Autumn 1944: Violence in Athens – Αιματηρές συγκρούσεις και βία στην μετέωρη Αθήνα του Φθινοπώρου του 1944

Εισαγωγή

Ιστορικοί όπως ο Στάθης Καλύβας (1) και ο Ανδρέας Γερολυμάτος θεωρούν ότι ο εμφύλιος πόλεμος άρχισε το 1943, η δε περίοδος 1943 – 1944 αναφέρεται ως «ο κατοχικός εμφύλιος». Το τέλος αυτής της περιόδου ορίζεται από τα Δεκεμβριανά του 1944.

Από τα τέλη Αυγούστου που έγινε γνωστή η επικείμενη αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 1944  που αυτή ολοκληρώθηκε, η χώρα και η πρωτεύουσα Αθήνα βρέθηκαν σε μια μετέωρη κατάσταση, στην οποία διαδραματίστηκαν αιματηρές συγκρούσεις και πράξεις βίας ανάμεσα στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΚΚΕ και τους αντικομουνιστές  αντιπάλους τους , που πολλές φορές ήταν άμεσοι συνεργάτες των Γερμανών, όπως τα διαβόητα Τάγματα Ασφαλείας.

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι ότι καθώς ξεθωριάζει η κατοχική εξουσία και τα όργανα της, η διαμόρφωση της διάδοχης κατάστασης είναι αργή και βασανιστική, κι έτσι πρακτικά η Αθήνα είναι μια ακυβέρνητη πόλη. Ενώ τα περιστατικά βίας είναι πολλά, είναι αξιοσημείωτο το ότι δεν συνέβησαν πολύ περισσότερα, ούτε και έχουν χαρακτήρα στρατιωτικής επιχείρησης. Είναι πράξεις εκδίκησης και  αντεκδίκησης.  Αν δε λάβει κανείς υπόψη του ότι οι πρώτες Βρετανικές δυνάμεις μπήκαν στην πρωτεύουσα στις αρχές Οκτωβρίου 1944 (επιχείρηση «Μάννα»), μπορεί αβίαστα να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο ΕΛΑΣ είτε δεν μπορούσε είτε δεν ήθελε να καταλάβει την πρωτεύουσα πριν εισέλθουν οι Άγγλοι. Αυτό όμως είναι θέμα για άλλο άρθρο.

Στο άρθρο αυτό ανθολογώ κάποιες από αυτές τις συγκρούσεις χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά αρχεία της εφημερίδα ς «Ελευθερία», με την συνεπικουρία δύο διατριβών, της διπλωματικής του Ιάσωνα Χανδρινού (4) και της διδακτορικής του Μενέλαου Χαραλαμπίδη (6).

ταγματα1.jpg

Οι Πρωταγωνιστές

Οι ομάδες, οργανώσεις και τα άτομα που αναφέρονται στην ενότητα αυτή μετέχουν άμεσα ή έμμεσα στα συμβάντα που περιλαμβάνονται σε αυτό το ανθολόγιο.   Η αναφορά είναι πολύ συνοπτική, ώστε να μπορέσει η αναγνώστρια του άρθρου να το διαβάσει χωρίς να έχει την ανάγκη να συμβουλευθεί κάποια άλλη πηγή.

Τα Τάγματα Ασφαλείας ή Τάγματα Ευζώνων (κατά την επίσημη ονομασία τους) ή Γερμανοτσολιάδες (απαξιωτικός χαρακτηρισμός εξ αιτίας του δοσιλογισμού) ήταν παραστρατιωτικές ομάδες που έδρασαν στην Ελλάδα κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε ρόλο υποστηρικτικό των Γερμανο-Ιταλο-Βουλγαρικών δυνάμεων κατοχής. Δημιουργήθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη κατόπιν έγκρισης της Βέρμαχτ, με σκοπό τη διατήρηση της έννομης τάξης, κυρίως στην ύπαιθρο, πλήττοντας έτσι και την όποια αντίσταση προέβαλε ο ελληνικός λαός.(Βικιπαίδεια).

Ο συνταγματάρχης Ιωάννης Πλυτζανόπουλος ήταν μόνιμος αξιωματικός του ελληνικού στρατού, συνεργάτης των δυνάμεων κατοχής. Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1888. Κατατάχθηκε εθελοντικά στον στρατό και μονιμοποιήθηκε ως αξιωματικός το 1916. Αποτάχθηκε δύο φορές, το 1919 για πολιτικούς λόγους και το 1932 για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος. Δεν έλαβε μέρος στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο. Αποκαταστάθηκε τον Νοέμβριο του 1943 με διάταγμα της δοσιλογικής κυβέρνησης Ιωάννη Ράλλη και τοποθετήθηκε διοικητής του 1ου Συντάγματος Ευζώνων Αθηνών (Τάγματα Ασφαλείας) με το βαθμό του συνταγματάρχη Πεζικού. Έλαβε μέρος σε όλες τις επιχειρήσεις αντιποίνων και εξάρθρωσης των δικτύων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στις συνοικίες της Αθήνας (“μπλόκα”), σε συνεργασία με γερμανικές δυνάμεις. Αποτάχθηκε εκ νέου το 1945 και φυλακίστηκε ως δοσίλογος στις Φυλακές Καλλιθέας για σύντομο διάστημα. Πέθανε τη δεκαετία του ’50. (3)

Η Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κράτους (γνωστή και ως Ειδική Ασφάλεια ή απλά «Η Ειδική») ήταν ένα ειδικό τμήμα της Ελληνικής Χωροφυλακής που δημιουργήθηκε το 1929 για τη δίωξη των κομμουνιστικών οργανώσεων και τη σύλληψη των κομμουνιστών σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στη διάρκεια της κατοχής συνεργάστηκε άμεσα με τις κατοχικές δυνάμεις και συμμετείχε σε μπλόκα που έγιναν σε διάφορες περιοχές της Αθήνας με εκατοντάδες θύματα καθώς και σε συλλήψεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις μελών αντιστασιακών οργανώσεων. Επισήμως διαλύθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1944.(Βικιπαίδεια)

Η Οργάνωση «Χ» ήταν μια ακροδεξιά και φιλοβασιλική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1941. Η ένθερμη υποστήριξή της προς το βασιλιά φαίνεται και από το ότι στο σήμα της υπάρχει το στέμμα. Αρχηγός της ήταν ο αξιωματικός Γεώργιος Γρίβας. Συχνά επέβαλε ένα καθεστώς τρομοκρατίας σε περιοχές της Αθήνας και της επαρχίας και δολοφονούσε μέλη και οπαδούς του ΚΚΕ και του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ. Την περίοδο της κατοχής, η Χ είχε διατηρούσε αρκετά καλή σχέση με την (κατοχική) Ειδική Ασφάλεια και συνεργάστηκε αρμονικά μαζί της. Ο Ιάσονας Χανδρινός σε δημοσίευμά του στο περιοδικό «Ιστορικά Θέματα» (τεύχος 112, Μάρτιος 2012) σημειώνει ότι : « […] ήταν κοινό μυστικό στην κατεχόμενη Ελλάδα πως οι χίτες αποτελούσαν τους καλύτερους συμμάχους και πληροφοριοδότες των ταγματασφαλιτών, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεών τους με τους ‘‘αντάρτες πόλης’’ του ΕΛΑΣ στις συνοικίες της Αθήνας. Κάνοντας ένα βήμα παραπάνω, πολλά μέλη της οργάνωσης θα εγγραφούν στην αναδιοργανωμένη, διαβόητη Διεύθυνση Ειδικής Ασφάλειας (τον κλάδο της Χωροφυλακής που ασχολείτο αποκλειστικά με τη δίωξη κομμουνιστών ήδη από το Μεσοπόλεμο) ως ‘’χωροφύλακες άνευ θητείας’’, συμμετέχοντας είτε ως πληροφοριοδότες είτε ως οπλίτες είτε ως εκτελεστές στο ανθρωποκυνηγητό που είχαν εξαπολύσει οι γερμανικές και ελληνικές αρχές κατοχής εναντίον των αντιστασιακών του ΕΑΜ στην Αθήνα και τον Πειραιά.» .

