι πολύ μεγάλες. Η πολιτική στην Ελλάδα επιστρέφει σε ένα μονότονο, καταστρεπτικό και εξαντλητικό δικομματικό πολωμένο παιχνίδι, τη στιγμή που ο λαός για μια ακόμη φορά χρειάζεται να καταβάλει τεράστια προσπάθεια για την οικονομία, πληρώνοντας υπερβολικούς φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.

Η φρικτή πλευρά της πόλωσης είναι ότι εκτρέφει κάθε είδους στοιχεία και παράγοντες ανωμαλίας και ακρότητας που σε συνθήκες ομοψυχίας και ευρείας συναίνεσης λουφάζουν. Δεν είναι τυχαίο ότι σε δημοσκόπηση της 24/1/2019 το κόμμα με την μεγαλύτερη αύξηση της δύναμης του είναι η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ.

Η Ελλάδα για μια ακόμη φορά είναι η χώρα των ΜΕΝ και των ΔΕ.

north_macedonia1

Ο παρατηρητής του θέματος θα μπορούσε στο σημείο αυτό να ερωτήσει κατά πόσον η συμφωνία καθεαυτή και η επικείμενη ένταξη του κρατιδίου των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ θα δημιουργήσει ένα περιβάλλον σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια.

Αμφιβάλω. Όπως έγραψα σε ένα προηγούμενο άρθρο μου, το πρόβλημα στην περιοχή είναι ο Αλβανικός εθνικισμός και επεκτατισμός, και όχι το κρατίδιο των Σκοπίων.

Επίκεινται σημαντικές εξελίξεις στο Κόσοβο, που θα είναι μόνον η αρχή.

Εκτιμώ ότι και οι ΗΠΑ αλλά και η Γερμανία έχουν κάνει λάθος εκτιμήσεις για το Αλβανικό στοιχείο.

Ελπίζω βέβαια το λάθος να είναι δικό μου. Το μέλλον θα το δείξει.

 

 

The “North Macedonia Agreement”: When the rulers are afraid of the people they rule – Η Συμφωνία για τη “Βόρεια Μακεδονία”: Όταν οι κυβερνώντες φοβούνται τον λαό

Θυμάμαι την πρώτη φορά που πήγα στα Σκόπια ήταν για ένα έργο μεγάλης ελληνικής εταιρείας. Είχαμε τελειώσει τη συνάντηση μας στα γραφεία του πελάτη και γυρνάγαμε στο ξενοδοχείο, περνώντας μέσα από μια στοά. Στην έξοδο της στοάς ήτανε ένας γυρολόγος που πούλαγε διάφορα μπιχλιμπίδια. Ανάμεσα σε αυτά ήταν ένα μεγάλο αυτοκόλλητο, μεγέθους Α4, που έδειχνε το γειτονικό κράτος να εκτείνεται μέχρι τη Θεσσαλονίκη.

Γελάσαμε με ένα τρόπο αμήχανο, γιατί ήτανε δίπλα μας και οι εντόπιοι συνεργάτες, και προχωρήσαμε. Το ξενοδοχείο ήτανε δίπλα. Μπήκαμε μέσα κι εγώ πισωγύρισα, και πήγα στον γυρολόγο κι αγόρασα το αυτοκόλλητο. Δεν ήθελα να ξεχάσω αυτή την αποτρόπαια εικόνα.

kumanovo_us

Λίγους μήνες μετά, τον Ιούνιο, έζησα από κοντά την εμφύλια σύρραξη του 2001. Το ταξί που μας έφερνε στα Σκόπια από τη Θεσσαλονίκη πέρναγε 10 χιλιόμετρα δυτικά από την εμπόλεμη ζώνη. Από το γραφείο του πελάτη μπορούσαμε να δούμε καθαρά τους βομβαρδισμούς.

Το έργο διήρκεσε λίγο παραπάνω από ένα χρόνο, τα πράγματα ηρέμησαν, αλλά το Α4 με τη “Μακεδονία” να φτάνει μέχρι τη Θεσσαλονίκη το έχω ακόμα. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ένας βασικός λόγος είναι ότι είναι αναντίστοιχο με αυτό που βίωσα στα Σκόπια.

Η λεγόμενη “Βόρεια Μακεδονία” είναι μια φτωχή χώρα, χωρίς πόρους, στη μέση του πουθενά. Το 30% του πληθυσμού είναι Αλβανοί, που δεν θέλουν καν να λέγονται “Μακεδόνες”. Οι περισσότεροι κατοικούν στο δυτικό μέρος του κρατιδίου. Στο βορειοδυτικό σύνορο, βρίσκεις το Κόσοβο. Ο ρυθμός αναπαραγωγής του Αλβανικού πληθυσμού είναι πολύ μεγαλύτερος από εκείνον του “Μακεδονικού”, και προβλέπεται ότι μετά από 20 χρόνια οι  Αλβανοί θα είναι περισσότεροι.

Στην αγορά των Σκοπίων, που κυριαρχείται από Αλβανούς, μπορείς να βρεις τα πάντα, τα περισσότερα λαθραία. Η Ποντγκόριτσα, στο γειτονικό Μαυροβούνιο, ήταν τότε το κέντρο διανομής από το οποίο ερχόντουσαν στα Σκόπια όλα τα καλά του κόσμου.

Το κρατίδιο αυτό δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς τα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης των ΗΠΑ. Θυμάμαι ότι και ο Καναδάς είχε συνεισφέρει.

Πάρα πολλοί πολίτες του κρατιδίου είναι οικονομικοί μετανάστες, οι περισσότεροι βρίσκονται στη Γερμανία. Πολλά στεγαστικά δάνεια έχουν ρήτρα Ελβετικού φράγκου λόγω αστάθειας του τοπικού νομίσματος.

macedonia-kumanovo (1)

Η “Συμφωνία των Πρεσπών” είναι αποτέλεσμα των επιθυμιών και επιδιώξεων την ΗΠΑ και της Γερμανίας να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο κ. Τσίπρας συνέπλευσε και απέκτησε πολλά εύσημα εκ τούτου.

Είναι όμως αυτή μια καλή συμφωνία για την Ελλάδα;

Από όσα έχω διαβάσει δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο όφελος για την Ελλάδα. Νομίζω ότι περισσότερο μας έχουν ανάγκη οι γείτονες “Μακεδόνες” από ότι τους έχουμε εμείς.

Φαίνεται λοιπόν ότι κλείνουμε το θέμα της ονομασίας χωρίς να έχουμε εισπράξει κάτι χειροπιαστό σαν χώρα.

Τι χάνουμε όμως;

Σύμφωνα με τις έρευνες γνώμης, η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων δεν θέλουν τη συμφωνία αυτή. Παρόλα αυτά όμως, η Κυβέρνηση και οι συμπορευόμενοι βουλευτές θα την ψηφίσουν.