Η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ) ήταν μια ένοπλη οργάνωση προσκείμενη στο ΚΚΕ, που άρχισε την δράση της στις αρχές του καλοκαιριού του 1943. Η ΟΠΛΑ επίσημα διαλύθηκε την άνοιξη του 1944, όταν το ΕΑΜ συγκρότησε την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), και ενσωματώθηκε στον Εθνική Πολιτοφυλακή. Όμως η ονομασία ΟΠΛΑ συνέχισε να χρησιμοποιείται μέχρι την οριστική διάλυση της οργάνωσης  το 1947, οπότε αντικαταστάθηκε από την Λαϊκή Πολιτοφυλακή.

Η χιτλερική ΟΕΔΕ (Οργάνωση Εθνικών Δυνάμεων Ελλάδος) ιδρύθηκε το 1942 και είχε αρχηγό τον Γεώργιο Παντέλογλου. που, ήταν και μέλος της οργάνωσης ΕΣΠΟ. Αυτός κατάφερε να αυξήσει τον αριθμό μελών της ΟΕΔΕ και η οργάνωση λειτούργησε μέχρι τη μέρα που οι Γερμανοί κατακτητές έφυγαν από την Ελλάδα.

Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943 ο ΕΛΑΣ εξοπλίστικε με ιταλικό στρατιωτικό υλικό. Αντιδρώντας, η Ειδική Ασφάλεια εξόπλισε μέλη αντικομμουνιστικών οργανώσεων, συγκροτώντας ομάδες κρούσης. Η ομάδα Ιωάννη Σ. στη Ν. Ιωνία, του ανθυπομοίραρχου της Ειδικής Αντωνίου Παναγιωτόπουλου σε Σεπόλια – Κολωνό, της οικογένειας Πανολιάσκου στο Μεταξουργείο, της οικογένειας Παπαγεωργίου στο Παγκράτι, Αγήνορα στους Αμπελόκηπους, του ενωμοτάρχη της Ειδικής Ευάγγελου Χανιώτη στα Πατήσια, υπήρξαν μερικές από τις εστίες αναχαίτισης της συνεχώς διευρυνόμενης επιρροής του ΕΑΜ στην πόλη.(2)

Ανθολόγιο

Ο Νίκος Παπαγεωργίου, εύελπις και μέλος της Οργάνωσης Χ, είναι το πρώτο θύμα στο ανθολόγιο.

Εφονεύθη ο Παπαγεωργίου

«Προχθές Σάββατον ετραυματίσθη βαρύτατα πυροβοληθείς εξ εγγυτάτης αποστάσεως υπό τριών ατόμων ο γνωστός εύελπις Παπαγεωργίου. Ούτος μεταφερθείς εις το Νοσοκομείον του Μετοχικού Ταμείου Στρατού εξέπνευσεν τας πρωϊνάς ώρας της Κυριακής. Άνδρες της ομάδος του ως άνω Παπαγεωργίου ως αντίποινα δια τον φόνον του εξετέλεσαν χθες εις διάφορα σημεία του Παγκρατίου τρία άτομα. Επι των πτωμάτων των ανευρέθησαν πινακίδες με τις λεξειςς ‘Παπαγεωργίου 1’, ‘Παπαγεωργίου 2’, ‘Παπαγεωργίου 3’.

Ελευθερία,4/9/1944

papageorgiou.jpg

Σύμφωνα με τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη, η εκτέλεση του Παπαγεωργίου έγινε από την ΟΠΛΑ:

«Στις 2 Σεπτεμβρίου, η ΟΠΛΑ κατάφερε το μεγαλύτερό της πλήγμα στην ομάδα Παπαγεωργίου, τον ισχυρότερο εχθρό που αντιμετώπιζε το ΕΑΜικό κίνημα στις ανατολικές συνοικίες, εκτελώντας τον αρχηγό της» (5)

Όμως η ομάδα Παπαγεωργίου είχε προκαλέσει τόσα δεινά στα θύματα της στο Παγκράτι και τις γύρω περιοχές, που οι εκτελέσεις δεν σταμάτησαν εδώ. Ο ιστορικός Ιάσων Χανδρινός αναφέρει ότι σταδιακά μέχρι τον Δεκέμβριο 1944 εξοντώθηκε ολόκληρη η οικογένεια:

Γνωστότερη είναι η περίπτωση της οικογένειας του ευέλπιδος Νικόλαου Παπαγεωργίου, αρχηγού της Χ Παγκρατίου η οποία εξοντώθηκε ολοκληρωτικά. Εκτός από τον ίδιο (2.9.1944), εκτελέστηκαν ο αδελφός του Γιάννης (23.9.1944), η μητέρα του Βασιλική, οι αδελφές του Ελένη και Κατίνα κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών (8.12.1944) και ο τρίτος αδελφός του Αλέκος μετά τον πόλεμο (12.12.1946) (Εφημερίς των Χιτών, φ. 2/3.6.1946 «Το ολοκαύτωμα της οικογένειας Παπαγεωργίου», φ.30/16.12.1946 «Οικογένεια Παπαγεωργίου. Ένας θρύλος και μια δόξα. Ένα τραγικό ολοκαύτωμα στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδος»). (6)

Ο Παπαγεωργίου εκτελέστηκε την 2α Σεπτεμβρίου 1944. Την ίδια μέρα, η εξόριστη Κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου στο Κάϊρο συμπληρώθηκε με εκπροσώπους της ΠΕΕΑ, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ (Σβώλος, Ασκούτσης, Αγγελόπουλος) Πορφυρογένης, Ζεύγος και Τσιριμώκος).

Όμως οι κινήσεις στο επίπεδο της «υψηλής» πολιτικής δεν είχαν ιδιαίτερα μεγάλη επίπτωση στο πεδίο της μάχης των Αθηνών, που η εφημερίδα «Ελευθερία» χαρακτηρίζει «εμφύλιο πόλεμο» .

Ο Εμφύλιος Πόλεμος

«Χθες αι περιοχαί Βύρωνος, Παγκρατίου και Καισαριανής διήλθον πολλάς ώρας αγωνίας συνεπεία αθρόων πυροβολισμών οι οποίοι ερρίπτοντο υπό ανδρών της ομάδος του φονευθέντος ευέλπιδος Παπαγεωργίου, οι οποίοι ηπείλουν αντίποινα. Άνδρες της ομάδος τούτης εξετέλεσαν δύο πολίτας εις το μέρος όπου εφονεύθη ο αρχηγός τους . Συνεπεία των φόνων τούτων υπήρξαν συγκρούσεις, διαρκέσασαι επί ώρας χωρίς μέχρι στιγμής να γνωσθούν τ΄αποτελέσματα.»

Εφημερίς Ελευθερία, 5/9/1944

Τα αντίποινα ήταν «τυφλά». Για παράδειγμα, τι σχέση μπορεί να είχε ο 16χρονος Ι. Βαφειάδης που εκτελέστηκε από την ομάδα Παπαγεωργίου την 5η Σεπτεμβρίου 1944;

Το Αστυνομικόν 24ωρον

«Άτομα της ομάδος του φονευθέντος Παπαγεωργίου εξετέλεσαν εις το Παγκράτι τους Δ. Βαμβακόπουλον, των 22, Γεώργιον Κυριαζήν, ετών 49, Ι. Βαφειάδην, ετών 16, και έναν άγνωστον. Επί των θυμάτων τούτων ετέθησαν σημειώματα με τας φράσεις ‘Παπαγεωργίου 7,8,9’. Άλλα άτομα της ιδίας ως άνω ομάδος ετραυμάτισαν σοβαρώς τους Γ. Σκούρον και Δ. Μωραΐτην τους οποίους κατεβίβασαν εκ των κατευθυνομένων προς το Παγκράτι τραμ.»

Εφημερίς Ελευθερία, 6/9/1944

Οι συμπλοκές δεν έχουν τελειωμό.

euvoias tagmata.png

Αδιάκοποι Συμπλοκαί και Πυροβολισμοί εις όλας τας Συνοικίας και το Κέντρον των Αθηνών

«Αι ενταθείσαι από ημερών συμπλοκαί εις τας Αθήνας , έφθασαν χθες εις το αποκορύφωμα των. Εις το Παγκράτι, το οποίον καθ΄ημέραν δοκιμάζεται από συρράξεις  τοιούτου είδους, χθες διεξήχθη αληθινή μάχη αρχίσασα από τας οκτώ και μισή το πρωί, δια να συνεχισθεί μέχρι τας εσπέρας με μικράν μόνον διακοπήν την μεσημβρίαν.  Κατ’ αυτήν εγένετο χρήσις όλμων, οπλοπολυβόλων, χειροβομβίδων και τυφεκίων, εξ όσων δε εγνώσθησαν, μεταξύ των θυμάτων καταλέγονται ενας χωροφύλαξ,  ονόματι Καρύδης, ένας εύζωνας ονόματι Ραϊτης, και τρεις  εκ των ανδρών της ομάδος Παπαγεωργίου, συμπραττούσης με τα όργανα  ασφαλείας. Οι τρεις ούτοι ονομάζονται Σκλήρης, Κοπανίδης, και Παπαγεωγίου… Οι κάτοικοι του Παγκρατίου διήλθον ημέραν φοβεράς αγωνίας».

Εφημερίς Ελευθερία, 14/9/1944

Την 16η Σεπτεμβρίου το ΕΑΜ κήρυξε πανεργατική απεργία.

Τα αιματηρά γεγονότα του Σαββάτου (16/9/1944)

«… Τρίτη μεγάλη συμπλοκή εγένετο εις τας οδούς Υμητού – Κόνωνος, εκταθείσα εις τα υψώματα του Προφήτου Ηλίου και μέχρι Καισαριανής – Φορμίωνος – Ηλιάδος προς Γούβαν. Διήρκεσεν από της 4ης  μ.μ. μέχρι σχεδόν της 7ης μ.μ. είχε δε ως αποτέλεσμα τον φόνον του συνταγματάρχου των ευζώνων Δασκαλάκη και 4 άλλων. Εις την συμπλοκήν αυτήν ετραυματίσθησαν εκ της ομάδος Παπαγεωργίου τρις καθώς και τινες πολίται. Άλλη συμπλοκή, κατά την οποίαν εφονεύθη και ο ομαδάρχης της Ειδικής Ασφάλειας  Αν. Παναγιωτόπουλος (Κίσαβος) εγένετο εις την γέφυραν Κολοκυνθούς – Περιστερίου.»

Εφημερίς Ελευθερία, 18/9/1944

Μετά τα μεγάλης έκτασης επεισόδια που συνέβησαν κατά την απεργία της 16ης Σεπτεμβρίου 1944, επεκράτησε σχετική ηρεμία.

Το εσωτερικόν μέτωπον

«Εις τας Αθήνας και χθες επεκράτησεν ησυχία. Μια συμπλοκή μικράς διαρκείας εγένετο προ του κινηματογράφου Καπιτόλ εις την οδόν Αγίου Μελετίου κατ΄απόπειραν φόνου διοικητού ενός των ταγμάτων ασφαλείας. «

Εφημερίς Ελευθερία, 19/9/1944

Ο συνταγματάρχης Πλυτζανόπουλος αποτέλεσε στόχο πολλών επιθέσεων.

Το Αστυνομικόν 24ωρον

Εις την οδόν Αγίου Μελετίου άγνωστοι συνεπλάκησαν με τους φρουρούς της οικίας όπου διαμένει ο αρχηγός των ταγμάτων ασφαλείας συνταγματάρχης Πλυτζανόπουλος. Ερρίφθησαν εκατέρωθεν πολλοί πυροβολισμοί και χειροβομβίδες με αποτέλεσμα να προκληθεί αναστάτωσις εις ολόκληρον την περιοχήν. Εν τέλει οι ένοπλοι άγνωστοι απεχώρησαν.   

Εφημερίς Ελευθερία, 20/9/1944

Ήτανε τόσο γνωστή η δράση του Πλυτζανόπουλου, που τον αναφέρει ονομαστικά και η μετριοπαθής εφημερίδα «Ελευθερία».

Όσοι παρακούσουν τας Κυβερνητικάς Διαταγάς θα τιμωρηθούν αμειλίκτως

Το ανωτέρω τηλεγράφημα (του Πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου προς την Επιτροπήν της Χίου)  είναι ενδεικτικόν της στάσεως της Κυβερνήσεως έναντι των προσωρινών επιτροπών Διοικήσεως … Τα κύρια σημεία της Κυβερνητικής ανακοινώσεως έχουν ως εξής: Όσοι παρακούοντες τας διαταγάς της Κυβερνήσεως  παραμένουν εις τα Τάγματα Ασφαλείας, θα υποστούν αμείλικτον τιμωρίαν δια την προδοσίαν των. Εις την ιδίαν κατηγορίαν υπάγονται και όλα τα άλλα ένοπλα σώματα τα οποία εκτελούν διαταγάς του εχθρού ή των πρακτόρων του, όπως οι άνδρες της ειδικής ασφαλείας και άλλων οργανώσεων συνεργαζομένων με αυτήν, συγκεκριμένως δε το ΕΕΕ, το ΕΑΣ εις Θεσσαλονίκην και παρόμοιαι οργανώσεις εις Μακεδονίαν.  Ονομαστί η Εθνική Κυβέρνησις καταγγέλει τον αξιωματικόν Χωροφυλακής Λάμπου, τον ταγματάρχην πεζικού Πλυτζανόπουλον, τον συνταγματάρχην πεζικού Παπαδόγκωναν και τον εξωμότην ταγματάρχην Καπετσώνην.»

Εφημερίς Ελευθερία, 23/9/1944

Σειρά έχουν οι αδελφοί Πανολιάσκου, που όμως είναι τυχεροί και αποφεύγουν τα χειρότερα.

liberation_eam_justice.jpg

Το Αστυνομικόν 24ωρον

«Προχθές Κυριακήν, μεγάλη ομάς ατόμων, φερόντων αυτόματα και διάφορα άλλα όπλα, μετέβησαν εις την επί των οδών Μολιέρου και Αχχιλέως  οικίαν των αδελφών Πανολιάσκου, ανηκόντων ως γνωστόν εις την Ασφάλειαν, και μη ευρόντες τούτους  αφήρεσαν 24 οκάδες τρόφιμα τα οποία διεμοίρασαν εις του περίεργους και ένα ποδήλατον το οποίον παρέλαβον μεθ’ εαυτών.»