Προσωπικά είμαι ενοχλημένος από το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν εισπράττει κάτι από μια τόσο σημαντική συμφωνία. Το θέμα της ονομασίας φαίνεται να είναι σημαντικό για πολλούς συμπολίτες, σέβομαι τη γνώμη τους, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί του δίνουν τόση σημασία. Κατά την προσωπική μου γνώμη, ο κίνδυνος που ελλοχεύει στη “Βόρεια Μακεδονία”  είναι ο Αλβανικός αλυτρωτισμός και επεκτατισμός. Ο θύλακας που έχει γεωγραφικό κέντρο το Κόσοβο θα γίνει στην επόμενη πενταετία το επίκεντρο πολλαπλών και παρατεταμένων συγκρούσεων, και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη αστάθεια, κάτι σαν το Βαλκανικό αντίστοιχο της Συρίας. Αυτό όμως είναι άλλο θέμα. Το αναφέρω επειδή ο κίνδυνος είναι υπαρκτός, είναι σημαντικός, και κάποια στιγμή θα εκδηλωθεί με τρόπο ορατό στους πολλούς, ενώ σήμερα είναι ορατός στους λίγους.

macedonia-kumanovo

Παρ’ όλες τις ενδείξεις της διαφωνίας ενός πολύ μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού της Ελλάδος με τη συμφωνία, η Κυβέρνηση και οι συμπορευόμενοι εξακολουθούν να επιμένουν ότι αρκεί να εγκριθεί η συμφωνία από τη Βουλή.

Γιατί όμως δεν κάνουν ένα δημοψήφισμα; Δεν μπορεί άραγε η Δημοκρατία της Ελλάδος να αντέξει κάτι τέτοιο; Κι αν δεν μπορεί, τι Δημοκρατία είναι αυτή;

Νομίζω ότι η Δημοκρατία της Ελλάδος μπορεί να αντέξει ένα δημοψήφισμα για τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά ο κ. Τσίπρας και οι λοιποί κυβερνώντες φοβούνται την γνώμη του λαού και για το λόγο αυτό δεν το κάνουν.

Έχουμε μια Κυβέρνηση που φοβάται το λαό. Και για το λόγο αυτό του στερεί το δικαίωμα να εκφράσει τη γνώμη του για κάτι που ο λαός θεωρεί πολύ σημαντικό.

Το φαινόμενο είναι πολύ σημαντικό επειδή δεν έχει σχέση με την οικονομία. Οι Έλληνες δέχθηκαν την επιβολή βαρύτατων μέτρων στην οικονομία, τα περισσότερα από τα οποία ισχύουν και σήμερα, με κορυφαία την υπερφορολόγηση. Στη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας οι μαζικές κινητοποιήσεις για το θέμα αυτό ήταν ελάχιστες σε σχέση με τη βαρύτητα και τη σημασία των μέτρων.

macedonia-kumanovo (2)

Για το θέμα της “Βόρειας Μακεδονίας” όμως, οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν.

Όσο και αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς, το γεγονός αυτό είναι σημαντικό για τη δημοκρατία και για την κοινωνία που εκφράζεται ως έθνος, γλώσσα, θρησκεία.

Σημειώνω ότι καμία πολιτική δύναμη δεν ζήτησε επιτακτικά και δυναμικά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος.

Αυτός ο λαός που διαφωνεί, που διαδηλώνει, έχει χαρακτηρισθεί από πολλούς σαν “φασίστες, ακροδεξιοί, εθνικιστές” και άλλα επίθετα απαξιωτικά και προσβλητικά.

Είναι έτσι τα πράγματα;

Στη σημερινή δημοκρατία, ο πολίτης είναι εξαιρετικά περιορισμένος και ουσιαστικά ορίζει εκπροσώπους του στο Κοινοβούλιο και την τοπική αυτοδιοίκηση, παρά συμμετέχει στα κοινά με την ουσιαστική έννοια του όρου.

Αυτός ο πολίτης βρίσκει φωνή να εκφρασθεί για κάτι που το θεωρεί σπουδαίο, και οι κυβερνώντες, που τους ψήφισε ο ίδιος ο λαός, αγνοούν την φωνή του, και αποφασίζουν μεταξύ τους.

Τυπικά δεν υπάρχει θέμα, πουθενά δεν γράφει το Σύνταγμα της Ελλάδος ότι θα έπρεπε να γίνει δημοψήφισμα για τη “Βόρεια Μακεδονία”.

Δεν μπορεί όμως θέματα ουσίας να αποφασίζονται με βάση του τύπους.

Ο λαός θέλει να εκφρασθεί, έχει άποψη, και οι κυβερνώντες τον φιμώνουν. Αυτό κατά την άποψη μου συνιστά κατάχρηση της εξουσίας που ο ίδιος αυτός λαός έδωσε στους εκπροσώπους του.

kumanovo

Αυτή η κατάχρηση εξουσίας βιάζει και ακυρώνει τη δημοκρατία.

Κάποιοι θα πρέπει να πληρώσουν για το βαρύτατο αυτό ατόπημα.

Η Κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές θα πρέπει να διενεργήσει δημοψήφισμα για την επικύρωση ή μη της συμφωνίας των Πρεσπών. Ο κ. Μητσοτάκης, που φαίνεται ότι θα είναι ο νέος Πρωθυπουργός, θα πρέπει να δεσμευθεί σήμερα ότι θα διενεργήσει δημοψήφισμα. Δεν αρκεί να δηλώνει ότι η συμφωνία είναι “κακή”.

Το θέμα δεν είναι τι νομίζει ο κ. Μητσοτάκης για τη συμφωνία, αλλά κατά πόσον ο κ. Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία σέβονται το δικαίωμα του Ελληνικού Λαού να εκφρασθεί πέρα από την ψήφο του και με την διατύπωση της γνώμης του για τη συμφωνία των Πρεσπών.

Άν δούμε το ιστορικό προηγούμενο, ο κ. Μητσοτάκης δεν θα τολμήσει. Η Νέα Δημοκρατία έχει ιστορικό αυταρχικής διακυβέρνησης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνει δημοψήφισμα. Απλά σημαίνει ότι δεν είναι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ που φοβάται την ετυμηγορία του Ελληνικού λαού.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The composition of the population of the Florina prefecture in 1930 (in Greek) – Η σύνθεση του πληθυσμού του νομού Φλωρίνης το 1930

Εισαγωγή

Η πρόσφατη συμφωνία των Πρεσπών με την οποία αλλάζει η επίσημη ονομασία του κρατιδίου των Σκοπίων, έφερε στο προσκήνιο για μια ακόμη φορά  το θέμα  της Μακεδονίας, της ελληνικότητας, της γλώσσας και πόλωσε τους Έλληνες. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι καλό να ανατρέχει κανείς σε ιστορικά ντοκουμέντα που παρουσιάζουν μία πτυχή των ιστορικών δεδομένων απαλλαγμένη από την ένταση των πολωτικών συγκρούσεων.