Εφημερίς Ελευθερία, 26/9/1944

Ο Ιάσων Χανδρινός αναφέρει  τα ακόλουθα σχετικά με την «ομάδα Πανολιάσκου»:

«Αυτή την ομάδα που έχει κυριολεκτικά απαθανατιστεί στις εαμικές πηγές συγκροτούσαν τα πέντε παιδιά του Γιώργου Πανολιάσκου από τη Μάνδρα Αττικής, ιδιοκτήτη ταβέρνας και ξυλανθρακοπωλείου στη γωνία Θερμοπυλών και Μυλλέρου στο Μεταξουργείο, Κωνσταντίνος, Τίτος, Σωτήρης, Σπύρος και Αχιλλέας. Το κτίριο της ταβέρνας και του σπιτιού δεχόταν συχνά επιθέσεις με τουφέκια και χειροβομβίδες από ομάδες του ΕΛΑΣ (Μαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις Βασίλη Σπανόπουλου, Θανάση Γιαννόπουλου, Γιώργου Τσαπόγα). Όταν ο μικρότερος από τους αδελφούς, ο Αχιλλέας που υπηρετούσε ως ένστολος χωροφύλακας στην Ειδική Ασφάλεια, εκτελέστηκε από την ΟΠΛΑ στην αγορά του Μεταξουργείου (25.1.1944), οι υπόλοιποι κατά πάσα πιθανότητα κατέφυγαν στα Τάγματα, καθώς τα ονόματά τους αναφέρονται σε μια ημερήσια διαταγή του 1ου Συντάγματος Ευζώνων ως υπηρετούντες αρχικά στο ΤΦΑΣ και μετά στο Σύνταγμα.» (6)

Ο αρχηγός της οργάνωσης ΟΕΔΕ Παντέλογλου προστίθεται στον κατάλογο των νεκρών την 26η Σεπτεμβρίου 1944. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ιάσωνα Χανδρινό, ο Παντέλογλου δολοφονήθηκε από την ΟΠΛΑ.

Το Αστυνομικόν 24ωρον

«Άλλοι άγνωστοι εφόνευσαν εις το Μουσείον τον Παντέλογλου αρχηγόν τηε οργανώσεως ΟΕΔΕ.»

Εφημερίς Ελευθερία, 27/9/1944

Στο φύλλο της ίδιας ημέρας, 27ης Σεπτεμβρίου, η εφημερίδα Ελευθερία γράφει:

«Συμπλοκή μεταξύ ομάδων του ΕΑΜ και της Οργανώσεως Χ εγένετο εις την διασταύρωσιν των οδών Πειραιώς – Αγ. Ασωμάτων μετά το τέλος της οποίας ευρέθησαν εκεί τα πτώματα των Χ. Φωτεινού και Π. Λιάπη. Πολλοί τραυματίαι κατόρθωσαν ν’ αποχωρήσουν.»

Παρόλον ότι στην Αθήνα ακόμη υπάρχουν Γερμανικά στρατεύματα, η εξόριστη Κυβέρνηση και το Συμμαχικό Στρατηγείο έχουν ορίσει Στρατιωτικό Διοικητή Αθηνών τον Στρατηγό Σπηλιωτόπουλο, όπως αναφέρει ο Πρωθυπουργός της Εξόριστης Κυβέρνησης Γεώργιος Παπανδρέου σε διάγγελμα του από την Καζέρτα της Ιταλίας, την 28η Σεπτεμβρίου 1944, αναφέρει:

«…Στρατιωτικός Διοικητής Αττικής έχει ορισθή από την ελληνικήν κυβέρνησιν και το Συμμαχικόν Στρατηγείον ο Στρατηγός Σπηλιωτόπουλος και τον διορισμόν τούτον ανεγνώρισαν ομοφώνως οι Στρατηγοί Σαράφης και Ζέρβας. Το λαϊκόν απελευθερωτικόν μέτωπον εις την πρωτεύουσαν οφείλει να τεθή υπό τας διαταγάς του.»

Εφημερίς Ελευθερία, 30/9/1944

Δεν είναι σαφές βέβαια το πως, με ποιες δυνάμεις ασκεί τα καθήκοντα του ο νέος Διοικητής, τη στιγμή που οι Γερμανοί είναι ακόμη στην Αθήνα. Αυτό όμως το αφήνω για ένα επόμενο άρθρο.

Η εφημερίδα «Ελευθερία»  διερωτάται αν υπάρχουν περιθώρια αισιοδοξίας στην Αθήνα που περιμένει την απελευθέρωση της.

Να Αισιοδοξούμεν;

«Είναι ίσως παράδοξον, αλλά είναι αληθές. Και προπάντων είναι ευχάριστον: τα τελευταία εικοσιτετράωρα των Αθηνών, τουλάχιστον έως προχθές,  υπήρξαν σχετικώς ήσυχα.  Πυροβολισμοί ελάχιστοι ακούονται, και η ημεησία συγκομιδή πτωμάτων παρουσιάζεται κάπως ηλαττωμένη.»

Εφημερίς Ελευθερία, 9/10/1944

Τα γεγονότα της επόμενης ημέρας δίνουν αρνητική απάντηση στο ερώτημα της εφημερίδας.

Το Αστυνομικόν 24ωρον

«Η μεγαλυτέρα και πλέον αιματηρά εκ των χθεσινών συγκρούσεων υπήρξεν η της περιοχής του Θησείου – Αστεροσκοπείου – Πετραλώνων, η οποία ήρχισε χθες την πρωίαν και συνεχίσθη μέχρι της εσπέρας. Κατ’ αυτήν εγένετο χρήσις όπλων, αυτομάτων, χειροβομβίδων, πολυβόλων, έλαβον δε μέρος και Γερμανοί. Κατά τας υπάρχουσας πληροφορίας υπάρχουν πολλά θύματα. Προ της συμπλοκής αυτής είχε προηγηθεί άλλη εις τα Πετράλωνα, μεταξύ ομάδος του ΕΑΜ και ανδρών της ομάδος Παπαγεωργίου. Εις την συμπλοκήν αυτήν ετραυματίσθησαν 5.»   

Εφημερίς Ελευθερία, 10/10/1944

Οι συμπλοκές και τα επεισόδια συνεχίζονται.

liberation_of_athens2.jpg

Το Αστυνομικόν 24ωρον

«Υπό ενόπλων απήχθησαν οι εν πολιτική περιβολή εύζωνες Π. Κλήμης και Ν. Λιούτρης , της φρουράς της οικίας του λοχαγού των Ταγμάτων Ασφαλείας Παπαγιαννοπούλου.»

Εφημερίς Ελευθερία, 11/10/1944

Νέαι Συμπλοκαί

«Ενώ η προχθεσινή ημέρα διήλθε σχετικώς ήρεμος, κατά το χθεσινόν απόγευμα εσημειώθησαν νέαι συγκρούσεις. Η μεγαλυτέρας εκτάσεως και διαρκείας υπήρξεν η σύγκρουσις μεταξύ Ταγμάτων Ασφαλείας και ΕΛΑΣ εις την οδόν Αχαρνών και Αγίου Μελετίου, όπου η οικία Πλυτζανοπούλου. Η μάχη αρξαμένη περί την 12.30΄ διήρκεσε μέχρι των απογευματινών ωρών. Μάχη επίσης έγινε και παρά το Ζάππειον μεταξύ τμημάτων του ΕΛΑΣ και Ταγμάτων.

Εφημερίς Ελευθερία, 12/10/1944

Η Αθήνα απελευθερώθηκε την 12η Οκτωβρίου 1944.

Ο Πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου επέστρεψε στην Αθήνα την 18η Οκτωβρίου 1944.

Η Πολιτοφυλακή.

«Εις την διεύθυνσιν της αστυνομίας εκοινοποιήθη διαταγή του Στρατιωτικού Διοικητού καθιστώσα γνωστόν ότι η φερομένη ως «εθνική πολιτοφυλακή» δεν είναι δημοσία αρχή και συνεπώς αι υπό των οργάνων της συλλήψεις είναι παράνομαι.»

Εφημερίς Ελευθερία, 21/10/1944

Η ανωτέρω αναφορά αφορά την ΟΠΛΑ, που συνεχίζει την δράση της και μετά την συγκρότηση νέας Εθνικής Κυβέρνησης..

Επίλογος

Η περίοδος Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου 1944 είναι ιδιαίτερη, επειδή στη διάρκεια της οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής είχαν περιορίσει την παρουσία τους και υπήρχε στην ατμόσφαιρα η αναμονή για τη νέα κατάσταση, που θα προέκυπτε μετά την απελευθέρωση. Οι συνεχείς συγκρούσεις και η βία στους δρόμους της Αθήνας σηματοδοτούσαν την διάθεση των αντιμαχομένων πλευρών να τακτοποιηθούν οι απλήρωτοι  λογαριασμοί. Ενώ όμως οι συνεργάτες των Γερμανών και οι αντικομμουνιστικές οργανώσεις  προσέβλεπαν στην επιβίωση και τον μετασχηματισμό τους σε «εθνικές» δυνάμεις, οι περί το ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, και οι κομμουνιστές κατέβαιναν στο πεδίο της μάχης χωρίς πρόγραμμα, ή ακόμη χειρότερα, αγνοώντας, παραβλέποντας το πρόγραμμα της άλλης πλευράς. Τεράστιο λάθος, που πληρώθηκε πολύ ακριβά.

g-papandreou-skompi-1024x576.jpg

Παραπομπές

  1. Στάθης Καλύβας (2015), Εμφύλιος Πόλεμος (1943-1949): Το τέλος των μύθων και η στροφή προς το μαζικό επίπεδο. Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, 11, 37-70.
  2. Μενέλαος Χαραλαμπίδης Τάγματα Ασφαλείας, Χωροφυλακή και Χρυσές Λίρες,
  3. Αλφαβητικός Θησαυρός, Memories of the Occupation of Greece, 2018)
  4. Ιάσων Χανδρινός , «ΤΟ ΤΙΜΩΡΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ» Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη Αθήνα (1942-1944). Διπλωματική Εργασία ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ. Αθήνα 2009.
  5. Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Πτυχές της εμφύλιας σύγκρουσης στην κατοχική Αθήνα. Στην έκδοση Αφηγήσεις για τη δεκαετία του 1940, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2012.
  6. Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ. ΤΟ ΕΑΜΙΚΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΙΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ: ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ, ΒΥΡΩΝΑΣ, ΠΑΓΚΡΑΤΙ, ΓΟΥΒΑ, ΥΜΗΤΤΟΣ, Διδακτορική Διατριβή, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ. Αθήνα 2011.

 

 

 

Panathinaikos vs. Olympiakos: Eternal Conflict – ΠΑΟ εναντίον ΟΣΦΠ: Οι αιώνιοι αντίπαλοι

This post is about the eternal conflict between the football teams of Panathinaikos and Olympiakos.

For obvious reasons, this post is in Greek. Language is essential in expressing the conflict.

Γκραφίτι στο γήπεδο της Λεωφόρου. Φωτο: Νίκος Μορόπουλος

 

Προοίμιο

Γεννήθηκα στην Αθήνα, στο μαιευτήριο “Έλενα¨, λίγα μέτρα πίσω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Το χρωστάω στη μητέρα μου ότι από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είμαι Παναθηναϊκός. Στην οικογένεια μου ο πατέρας μου ήτανε άμπαλος, η αδερφή μου ισχυρίζεται ότι είναι Ολυμπιακός αλλά δεν το εισπράττω, δεν έχει την απαιτούμενη βαρβαρότητα του γαύρου, και μόνο η μητέρα μου έμπρακτα απέδειξε ότι ήτανε βαμμένη Παναθηναϊκάρα.

Με πήγε στο γήπεδο για πρώτη φορά το 1964, στην Λεωφόρο, στον αγώνα ΠΑΟ – Εθνικός Πειραιώς. Θυμίζω ότι το 1963-1964 πήραμε το πρωτάθλημα αήττητοι.

ΠΑΟ Η Ομάδα του 1964 – www.pao.gr

Στο Πρωτάθλημα του 1964 έπαιξαν οι: Οικονομόπουλος, Βουτσαράς, Βόμβας, Καμάρας, Ανδρέου, Σ. Αγγελόπουλος, Τζουνάκος, Γιαννακόπουλος, Πιτυχούτης, Σούρπης, Λουκανίδης, Παπουλίδης, Παναγιωτίδης, Χολέβας, Δομάζος, Παπαεμμανουήλ. Θεοφάνης, Τουμπέλης, Παπουτσάκης, Πανάκης, Κομιανίδης.

Βάλαμε οκτώ στον Ολυμπιακό
Κι άλλα τέσσερα στον Άρη
Γειά σου Άγγελε Μεσσάρη!

Αιώνιοι εχθροί – Γκράφιτι στην πόλη της Άρτας. Φωτο: Νίκος Μορόπουλος

Το Φως και το Σκότος

Καθώς άκουγα το τραγουδάκι, παις ών,  ανεδύθη εντός μου η μεγάλη αλήθεια: ο ΠΑΟ ως ύπαρξη έχει νόημα για να κατακρημνίζει τον ΟΣΦΠ. Ο ΠΑΟ ως ομάδα υπάρχει για να ταπεινώνει τον ΟΣΦΠ. Και αντίθετα, όταν νικά και θριαμβεύει ο ΟΣΦΠ, είναι η ώρα του θρήνου για τον ΠΑΟ.

Θεωρώ ότι αυτή η αντιπαλότητα ανάγεται στο εκμαγείο Καλό – Κακό,  Χριστός – Σατανάς, που είναι βαθιά ποντισμένο στα εσώψυχα του ανθρώπου.

Ακόμα και αν δεν υπήρχε ο ΟΣΦΠ, έπρεπε να τον εφεύρουμε!

Γκράφιτι στην πόλη της Άρτας. Φωτο: Νίκος Μορόπουλος

Οι “γαύροι” και οι “βάζελοι” – Η πάλη των τάξεων;

Οι φίλαθλοι και οπαδοί του ΟΣΦΠ ονομάζονται “γαύροι”, και κατ’ επέκταση ο ΟΣΦΠ “γαύρος”.

Επίσης αποκαλούνται “ψαροκασέλες”. Και τα δυο ονόματα οφείλονται στην έδρα του ΟΣΦΠ, τον Πειραιά, αλλά και την “ταπεινή” καταγωγή των φιλάθλων του,  που ήτανε πτωχοί ψαράδες και λιμενεργάτες.

Αυτή είναι μια διάσταση της παλαιάς αντιπαλότητας των δύο ομάδων, αστική ομάδα ο ΠΑΟ, προλεταριακή ο ΟΣΦΠ.  Η διαμάχη των δύο ομάδων είναι μια προέκταση της πάλης των τάξεων. Οι βάζελοι αποκαλούνται επίσης “λαγοί” και “κότες”.

Κάτι αντίστοιχο ισχύει και σε άλλες χώρες. π.χ. η Μίλαν με την Ίντερ στο Μιλάνο. Προλετάρια η Μίλαν, αστή η Ίντερ.

Σημειώνω ότι “ψαροκασέλες” αποκαλούν (π.χ. οι οπαδοί της Ξάνθης) και την ομάδα της Καβάλας, επειδή είναι και αυτή ομάδα λιμανιού.

Οι οπαδοί του ΠΑΟΚ το πήρανε πολύ σοβαρά το παρατσούκλι του ΟΣΦΠ κι έτσι στον αγώνα ΠΑΟΚ – ΟΣΦΠ της 17 Απριλίου 2014, γέμισαν τον πάγκο του ΟΣΦΠ με εκατοντάδες ψαράκια γαύρους.