Σήμερα παρουσιάζω ένα έγγραφο που μπορείτε να το βρείτε στο ψηφιακό αρχείο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Είναι ένα απόσπασμα από την έκθεση 3394 / 26-2-1930  που συνέταξε ο Νομάρχης Φλωρίνης κ. Π. Καλλιγάς τον Φεβρουάριο 1930 (πηγή [1], βλέπε και πηγή [2]). Στο απόσπασμα αυτό αναφέρονται στοιχεία για την σύνθεση του πληθυσμού στο νομό Φλωρίνης. Η έκθεση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού στους νομούς Φλωρίνης (που περιελάμβανε τότε και την Καστοριά) και Κοζάνης κατοικούσε το μεγαλύτερο μέρος του σλαυόφωνου πληθυσμού.

Αυτά τα στοιχεία θα παρουσιάσω στο άρθρο αυτό.

Χρονικά Ορόσημα

Προκειμένου να τοποθετηθούν τα δεδομένα σε ένα ιστορικό πλαίσιο, αναφέρω παρακάτω τα κρίσιμα χρονικά ορόσημα στην εξέλιξη του ιστορικού φαινομένου που αφορά την Μακεδονία.

Η σύνθεση του πληθυσμού στο νομό Φλωρίνης

Με βάση την απογραφή του 1928 (βλέπε πηγή [4], και πηγή [3] για την απογραφή του 1920), το σύνολο του πληθυσμού της Ελλάδας ανερχόταν σε 6,204,684. Από αυτούς οι 1,412,477 κατοικούσαν στην Μακεδονία. Ο νομός Φλωρίνης (που αποτελούνταν από τις υποδιοικήσεις Καστοριάς και Φλώρινας) είχε 125,722 κατοίκους.
Η πρώτη ανάλυση της έκθεσης αφορά την γλώσσα, και παρουσιάζεται στον επόμενο πίνακα.

 Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, στο νομό Φλωρίνης το 1930 κατοικούσαν 86,878 ξενόφωνοι και 38,844 Ελληνόφωνοι. Ο συγγραφέας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «… εκ των 87 περίπου χιλιάδων ξενοφώνων, τινες ουδ’ Ελληνικά αισθήματα έχουσι.»

Στην συνέχεια ο συντάκτης προχωρά στον διαχωρισμό των κατοίκων σε «έχοντες Ελλήνων την συνείδησιν» και «μη Ελληνικής συνειδήσεως».

Από την ανάλυση αυτή προκύπτει ότι οι «μη Ελληνικής συνειδήσεως» κάτοικοι είναι 64,150.

Στο υποσύνολο αυτό ο κ. Νομάρχης διακρίνει δύο ομάδες:

  • Σχετικά ουδέτεροι, αρκεί να υπάρχει μέριμνα.
  • Φανατικοί Βουλγαρόφιλοι. Αποτελούν την εθνική Βουλγαρική μειονότητα. Είναι οι προύχοντες, οι πλουσιώτεροι, οι μεγαλύτερην επιρροήν έχοντες εις τα χωρία.

Επισημαίνω ότι ο συντάκτης δεν χρησιμοποιεί για τους ξενόφωνους όρους που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα, όπως σλαβομακεδόνες. Ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης αναφέρει στην μελέτη του για τον πληθυσμό της Μακεδονίας (βλέπε πηγή [5]) ότι «οι Γιουγκοσλάβοι ιστορικοί μετονόμασαν χωρίς όμως πειστική αρχειακή τεκμηρίωση τους δίγλωσσους κατοίκους της Ελλάδας από Βούλγαρους σε ΄Μακεδόνες΄».

Συμπεράσματα

Τα συμπεράσματα της εκθέσεως είναι τα ακόλουθα:

  1. «… παρά τας καταβληθείσας προσπαθείας εξακολουθεί η κατάστασις ενταύθα να είνε εις άκρον επικίνδυνος.»
  2. «… δια να αποτραπεί ο κίνδυνος ούτος, δέον προ παντός να καταβληθεί …. συστηματική και εντατική εργασία προς ψυχικήν και γλωσσικήν αφομοίωσιν των ενταύθα πληθυσμών.»
  3. «… η προσπάθεια αυτή δέον να κατευθύνηται κυρίως εις την αφομοίωσιν των σλαυοφώνων πληθυσμών…»
  4. «… η αφομοίωσις των ξενοφώνων … είναι δυνατόν να επιτευχθεί.»

Πηγές

  1. Απόσπασμα της υπ΄αριθ 3394 από 26 Φεβρουαρίου 1930 εκθέσεως του Νομάρχου Φλωρίνης κ. Π. Καλλιγά
  2. Έκθεση του Νομάρχη Φλωρίνης Β. Μπάλκου, σχετικά με τη δράση του Βουλγαρικού Κομιτάτου, Ιανουάριος 1931
  3. Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920
  4. Στατιστική Επετηρίς της Ελλάδος 1930
  5. Ο αγώνας των στατιστικών υπολογισμών του πληθυσμού της Μακεδονίας, Ιάκωβος Μιχαηλίδης. ΙΜΜΑ.

 

 

 

 

 

 

The windmills they called Skopje… (in Greek) – Οι ανεμόμυλοι που τους λέγανε Σκόπια…

This is an article I wrote for CNN Greece on the current negotiations between Greece and FYROM to settle the name of the neighbouring country. You can read the article by following the link below.

http://www.cnn.gr/focus/apopseis/story/114721/oi-anemomyloi-poy-toys-legane-skopia

Nikos Gabriel Pentzikis – Νικος Γαβριηλ Πεντζικης

This is a tribute to the great Greek Writer and Painter, Niko Gabriel Pentzikis. He was born and lived almost all his life in the city of Thessaloniki in the north of Greece.

Σημερα τιμω τον μεγαλο Ελληνα Συγγραφεα και Ζωγραφο, το Νικο Γαβριηλ Πεντζικη.

Ο Πεντζικης γενηθηκε και εζησε στη Θεσσαλονικη.

Ν. Γ. Πεντζικης: Ο Μυχος του Κολπου της Θεσσαλονικης

Most critics classify him as a member of the “30’s Generation” group of Greek Writers and Artists, who developed the concept of “being Greek” in a modern 20th century context. In my view, Pentzikis stands somewhere by himself, pure and authentic, a visionary and a mystic at the same time,  a lover and believer in the internal dialogue.

Τον εντασσουν στη γενια του 30, ομως για μενα στεκει καπου μοναχος του, ολοκαθαρος και αυθεντικος, ενας οραματιστης και μυστικιστης ταυτοχρονα, ενας μυστης του εσωτερικου διαλογου.

His paintings are equally important with his writings. Many times he comes to my mind as the “Paul Klee of the European East”.

Οι ζωγραφιες του ειναι εξ ισου σημαντικες με το συγγραφικο του εργο. Πολλες φορες τον φερνω στο νου μου  σαν τον Παουλ Κλε της Ανατολης.