Οι οπαδοί του ΟΣΦΠ αντικρούοντας, αποκαλούν εμάς “βάζελους”.  Και εδώ η προέλευση είναι ταξική, αφού οι νέοι της αστικής Αθήνας έβαζαν στα μαλλιά τους βαζελίνη (εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ζελέ).

 

Η επανάσταση των οπαδών

Όπως όμως σε όλα στην ζωή, έτσι και στο ποδόσφαιρο, υπάρχουν γεγονότα που αποτελούν εξαίρεση. Η αντιπαλότητα έχει και διαλείμματα. Τέτοια γεγονότα είχαμε την 17η Ιουνίου 1964 στο γήπεδο της Λεωφόρου.

Την ημέρα εκείνη ενώθηκαν οι οπαδοί των δύο αιωνίων αντιπάλων και κατέστρεψαν το γήπεδο της Λεωφόρου, επειδή θεώρησαν ότι το παιχνίδι Κυπέλλου που παρακολουθούσαν ήτανε σικέ.

Όπως καταλαβαίνεις αγαπητέ αναγνώστη, εκείνη την εποχή οι αγώνες γινόντουσαν με παρουσία των αντιπάλων φιλάθλων, δεν είχαμε τα σημερινά ρεζιλίκια που δεν μπορούμε να πάμε στο Καραΐσκάκη, ή δεν μπορούνε οι γαύροι να έρθουν στη Λεωφόρο.

Ο όχλος που δολοφονεί

Μιλάω για αντιπαλότητα τόσην ώρα και μπορεί να παρεξηγηθώ. Αντιπαλότητα στο ποδόσφαιρο δεν σημαίνει και φυσική βία. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να πλακωνόμαστε κάθε φορά που βρισκόμαστε κοντά ο ένας στον άλλο. Θυμίζω το τραγικό συμβάν του 2007, όπου ένας φίλαθλος του ΠΑΟ έχασε τη ζωή του σε “ραντεβού θανάτου” στη Λεωφόρο Λαυρίου. Όποιος περνάει τη διαχωριστική γραμμή της φυσικής βίας δεν έχει θέση στον φίλαθλο κόσμο.

Άλλο το να λέμε πέντε έξι μπινελίκια και άλλο το να μαχαιρώνουμε και να σκοτώνουμε.

Γκράφιτι στην πόλη της Άρτας. Φωτο: Νίκος Μορόπουλος

Τα “μπινελίκια”

Ένα κοινό υπόβαθρο που μας ενώνει όλους σε μια κολυμβήθρα ακολασίας, είναι η γενετήσια πράξη, ιδίως δε όταν πραγματοποιείται με μέλη της οικογενείας του αντιπάλου.

Το 1964 που πήγα για πρώτη φορά γήπεδο δεν υπήρχαν τραγουδάκια, σήμερα όμως χωρίς τραγουδάκια από τους αφιονισμένους υποστηρικτές της, καμιά από τις κορυφαίες ομάδες δεν μπορεί να σταθεί στο γήπεδο. Το πιο χαρακτηριστικό τραγουδάκι των βάζελων είναι το ακόλουθο:

“Η μάνα σας γαμιέται στο λιμάνι κι ο αδερφός σας στο Πασαλιμάνι 

και ο πατέρας σας ο παληοπουσταράς, 

γαμιέται ο Θρύλος και ο Πειραιάς”

Σχετικό είναι και το σύνθημα:

“Γαμιέται το λιμάνι κι ο Ολυμπιακός!”

όπως και η παραλλαγή:

“Γαμιέται ο Θρύλος κι ο Πειραιάς!”

Τα γενετήσια συνθήματα όμως έπαιζαν και σε παλιότερες εποχές. Θυμάμαι χαρακτηριστικά το ακόλουθο που μας λέγανε οι γαύροι:

“Ποιος είναι αυτός ο αρχηγός, 

το νούμερο το δέκα, 

που πιάσαν τη γυναίκα του 

καβάλα με τον Πρέκα”

Ο Σισέ προσπαθεί να αποφύγει το μπλόκο των γαύρων μετά τη λήξη του αγώνα

Από τον Γεώργιο Ανδριανόπουλο στον Βαγγέλη Μαρινάκη

Στον αγώνα ΟΣΦΠ – ΠΑΟ της 19ης Φεβρουαρίου 2011, μετά τη λήξη του αγώνα, συνέβησαν επεισόδια ανάμεσα στον Πρόεδρο του ΟΣΦΠ κ. Μαρινάκη και ποδοσφαιριστές του ΠΑΟ. Ο εισαγγελέας έγραψε τα ακόλουθα στην έκθεση του της 22ας Φεβρουαρίου 2011:

«….Ειδικότερα, κατά τον ανωτέρω τόπο και χρόνο, μετά τη λήξη του αγώνα της εγκαλουμένης ομάδας (της οποίας είναι πρόεδρος) με την ομάδα της ΠΑΕ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ, στο στάδιο Καραϊσκάκη, αφενός μεν, μετέβη στον χώρο των αποδυτηρίων και συνεπικουρούμενος από φίλα προσκείμενα προς αυτόν άτομα, επετέθη φραστικώς και υβριστικώς, και με απειλητικές διαθέσεις κατά ποδοσφαιριστών της αντιπάλου ομάδας του ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΥ και ιδιαίτερα κατά των Σωτ. Νίνη, τον οποίον έσπρωξε βιαίως, του Σισέ και του Τζόρβα, στον οποίον μάλιστα είπε «Τζόρβα, φύγε από εδώ, εμείς απόψε σας γαμήσαμε», αφετέρου δε, δημόσια, δηλ. παρουσία πολλών τρίτων προσώπων, μεταξύ των οποίων και δημοσιογράφων, που δημοσίευσαν τις σχετικές δηλώσεις, απευθυνόμενος στον ποδοσφαιριστή του ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΥ Τζιμπρίλ Σισέ του είπε: «Δεν πειράζει Τζιμπρίλ. Θα τα πούμε του χρόνου πάλι. Σήμερα σας πηδήξαμε, σας γαμήσαμε». Προς δε, με δηλώσεις που έκανε στον τύπο και τις οποίες εδημοσίευσαν οι εφημερίδες, αναφερόμενος κατά τρόπο ειρωνικό και προσβλητικό για τον ως άνω ποδοσφαιριστή Τζιμπρίλ Σισέ εδήλωσε και τα εξής: «Αν θέλει να φύγει ο κ. Σισέ χωρίς φούστες και μπλούζες μπορεί να το κάνει». Οι πράξεις δε αυτές του εγκαλουμένου ενέχουν ιδιαίτερη απαξία, δοθέντος ότι ούτος τυγχάνει και πρόεδρος της Super League…..»

Πάρτε τώρα μιαν ανάσα και σκεφτείτε. Ο κ. Μαρινάκης ήτανε ο πρόεδρος του ΟΣΦΠ. Μπορείτε να φανταστείτε τον πρόεδρο μιας άλλης μεγάλης ομάδας, π.χ. της Γιουβέντους (θα την συναντήσουμε λίγο αργότερα) τον κ. Τζιοβάνι Ανιέλι να πηγαίνει και να λέει σε ένα ποδοσφαιριστή της αντίπαλης ομάδας “σήμερα σας γαμήσαμε;”.

Θα έθετα στους αγαπητούς γαύρους και το συναφές ερώτημα: “Μπορείτε να φανταστείτε τον Γεώργιο Ανδριανόπουλο να μιλάει και να φέρεται έτσι;”

Ο Γεώργιος Ανδριανόπουλος ήταν ένας από τους ιδρυτές του ΟΣΦΠ, ένας γνήσιος ευπατρίδης, που ανάμεσα σε άλλα πολλά που έπραξε στον βίο του, το 1975 με την ψήφο του απέτρεψε τον υποβιβασμό του ΠΑΟ στην Β’ Εθνική, με την κατηγορία της δωροδοκίας σε αγώνα Κυπέλλου με τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης.

“12 Δεκεμβρίου 1975. Στο Γνωμοδοτικό Αθλητικό Συμβούλιο εκδικάζεται η «υπόθεση των λουλουδιών». Ο Παναθηναϊκός κατηγορείται ότι ο πρώην ποδοσφαιριστής του και μετέπειτα του Ηρακλή, Γιώργος Ροκίδης, είχε δεχθεί πρόταση από τον παράγοντα της αθηναϊκής ομάδας, Αντώνη Μαντζαβελάκη, για να προτείνει στους συμπαίκτες του, Ζαχαρία Χαλιαμπάλια και Τάκη Νικολούδη, να έχουν μειωμένη απόδοση στον ημιτελικό αγώνα του κυπέλλου, που έγινε με αντιπάλους τις δύο ομάδες στις 28 Μαΐου του 1975, στο «Καυταντζόγλειο» στάδιο. Η υπόθεση αποκλήθηκε έτσι, διότι στις συνομιλίες όσων είχαν ανάμειξη, τα χρήματα αναφέρονταν σαν… λουλούδια. Ο πρώην πρόεδρος του Ολυμπιακού, Γιώργος Ανδριανόπουλος, πρόεδρος του δικαστηρίου -ήταν έγκριτος νομικός- ψηφίζει υπέρ της απαλλαγής του Παναθηναϊκού και με την ψήφο του, ουσιαστικά, τον κρατά στην Α΄ εθνική.” (από άρθρο του Ν. Κωνσταντόπουλου στην εφημερίδα Καθημερινή) 

Εκείνο που με προβληματίζει είναι ότι ο Γεώργιος Ανδριανόπουλος αποτελεί παρελθόν, και ο Βαγγέλης Μαρινάκης αποτελεί το παρόν. Και ο νοών νοήτω.

Ο διαιτητής Ευθυμιάδης αιμόφυρτος μετά την επίθεση που δέχθηκε στη Λεωφόρο

Από τον Άγγελο Φιλιππίδη στον Γιάννη Αλαφούζο

Μάρτιος 2002. Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός 1-1. Ο Εμανουέλ Ολιζαντέμπε περνάει στο παιχνίδι ως αλλαγή και δίνει προβάδισμα στο σκορ στον Παναθηναϊκό στο 78′, αλλά στη συνέχεια οι Πράσινοι ταμπουρώνονται και προσπαθούν να κρατήσουν την όντως πολύτιμη νίκη με μαζική άμυνα. Απόρροια αυτής της τακτικής είναι ένα πέναλτι του Μιχάλη Κωνσταντίνου στον Στέλιο Βενετίδη στις καθυστερήσεις του αγώνα που υποδεικνύει ο διαιτητής Μάκης Ευθυμιάδης και με το οποίο ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς ισοφαρίζει. Ακολουθεί επίθεση στον διαιτητή από τον πρόεδρο της ΠΑΕ ΠΑΟ Αγγελο Φιλιππίδη που συνεπικουρούμενος από τη μισή εξέδρα των επισήμων κυνηγάει τον διαιτητή ο οποίος γρονθοκοπείται σε απευθείας πανελλήνια τηλεοπτική μετάδοση. Ο Φιλιππίδης τιμωρείται από την αθλητική δικαιοσύνη με έκπτωση από τη θέση του. (από την εφημερίδα “Το Βήμα”)

Εύγε λοιπόν και στον κ. Φιλιππίδη, που έκανε αυτό που έπρεπε για να δυσφημήσει το ποδόσφαιρο, να εξευτελίσει τον ΠΑΟ, και να μετατρέψει το γήπεδο της Λεωφόρου σε ρινγκ πάλης. Πόσο μάγκας μπορεί να είναι όμως όταν επιτίθεται σε έναν ανυπεράσπιστο διαιτητή;

Από τον “ευέξαπτο” κ. Φιλιππίδη, περάσαμε στον διαιτητόπληκτο κ. Αλαφούζο.

Ο ΠΑΟ σήμερα σε ό,τι αφορά την δημόσια παρουσία της Διοίκησης είναι μια ομάδα που συνέχεια διαμαρτύρεται για την διαιτησία. Και δυστυχώς είναι μια ομάδα που δεν βλέπεται, χάρη στις προσπάθειες του κ. Αλαφούζου, που έχει καταστρέψει την ομάδα.

Η ενδεκάδα του ΠΑΟ στο Γουεμπλει το 1971

Η Ευρώπη

Ο ΠΑΟ είναι η ομάδα που έχει τιμήσει την Ελλάδα στην Ευρώπη.

Χαρακτηριστικό είναι το σύνθημα:

“Ελλάς Ευρώπη Παναθηναϊκός, γαμιέται το λιμάνι και ο Ολυμπιακός”.

Παρόλη την πρωτογονική απόχρωση του, το σύνθημα αποδίδει τιμή στην Ευρωπαϊκή πορεία του ΠΑΟ, πορεία που είναι μέχρι σήμερα μοναδική. Καμιά άλλη Ελληνική ομάδα δεν έφθασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.

Οι γαύροι κάνουν ό,τι μπορούν για να ευτελίσουν την επιτυχία του ΠΑΟ, και αποκαλούν τον άθλο του 1971 “Χουντογουέμπλει”.

Η εφτάρα του Θρύλου

Η πορεία του Θρύλου στην Ευρώπη είναι στην καλύτερη περίπτωση άχρωμη, άτονη, και άνευ καμίας σημασίας και διακρίσεως.

Αξέχαστη θα παραμείνει η εφτάρα που έφαγε ο Θρύλος από τη Γιουβέντους.

Οι γαύροι προσπαθούν να πάρουν το αίμα τους πίσω με την πεντάρα που φάγαμε στο Μάντσεστερ από την Γιουνάιτεντ, αλλά εις μάτην.

Άλλο εφτάρα, άλλο πεντάρα!

Είναι προς το συμφέρον του ΠΑΟ να πάει καλύτερα ο ΟΣΦΠ στην Ευρώπη, μπας και ξυπνήσει η ληθαργούσα Διοίκηση του κ. Αλαφούζου και βάλει το χέρι στην τσέπη για να φτιάξει ομάδα και όχι γκρουπούσκουλο.

Γιώργος Δεληκάρης

Οι μεταγραφές

Ο Γιώργος Δεληκάρης ήτανε ο πρώτος μεγάλος επαγγελματίας παίκτης που άλλαξε στρατόπεδο. Το Φθινόπωρο του 1978 έφυγε από τον Θρύλο και ήρθε στον Πανάθα.

Την 10η Απριλίου 2005 στο ντέρμπι ΠΑΟ – ΟΣΦΠ επανήλθε στη Λεωφόρο ο Αντώνης Νικοπολίδης, που το καλοκαίρι του 2004, μετά από 15 χρόνια στον ΠΑΟ, πήρε μεταγραφή για τον ΟΣΦΠ.

Ήμουνα μέσα και τα είδα και τα άκουσα όσα πέρασε ο Νικοπολίδης. Για την μάνα του, για το σπίτι του, και τα σχετικά. Δεν συμφωνώ με αυτήν την συμπεριφορά. Είναι κτηνώδης. Το ποδόσφαιρο είναι μια επιχείρηση, οι παίκτες είναι επαγγελματίες, τι πιο φυσικό από την μεταγραφή από την μια ομάδα στην άλλη.