“My Saviour, I see your House in all of its glory, but I have no proper clothes in order to enter it. You, the Bearer of Light, enlighten the armoury of my Soul, and Save me! ”

«Τὸν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω, ἵνα εἰσέλθω ἐν αὐτῷ· λάμπρυνόν μου τὴν στολὴν τῆς ψυχῆς, Φωτοδότα καὶ σῶσόν με». Ἱερὰ Σύνοψη

Ν. Γ. Πεντζικης: Ο κηπος μας στην Θεσσαλονικη

“The good news always hide their presence.”

The Novel of Mrs. Ersi

«Τα καλά μαντάτα αποκρύβουνε την παρουσία τους»

Το Μυθιστορημα της κυριας Ερσης

Life for Pentzikis is a study of death with Platonic touches. The humanistic ego follows and coincides with a global cosmos. The deeper meaning of existence inhabits the root of love.

(Source: Article of Athina Schina in Eleftherotypia.)

Η ζωή για τον Ν.Γ. Πεντζίκη είναι μιας πλατωνικής απόχρωσης, σπουδή θανάτου, όπου όμως, στη συνέχεια, το ουμανιστικό εγώ ακολουθεί και ταυτίζεται με τη συμπαντικής σύλληψης φυσική νομοτέλεια. Το βαθύτερο νόημα της ύπαρξης εγκατοικεί στη ρίζα της αγάπης. Μιας αγάπης ενεργητικής και διαδραστικής, μέσω της οποίας διαστέλλεται το εγώ, προκειμένου να επιτευχθεί η πραγματογνωστική του μεταμόρφωση και η μετατροπή της υποκειμενικότητας στην ανασυγκρότησή της, ως «ετέρα μορφή». Η πορεία προς το θάνατο γίνεται άσκηση αναγέννησης και παγανιστικής σχεδόν παλιγγενεσίας, της οποίας η αιτιότητα αποκτά μια εσχατολογική δυναμική, μέσα από μια διάσταση ανακυκλωτικού χρόνου, αδιάλειπτης ενδοσκόπησης και εσωτερικής προοπτικής. Το παρελθόν διαπλέκεται με το παρόν, μέσα από μια αποδιαρθρωτική συνοχή, με στόχο τη συνεχή απέκδυση κάθε ατομικής ιδιαιτερότητας, για τη συγκρότηση ενός συμπαντικού «προσώπου», μιας κοσμογονικής persona, όπου αφηγητής, ήρωας και συγγραφέας ταυτίζονται ή εναλλάσσονται κάτω από τον ίδιο παρονομαστή. Τα πρόσωπα και τα πράγματα, οι μεταφορές και οι αλληγορίες, οι σχέσεις και οι συνειρμοί, ο φυσικός και ο μεταφυσικός ορίζοντας γίνονται σύστοιχα αντικείμενα και η μορφή, κατ’ αυτήν την έννοια, γίνεται σχήμα, κέλυφος ζωοδότησης μιας «αναστάσιμης», λυτρωτικής ουσίας, που αποκαθηλώνει το στιγμιαίο γεγονός προσδίδοντάς του μνημειακή διάρκεια.

(Πηγη: Αρθρο της Αθηνας Σχινα στην Ελευθεροτυπια)

Ν. Γ. Πεντζικης: Η κηδεια του Ιδομενεως

Τὰ ἄνευ οὐδενὸς περιεχομένου γεγυμνωμένα ὀστᾶ τοῦ πατέρα μου, ποὺ ξεθάψαμε κατὰ τὴν ἀνακομιδή, ἐν Χριστῷ ἐνδύονται φῶς ζωῆς. Ζοῦν οἱ προσφιλεῖς ὑπάρξεις, ποὺ καμιὰ λογικὴ ἀνάλυση καὶ ψυχολογία δὲ μπορεῖ νὰ τὶς ἀναστήσει. «Ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν περὶ τῶν κεκοιμημένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα»

(Πηγη: Ν.Γ. Πεντζίκης – Ἔρως τῆς Ἐκκλησίας)

…Στον “Πεθαμένο και ανάσταση”, το απαλλοτριωμένο και νεκρό εγώ ανασταίνεται χάρις σε στοιχεία επαφής με τον τόπο…. (αποσπασμα απο αυτοβιογραφικο κειμενο).

Ν. Γ. Πεντζικης: Ιχθυς και Περσεφονη

«Aγωνίζομαι να συμπεριλάβω ασήμαντες

λεπτομέρειες που σημείωσα, γιατί μονο έτσι

καταλαβαίνω οτι μπορεί να λάβει κάποια ενοτητα
η κομματιασμένη απο τις καθημερινές αντιστάσεις ύπαρξη».
«O Πεθαμένος και η Aνάσταση»
Ν. Γ. Πεντζικης: Λειτουργια στο Πρωτατο

“O Nίκος Γαβριήλ Πεντζίκης ταυτίστηκε με τη «μητέρα Θεσσαλονίκη», αλλά γοητεύτηκε απο το «άχροον θαύμα» του Aγίου Oρους. Oι δεκάδες επισκέψεις του στην Aθωνική Πολιτεία τροφοδοτούσαν τον πνευματικο του κοσμο, τη βαθιά του πίστη στην Oρθοδοξία, που εκρφράζεται στα συγγραφικα και εικαστικα του έργα.” (Πηγη: Αφιερωμα της Καθημερινης).

Ν. Γ. Πεντζικης: Μητερα και Τεκνο

Και σε αυτό το αφιέρωμα πολύτιμη μαρτυρία για την πολυδιάστατη προσωπικότητα του Ν. Γ. Πεντζίκη δίνει ο επί 54 χρόνια «μαθητής» του, Κάρολος Τσίζεκ. Οταν πρωτογνωρίστηκαν ήταν εκείνος 31 και ο Τσίζεκ 17 ετών. Το κείμενο του Κ. Τσίζεκ καταλήγει με μια παρατήρηση που νομίζουμε πως απαιτεί βαθιά συλλογή: «… μια διαφορά, που προκύπτει από τη σύγκριση μιας προσωπικότητας σαν του Πεντζίκη (ή σαν του, έστω και τόσο διαφορετικού, φίλου του Στρατή Δούκα) με την αντίληψη που επικρατεί σήμερα για τον λογοτέχνη, τον καλλιτέχνη και τον πνευματικό άνθρωπο γενικά, είναι ότι εξέλιπε η επιδίωξη μιας πνευματικής τελείωσης… Σήμερα η δημόσια προβολή και η εμπορική επιτυχία έχουν υποκαταστήσει την άσκηση, που αδιαφορώντας για τα παραπάνω έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη βελτίωση του εαυτού μας, την ανύψωση της πνευματικής μας στάθμης και την ποιοτική τελείωση του έργου μας…».

(Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=47&artid=105967&dt=04/06/2000#ixzz0w2kT2GSM)

Ν. Γ. Πεντζικης: Νεα Σικιωνη και φεγγαρι

Μια νεροποντή με αστραπές, βροντές κι έναν κεραυνό που έπεσε σ’ ένα από τα σπίτια, μας παγίδεψε για λίγες μέρες στη Νέα Σκιώνη, στο τέλος εκείνου του καλοκαιριού. Οι χωματόδρομοι είχαν γίνει αδιάβατοι. Οι βροχές αποκάλυπταν συχνά στα οργωμένα χωράφια αρχαία νομίσματα, ανατιμημένα από τους αιώνες στο πολλαπλάσιο της ονομαστικής τους αξίας. Η γλυκιά και φτωχή γη της Κασσάνδρας έμοιαζε με τεράστιο καρβέλι ζυμωμένο με πανάρχαιο προζύμι. Το φυσικό και ιστορικό περιβάλλον ήταν για τον Πεντζίκη ένα ανοιχτό βιβλίο. Γι’ αυτό και η συναναστροφή μαζί του, οι ατελείωτες περιπλανήσεις μας και οι συζητήσεις που πάντα καταλήγανε σ’ έναν δικό του μονόλογο, που στην Κασσάνδρα μετριούνταν και με διανυόμενα χιλιόμετρα, με πλούτιζε αφάνταστα. Η καθημερινότητα αποκτούσε μια μεταφυσική διάσταση, που χωρίς αυτήν η ζωή, κυρίως ιδωμένη από το τέλος της, περιορίζεται σ’ ένα άθροισμα περιστατικών που μάταια αναζητάει κανείς το νόημά τους.
(Πηγη: Αρθρο του Καρολου Τσιζεκ στην Ελευθεροτυπια)

Ν. Γ. Πεντζικης: Μονη/Σπιτι, ψαρια, πουλια, τετραποδο

1000 reasons for PAOK to win the football league – 1000 λογοι για να κερδισει το πρωταθλημα ο ΠΑΟΚ


Ειμαι Βαζελος και το ξερετε οσοι με διαβαζετε και με πειραζετε γι αυτο.
Ομως φετος το πρωταθλημα θελω να το παρει ο ΠΑΟΚ!
Γιατι; Να μερικοι λογοι, και γραψτε κι εσεις κι αλλους.
1. Γιατι ειναι ωραιο να κερδιζει το πρωταθλημα μια ομαδα που πρακτικα ειχε χρεωκοπησει στην αρχη του πρωταθληματος.
2. Γιατι ο ΠΑΟΚ δεν σταματησε με τιποτα να κυνηγα μια διακριση.


3. Γιατι η Θεσσαλονικη ειναι μεγαλη Πολη και το αξιζει να εχει Πρωταθλητες!


4. Γιατι ο Ζαγορακης ειναι ωραιος, ενω ο Πατερας ειναι μοιραιος! (οπως λεει η Ρουλα, μεχρις οτιυ παρουμε οι βαζελοι την κουπα ο Πατερας μας θα εχει γινει Παππους)


5. Γιατι μωρο μου σου πανε πολυ τα μαυρα: “φορα τα μαυρα φορα τα γιατι σου πανε τρελλα, και με τα μαυρα κουκλα μου στην αγκαλια μου ελα”.


6. Γιατι ο Γκαρσια ειναι κλαδευτηρι μεγαλο και μαγκας και καραμπουζουκλης


7. Γιατι ο Σαντος ειναι προπονητης με αρχιδια και καπνιζει και πεντε πακετα στη διαρκεια του αγωνα


8. Γιατι η τουμπα ειναι σκετος οργασμος στη διαρκεια του αγωνα.

Η κερκίδα της Τούμπας χωρίζεται σε δυο ημιχόρια:

Α’ημιχόριο:Δικέφαλε αρρώστησα θέλω γιατρό
Δικέφαλε για πάρτι σου θα τρελαθώ

Β’ημιχόριο:Για σένα έχω κάνει κρατητήριο
Και σκότωσα για ένα εισιτήριο

Α’ημιχόριο:Ποτέ σου δεν θα παίζεις μόνος να το ξες
Στα αρ…α μου οι μπάτσοι και οι κάμερες

A και Β εν χορώ:Θα αφήσω την ζωή μου σ΄ ένα πέταλο
Που θα φωνάζει ΠΑΟΚΑΡΑ Σ’ΑΓΑΠΩ

(ευχαριστω τη Ρουλα για το παραπανω τραγουδακι)

9. Γιατι ο λαος του ΠΑΟΚ ειναι και γαμω τα παιδια
10. Γιατι τα πρωταθληματα θελουν ψυχη, και η μονη ομαδα που εχει φετος ψυχη ειναι ο ΠΑΟΚ
Σταματω εδω και σας καλησπεριζω.
ΥΓ. Η αρνηση της τεχνητης πραγματικοτητας ως πραγματικης πραγματικοτητας ειναι προυποθεση για να δουμε οι βαζελοι μιαν ασπρη μερα. Στο μεταξυ ας απολαυσουμε την ΠΑΟΚαρα!

ΥΓ2. Αφιερωμενο εξαιρετικα στη Μεγαλη Ρουλα, τη Βορεια, που εμπνεει και παρασυρει και οδηγει προς νεους δρομους και λεωφορους.

Diogenis Grill, Agios Prodromos, Chalkidiki, GREECE – Ψησταρια Διογενης – Αγιος Προδρομος Χαλκιδικης

Ο Αγιος Προδρομος ειναι ενα καταπρασινο χωριο λιγο πριν τον Πολυγυρο Χαλκιδικης, καθως ερχεσαι απο Θεσσαλονικη. Εκτος απο το πρασινο ομως διαθετει και μια συστοιχια απο ψησταριες που μπορει να δελεασουν ακομα και χορτοφαγους! Το συννεφο της τσικνας απλωνεται γλυκα πανω απο το χωριο που κατακλυζεται απο τους περιοικους για ενα ωραιο μεζεδακι σε συμφερουσα τιμη!

ag_prodromos

Ο φιλος μου ο Βασιλης μου προτεινε να επισκεφθω τον “Διογενη”, ενα πεντακαθαρο μαγαζι που το κρατα μια οικογενεια με χαρα και ευγενεια.

diogenis

Δοκιμασα τα πιο δυσκολα, τα πιατα δηλαδη που ακριβως επειδη υπαρχουν σχεδον παντου κινδυνευουν να ειναι σχεδον αδιαφορα και χωρις χαρακτηρα.

Ξεκινω με τα σουτζουκακια.

soutzoukakiaΜυρωδατα, ζουμερα, με εντονη τη γευση κρεατος! Αξιζουν τον κοπο, ειναι μια πολυ ωραια λιχουδια! Και ειρησθω εν παροδω, ειναι και πολυ κοντα στα ρουμανικα”μιτς” που ειχα παρουσιασει προσφατα. Τα σουτζουκακια του Διογενη χωρις να ειναι λιπαρα ειναι πολυ ζουμερα, και αυτο κανει τη διαφορα!

Συνεχιζω με το ελληνικον σουβλακι!

souvlakiaΚαι εδω ο Διογενης διεπρεψε. Νοστιμωτατο κρεας, χωρις να ειναι λυσσα στο αλλατι η γεματο πιπερι που κρυβει την γευση του κρεατος! Με λελογισμενο λιπακι, ισα ισα για να σε γλυκαινει με τη χαρα της μικρης αμαρτιας που ομως ειναι τοσο μικρη που την παιρνει ο ανεμος μαζι με την τσικνα!

Το ψησιμο και στα δυο πιατα αψογο! Επεναλαμβανω το πιο σημαντικο απολα μετα την πιοτητα των κρεατων. Ο ψηστης εβαλε και στα δυο πιατα ελαχιστο αλατι και πιπερι! Αυτο αποτελει σχεδον “ανθελληνικη” συμπεριφορα!

Κλεινω με τα συνοδευτικα που εν προκειμενω ταιριαζουν τελεια!

tirokafteriΗ τυροκαυτερη ηταν μετριας εντασεως, και νοστιμη, ενω οι περισσοτερες ειναι απλα μια καυτερη μαζα!

Η χωριατικη πλουσια και με υλικα ολοφρεσκα και τραγανα!

saladΤο καταστημα προσεφερε το πατροπαραδοτο ραβανι.

ravani

Η “ποιοτητα προς αξια” ειναι πολυ υψηλη! Ο Διογενης χτυπα την κριση κατακεφαλα!

Καλην εβδομαδα και καλη ορεξη!

Virgin with Child – Protato, Mount Athos (Βρεφοκρατουσα – Πρωτατο, Αγιον Ορος)

Σημερα μια μερα μετα την 15η Αυγουστου, θελω να μοιραστω μαζι σας δυο τοιχογραφιες απο τη Μονη Πρωτατου στο Αγιο Ορος, δια χειρος Μανουηλ Πανσεληνου.

Today, one day after the dormition of the Virgin, I want to share with you two frescoes of the Protaton Monastery in Mount Athos, Greece. They are the work of the celebrated 14th century painter Manouil Panselinos.

virgin

Η Βρεφοκρατουσα εχει ολα τα χαρακτηριστικα της τεχνης του Πανσεληνου. Διακατεχεται απο μια ηρεμια και εγκρατεια μεσα απο τα ελληνιστικα της στοιχεια, που ενω δενουν με τα βυζαντινα, δεν εχουν την αυστηροτητα που χαρακτηριζουν τις υστερες σχολες. Το βρεφος ειναι ενας μικρος φιλοσοφος, δεν ειναι δηλαδη βρεφος αλλα παιδι αρα και ο τιτλος θα επρεπε να ειναι παιδοκρατουσα.

The Virgin fresco has all the features of Panselinos’ art. It radiates calm and self-composure, features of portraits of the Hellenistic period. They blend with Byzantine art but do not have the out of this world austerity of later Byzantine periods. The Child is a young philosopher, almost melancholic.

virgin_with_child

Ο Χριστος Σωτηρας ειναι εν προκειμενω το γλυκυ εαρ, ο μελαγχολικος αλλα σταθερος και ηρεμος θνητος εν παροδω.

Jesus the Saviour is the “Sweet Spring”, the steady, calm, but melancholic human passing through life.

christ

Τις φωτογραφιες τις πηρα εγω την 14η Αυγουστου, με την ευγενικη αδεια της Μονης, κατω απο δυσκολες συνθηκες, μια και η Μονη ειναι γεματη σκαλωσιες και πρακτικα δεν εχει φωτισμο (εκτος απο τα κερια).

I took these photos on the 14th August, with the kind permission of the monastery under difficult light conditions. The monastery is full of scaffolding and the only light comes from the lit candles.

Θα συνεχισω με περισσοτερες φωτογραφιες απο τις τοιχογραφιες του Πανσεληνου.

Προς το παρον ας μας βοηθα η Χαρη Της.

Antartiko (Zelovo) Florina, Greece – Ανταρτικό (Ζέλοβο) Φλωρίνης

Το καλοκαιρι ειχα περασει απο τις Πρεσπες και γυριζοντας στη Φλωρινα επεσα πανω σε ενα χωριο που με εθελξε απο μακρυα και σταματησα να το δω απο κοντα. Αυτο ειναι το Ανταρτικό Φλωρινης, που παληα το λεγανε Ζέλοβο. Σπιτια πετροχτιστα ξεπροβαλουν μεσα απο την πυκνη βλαστηση, νερα τρεχουν ολουθε τριγυρω! (Βλεπε Παραπομπη 1).

Δημοτικο Σχολειο
Δημοτικο Σχολειο

Το Ανταρτικό, οπως εμαθα αργοτερα, ειναι ενα απο τα πολα σταυροδρομια στην ιστορια της Μακεδονιας και της Ελλαδας. Εχουν περασει απο εκει οι αγωνιστες του Μακεδονικου Αγωνα, ο Παυλος Μελας (βλεπε Παραπομπη 4), Βουλγαροι Κομιτατζηδες, οι “ανταρτες” του Εμφυλιου στριφογυριζοντας πριν την εξοδο προς την Γιουγκοσλαβια του Τιτο. Παρολον οτι προσπαθησα, δεν μπορεσα ακομη να βρω μια αξιοπιστη πηγη για την ονομασια του χωριου.

Οπως δε γευθηκα, η περιοχη παραγει ισως τους καλυτερους γιγαντες στον Κοσμο ολο!

Θα κανω λοιπον ενα συντομο οδοιπορικο στο χωριο, να μοιραστω μαζι σας καποιες εικονες.

Ξεκινω απο το πιο εντυπωσιακο επιφανειακα, οτι πολλα απο τα πετροχτιστα σπιτια, ειναι σε κατασταση ερειπωσης ή εγκαταλειψης.

Πετρινος Τοιχος
Πετρινος Τοιχος

Αυτη η εικονα ειναι σχεδον παντου, ειδικα οσο απομακρυνεσαι απο τον επαρχιακο δρομο που συνδεει τη Φλωρινα με το Ανταρτικο και πηγαινει για Κρυσταλλοπηγη. Το χωριο σε καποια σημεια μοιαζει με σκηνικο θεατρου.

Στις αρχες του 20ου αιωνα ειχε 2500 κατοικους, σημερα λιγο παραπανω απο 100! Πολλοι μετανάστευσαν στον Καναδα.

Καθως περπατουσα στα αδεια σοκακια του χωριου αισθανομουνα τα πνευματα και τις ψυχες Μακεδονομαχων, ανταρτων, Κομιτατζηδων, στρατιωτων του Εθνικου Στρατου, να με τριγυριζουν και να λενε ο καθενας την ιστορια του. Ειναι απο τα μερη που καθε πετρα εχει και κατι να σου πει. Παρολον οτι μετα τον Εμφυλιο βουλωσαν τα στοματα και εφυγαν οι ανθρωποι. Τωρα πρεπει να βρουμε ενα τροπο να μιλησουν οι πετρες. (Εχω την εντυπωση οτι ακομη και σημερα στην Ελλαδα μερικες ιστορικες περιοδοι ειναι ταμπου ή απροσιτες κι ετσι κανουμε μια ωραια γαργαρα τον Εμφυλιο, την Μικρασιατκη Καταστροφη, και αλλα.)

Αναπαλαιωμενο σπιτι
Αναπαλαιωμενο σπιτι

Δεν ειναι ομως ολα χαμενα, υπαρχουν και σπιτια αναπαλαιωμενα με κεφι και φροντιδα.

Πλατεια
Πλατεια

Στον κεντρικο δρομο του χωριου, βρηκα μια βιτρινα και στο βαθος φαινοταν μια σκια. Μπηκα μεσα σε κατι που εμοιαζε με αδειο μαγαζι. Ο καλος μαγαζατορας με ενημερωσε οτι ειναι μελισσουργος και εχει και ενα χωραφι στις Πρεσπες οπου καλλιεργει φασολια. Εντελως φυσικα, χωρις λιπασματα και τεχνητες ουσιες. Αγορασα παραυτα και φασολια και μελι. Καθως ετοιμαζα το αρθρο αυτο βρηκα το σχολιο του Νικου Μαργαρη για τα φασολια του χωριου (βλεπε Παραπομπη 2).

Κεντρικος δρομος
Κεντρικος δρομος

Στην Παραπομπη 3 θα βρειτε μια καλη περιεκτικη περιγραφη για το χωριο, απο το Δημο Πρεσπων στον οποιο υπαγεται το χωριο.

Πορτα
Πορτα

Το χωριο και τα γυρω μερη ειναι γεματα ιστορια, ακομη και αν ξεκινησουμε απο το 1870, την χρονια εναρξης του Μακεδονικου αγωνα.  Στην Παραπομπη 4 θα βρειτε ενα παραξενο επεισοδιο που εμπλεκει το χωριο και την σωρο του Παυλου Μελα.

Το Ανταρτικο ενεπλακη και στον εμφυλιο πολεμο, η δε ερημωση του μετα οφειλεται σε μεγαλο βαθμο και στο οτι πολλοι απο τους κατοικους ειτε περασαν στην χωρα του Τιτο, ειτε εφυγαν για τον Καναδα για να βγαλουν το ψωμι τους.

Δημοτικο Καταστημα Ανταρτικού
Δημοτικο Καταστημα Ανταρτικού

Στην κεντρικη πλατεια βρηκα κατι παιδακια να παιζουν και τις γιαγιαδες απο κοντα. Μου ειπαν οτι ενω υπαρχει ξενωνας στην πλατεια, δεν εχει επισκεπτες το καλοκαιρι.

Δημοτικος Ξενωνας
Ξενωνας

Το γεγονος οτι ο νομός  Φλωρινας πηρε το βραβειο αγροτουρισμου απο την ΕΕ το 2007 (Βλεπε Παραπομπη 1) ειναι μια σαφης ενδειξη για τηναναπτυξιακη προοπτικη αυτου του κλαδου.

Ταχυδρομικο Γραφειο
Ταχυδρομικο Γραφειο

Μου ειναι δυσκολο να εκφρασω την γοητεια του τοπιου, του χωριου, των ανθρωπων που εμαθαν να ζουν κατω απο πολυ δυσκολες συνθηκες, αλλα παρεμειναν εκει και δεν εφυγαν.

Εκεινο που ειναι αναμφιβολο ειναι οτι για διαφορους λογους, ο τοπος αυτος ειναι ανοθευτος και γνησιος, και ξεπροβαλει σαν αλλη χωρα μεσα στο αλαλουμ και το βρωμικο χαος των μεγαλων αστικων κεντρων, αλλα και το γυφτομπαροκ μοντελακι αναπτυξης και δομησης στις επαρχιες που ρεει το χρημα.

Αυτη η “υστερηση” μπορει να ειναι και το μεγαλο ανταγωνιστικο πλεονεκτημα της Φλωρινας και των υπεροχων χωριων της.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1. Βραβειο αγροτουρισμού στο νομο Φλωρινης (2007)

“…ο νομός Φλώρινας, βραβεύτηκε σε διαγωνισμό της Ε.Ε. στην Πορτογαλία ως ένας από τους δέκα καλύτερους αγροτουριστικούς προορισμούς στην Ευρώπη. Η τιμή για την απαράμιλλης ομορφιάς αυτή ορεινή περιοχή είναι σπουδαία. Δεν είναι μικρό πράγμα, όταν επενδύεις στον τουρισμό, όπως η Φλώρινα, να συγκαταλέγεσαι στους «δέκα παράδεισους» της Ευρώπης….

Το Νυμφαίο με τις αρκούδες και τους λύκους, οι Πρέσπες με την παγκόσμιας φήμης χλωρίδα και πανίδα, το Πισοδέρι με τα χιόνια του, τα εκπληκτικά πλινθόκτιστα σπίτια του Ανταρτικού και του Κώττα, τα υπέροχα δάση καστανιάς και ελάτης, συνθέτουν ένα μαγευτικό τοπίο, ελκυστικότατο όλες τις εποχές του χρόνου και αξέχαστο σε όσους επισκέπτονται τον ακριτικό νομό. Αυτό το τοπίο οι κάτοικοι της Φλώρινας φρόντισαν να το προστατεύσουν ή να μην το καταστρέψουν και δρέπουν τώρα τους καρπούς.”

Εφημεριδα “Καθημερινη” 2-11-2007

2. Φασολια μουρλια!

“Πρόσφατα ήμουν στο Αντάρτικο του Νομού Φλώρινας, ένα πανέμορφο χωριό που στην κυριολεξία έχει αδειάσει. Υπάρχει ακόμη εκεί μια παραδοσιακή καλλιέργεια φασολιών χωρίς προσθήκη εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων. Πώς όμως θα πληροφορηθεί ο ηλικιωμένος φασολοκαλλιεργητής τη ζήτηση που υπάρχει για «υγιεινά προϊόντα» στην Αθήνα; Οπου τα ειδικά καταστήματα ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια και εισάγουν τέτοια φασόλια από την Αμερική; ”

Νικος Μαργαρης, Εφημεριδα “Το Βημα” 6-2-2000

3. Πληροφοριες για το χωριο απο την ιστοσελιδα του Δημου Πρεσπων

Χωριό με πολύ καλό κλίμα και προνομιούχα γεωγραφική θέση κοντά στις λίμνες των Πρεσπών, τις πηγές του Αλιάκμονα, το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας-Πισοδερίου, τον οδικό άξονα Φλώρινας-Κρυσταλλοπηγής-Καστοριάς. Παρουσιάζει μοναδικό ενδιαφέρον, καθώς είναι εξ ολοκλήρου πλινθόκιστο. Στο παρελθόν η κοινότητα Αντάρτικου λειτουργούσε ως εμπορικό κέντρο διακίνησης και ως σταθμός ανάπαυσης για τους οδοιπόρους.

Περίπου 29χλμ. από το Λαιμό και 42χλμ.από την Καστοριά συναντάμε το χωριό Τρίγωνο που ιδρύθηκε το 1800 και σήμερα υπάγεται στο Αντάρτικο. Το Αντάρτικο ανήκει στο Δήμο Πρεσπών, είναι χτισμένο σε υψ. 1.050μ. και κατοικείται το χειμώνα από 110 άτομα και το καλοκαίρι από 120. Οι μόνιμοι κάτοικοι του ασχολούνται κατά κύριο λόγο με την κτηνοτροφία. Το χωριό πριν από τον Εμφύλιο είχε 2.500 κατοίκους αλλά μετά τον πόλεμο ερημώθηκε. Η μετανάστευση άρχισε το 1920. Σήμερα υπάρχει Σύλλογος Ανταρτιωτών στον Καναδά, που αριθμεί 4.500 μέλη.

Η πηγή Πελιόρ απέχει 7χλμ. Από τον οικισμό. Στην περιοχή ρέει ο Λαδοπόταμος (Ζελοβίτης), παραπόταμος του Αλιάκμονα. Οι όχθες του είναι κατάφυτες με φουντουκιές και ιτιές. Η περιοχή περιστοιχίζεται από τις κορυφές Μαζί (1.700μ.), Κόφιλο (1.250μ.), Γκολίνα (1.800μ.), Λόκμα (1.200μ.), Πέλιορ, Καλέτο κ.ά.

Οι δασικές εκτάσεις γύρω από τον οικισμό είναι κατάφυτες με δρύες και οξιές. Εκεί βρίσκουν καταφύγιο αρκούδες, λύκοι, αλεπούδες, αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λαγοί κ.ά. Αναχωρώντας από το χωριό του Ανταρτικού φτάνουμε στην τοποθεσία Περβάλι που προσφέρει θέα προς τις λίμνες των Πρεσπών.

Στο χωριό βυζαντινά μνημεία αποτελούν οι εκκλησίες του Αγ. Νικολάου και του Αγ. Αθανασίου με ξυλόγλυπτο τέμπλο. Το Ανταρτικό, ως παλιό κεφαλοχώρι, διαθέτει αρχοντικά σπίτια, που διακρίνονται για την αξιόλογη Μακεδονική αρχιτεκτονική τους. Στο νερόμυλο του χωριού λειτουργεί ταβέρνα, η οποία έχει κατασκευαστεί πριν από 110 χρόνια και έχει μόνιμη έκθεση φωτογραφιών παλιών δραστηριοτήτων.

Στον οικισμό υπάρχουν 5 γέφυρες ανακατασκευασμένες και την θέση « Εξοχικά» κοσμεί βρύση που κατασκευάστηκε το 1934. Πανηγύρι γίνεται στις 2/5 του Αγ. Αθανασίου και του Αγ. Πνεύματος. Στο Ανταρτικό λειτουργούν Αγροτοτουριστικός Συνεταιρισμός και ξενώνες για τους επισκέπτες.

4. Ενα Ιστορικο Επεισοδιο

Το χωριο Ανταρτικό άθελα του μπλεχτηκε και σε μια περιεργη και μακαβρια ιστορια που εχει σχεση με τη σωρο του Μακεδονομαχου Παυλου Μελα. Το ακολουθο αποσπασμα το δανειστηκα απο την εφημεριδα Ελευθεροτυπια:

“Η περίπτωση του πρωτεργάτη της ελληνικής στρατιωτικής εμπλοκής στο Μακεδονικό Αγώνα, υπολοχαγού του πυροβολικού Παύλου Μελά, αποτελεί αναμφίβολα μιαν από τις πιο ενδιαφέρουσες εξαιρέσεις της πολεμικής παράδοσης που θέλει τον αποκεφαλισμό των νεκρών να συνδέεται με εκδηλώσεις θριάμβου των αντιπάλων τους. Το κεφάλι του κόπηκε όχι από κάποιον εχθρό αλλά από τους δικούς του ανθρώπους, για λόγους που ανάγονται στις λεπτές πολιτικές ισορροπίες της συγκεκριμένης περιοχής και εποχής.
Αμέσως μετά το θάνατο του μακεδονομάχου αξιωματικού στο σλαβόφωνο χωριουδάκι Στάτιστα (σημ. Μελάς) της Καστοριάς στις 13 Οκτ. 1904, το πτώμα του ενταφιάσθηκε επιτόπου από τους κατοίκους. Η ανακοίνωση ωστόσο του θανάτου από τις αθηναϊκές εφημερίδες τις επόμενες μέρες, οδήγησε σε έναν αγώνα δρόμου ανάμεσα στον ελληνικό μηχανισμό και τις οθωμανικές αρχές για την κατοχή της σορού. Απόσπασμα του τουρκικού στρατού ανακρίνει επιτούτου βίαια τους προύχοντες του χωριού, ενώ ο μακεδονομάχος ντόπιος οπλαρχηγός Παύλος Κύρου στέλνει ένα νεαρό, ονόματι Ντίνε, να ξεθάψει το πτώμα και να το μεταφέρει στο – ελεγχόμενο απ’ την ελληνική παράταξη – χωριό Ζέλοβο (σημ. Ανταρτικό Φλώρινας). Μπροστά στην αδυναμία του να μεταφέρει μέσα από τα μπλόκα ολόκληρο σώμα, ο τελευταίος δε διστάζει: κόβει το κεφάλι του νεκρού, το βάζει σ’ ένα ντορβά και το μεταφέρει στο Ζέλοβο. Στα χέρια του στρατού θα πέσει ένα πτώμα ακέφαλο – και, ως εκ τούτου, μη αναγνωρίσιμο. Το μεταφέρουν “επί κραβάτου” στην πόλη της Καστοριάς και το βράδυ το παραδίδουν στο μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη για τα περαιτέρω. Τυπικά θαμμένα στον περίβολο της μητρόπολης, τα οστά του Μελά θα παραμείνουν σύμφωνα με το Γ. Μόδη στο ιερό του ναού, περιμένοντας το κεφάλι που λείπει.
Η πορεία του τελευταίου δε θα είναι λιγότερο επεισοδιακή. Από το Ζέλοβο μεταφέρεται – πάντα μέσα στο ντορβά – από το διπλωματικό υπάλληλο του προξενείου Μοναστηρίου Βασίλειο Αγοραστό στο Πισοδέρι και “ενταφιάζεται” προσωρινά μέσα σ’ ένα ξύλινο κιβώτιο, τυλιγμένο με σάβανα από την Ιερουσαλήμ. Θα παραμείνει εκεί μέχρι τον Απρίλιο του 1907 όταν, μεσούντος του Μ. Αγώνα, η χήρα του Μελά παίρνει την άδεια των οθωμανικών αρχών να μεταφέρει τα λείψανα του συζύγου της στην Αθήνα. Καμουφλαρισμένη μέσα σε μια επισκοπική μίτρα, η κεφαλή ( ή, μάλλον, ό,τι απέμενε απ’ αυτήν) ταξιδεύει ξανά από το Πισοδέρι ως την Καστοριά για την επανασυγκόλληση του λειψάνου…”

(Δημοσιευτηκε στην Εφημεριδα “Ελευθεροτυπια” την 4/2/1996)