Γκράφιτι στην πόλη της Άρτας. Φωτο: Νίκος Μορόπουλος

Δεν έχει τέλος αυτό το πανηγύρι

Ότι και να λέμε, ότι και να γράφουμε, το γεγονός είναι ένα. Κάθε φορά που παίζουμε με τον αιώνιο, έχω αγωνία. Όταν κερδίζουμε, είναι χαρούμενος. Για λίγο τα ξεχνάω όλα και απολαμβάνω αυτή την αίσθηση της αληθινής χαράς. Όταν χάνουμε είναι δυστυχής. Κατεβαίνει ο ουρανός και με πλακώνει.

Υπάρχουν πολλοί που ξοδεύουν τεράστια ποσά για να βιώσουνε κάποια από αυτά τα συναισθήματα, σε μένα ο Βάζελος και ο Γαύρος τα προσφέρουν δωρεάν. Είναι ένα δίδυμο λυτρωτικό, ένα δίδυμο αιώνιο.

ΠΑΟ Ολέ!!!!!!

 

 

 

 

 

 

 

 

The battle of Marathon, 490 BC

The mountains look on Marathon,
And Marathon looks on the sea.
And musing there an hour alone,
I dreamed that Greece might still be free,
For standing on the Persian’s grave,
I could not deem myself a slave.
(Lord Byron, The Isles of Greece)

Marathon - Tumulus
Marathon – Tumulus

In his 1846 review of Grote’s “History of Greece”, John Stuart Mill wrote:

“The interest of Grecian history is unexhausted and inexhaustible. As a mere story, hardly any other portion of authentic history can compete with it. Its characters, its situations, the very march of its incidents, are epic. It is an heroic poem, of which the personages are peoples. It is also, of all histories of which we know so much, the most abounding in consequences to us who now live. The true ancestors of the European nations (it has been well said) are not those from whose blood they are sprung, but those from whom they derive the richest portion of their inheritance. The battle of Marathon, even as an event in English history, is more important than the battle of Hastings. If the issue of that day had been different, the Britons and the Saxons might still have been wandering in the woods.”

Remnants of the Tropaion erected on the plain of Marathon after the battle.
Remnants of the Tropaion erected on the plain of Marathon after the battle. Archaelogical Museum of Marathon

Introduction

The Battle of Marathon is important for many reasons. Lord Byron and John Stuart Mill stated some of the them in the passages quated above.

It also has many layers.

The military layer is one of them.

The other is Persians against Greeks.

There is also one though that is not apparent at first sight. Democracy against oligarchy and aristocracy.

250px-Pnyx-berg2
The Pnyx in Athens

Democracy in Athens

One clarification is required at the outset. The Athenian Polis included all of Attica, not only the geographic area of Athens.

Marathon is one of the areas of Attica, and thus was part of the Athenian Polis.

Most historians agree that Democracy in Athens was established by Cleisthenes in 508/507.

In 510 BC, with the help of the Spartans, Cleisthenes overthrew Hippias, the ruler of Athens, son of tyrant Peisistratos, who ruled the City until 528 BC.

But he did not rule straight away, because the Spartans favoured his rival, Isagoras, and they expelled Cleisthenes from the city.

After returning to power, Cleisthenes made some significant reforms that strengthened democratic rule (8):

  • He established legislative bodies run by individuals chosen by lottery, a true test of real democracy, rather than kinship or heredity.
  • He reorganized the Boule, created with 400 members under Solon, so that it had 500 members, 50 from each tribe.
  • He also introduced the bouletic oath, “To advise according to the laws what was best for the people”.
  • The court system (Dikasteria — law courts) was reorganized and had from 201–5001 jurors selected each day, up to 500 from each tribe.

It was the role of the Boule to propose laws to the assembly of voters, who convened in Athens around forty times a year for this purpose. The bills proposed could be rejected, passed or returned for amendments by the assembly.

It is important to stress that Democracy did not arrive in Athens suddenly. The wheels were set in motion in the 7th century. It just so happens that it all came together when Cleisthenes ruled.

Given the nature of direct democratic rule in Athens, it comes as no surprise that Hippias did not fit in. It was nothing personal. Athenian democracy was incompatible with oligarchy and monarchy. Hippias had no chance to rule Athens again, if this was left to the Athenians to decide.

For this reason during the Ionian Revolt, which I will briefly discuss in the next section, he decided to join the Persians and return to Athens as a victor with the Persian army and navy.

The Old Bouleuterion, about SOO B.C. Model by Fetros Demetriades and Kostas Papoulias. Athens, Agora Museum. Excavations have revealed the foundations of a nearly square building (23.30 m. X 23.80 m.), with a cross wall dividing the structure into a main chamber and entrance vestibule. The main room probably had five supports, although the foundations for only three have been found. There is no trace of seats, but they might be restored as rectilinear tiers of wooden benches on three sides.
The Old Bouleuterion, about 500 B.C. Model by Fetros Demetriades and Kostas Papoulias. Athens, Agora Museum. Excavations have revealed the foundations of a nearly square building (23.30 m. X 23.80 m.), with a cross wall dividing the structure into a main chamber and entrance vestibule. The main room probably had five supports, although the foundations for only three have been found. There is no trace of seats, but they might be restored as rectilinear tiers of wooden benches on three sides. (www.agathe.gr)

The Ionian Revolt (499-493 BC)

The Ionian Revolt is the precursor of the Greek-Persian Wars on Greek soil and sea.

By the time of Darius I, the Persian empire covered most of southwest Asia and Asia Minor, reaching as far as the easternmost boundaries of Europe. The Persians demanded tribute and respect from all they dominated. (7)

The Ionian revolt started at 499, when the Ionian cities of Minor Asia rebelled against the Persian King Darius.

The Athenians and Eretrians sent a task force of 25 triremes to Asia Minor to aid the revolt. (5)

From 499 to 494 there were a lot of campaigns without any decisive effect.

By 494, the Persian army and navy had regrouped and made straight for the rebellion epicentre at Miletus. (6)

1280px-Miletus_Bay_silting_evolution_map-en.svg
Miletus Bay and Lade

The decisive confrontation took place at sea, off the small island of Lade. The Persians convinced the Samians to defect, leaving the Ionian navy exposed. Although the Ionians and their allies fought bravely, they lost to the Persians. This was the beginning of the end of the Ionian revolt.

During the revolt, the deposed tyrant of Athens Hippias, fled to the Persian Palace and became an “advisor” to the Persian King Darius I.

We will meet Hippias again in the battle of Marathon.

When it all ended, in 493, one thing was certain. Darius wanted revenge. The Athenians and Eretrians had to pay for their role in the Ionian Revolt.

992px-Map_Greco-Persian_Wars-en.svg

The first Persian invasion of Greece (492 – 490 BC)

The Persians invaded Greece because they wanted to punish Athens and Eretria for their role in the Ionian Revolt. Darius I also wanted to expand his control of the Eastern Mediterranean.

There were two campaigns in the first Persian invasion of Greece.

The first in 492 under Mardonius, saw the Persians take over Thrace and Macedon. In 491, Darius sent ambassadors to all Greek Cities, demanding their submission. Almost all cities submitted, except Athens and Sparta. Darius knew that he had to proceed to the next campaign.

In 490, under the command of his nephew Artaphernes and the Median admiral Datis, this Persian armada allegedly consisted of 600 ships (troop and transport, provided and manned by subject allies) and an unspecified number of Persian infantry and cavalry, described by Herodotus as ‘powerful and well-equipped’.

Starting from the island of Naxos, the Persians captured a number of other Greek cities and islands en route, and besieged Eretria which succumbed after six days, weakened from within by party political strife and a pro-Persian faction which betrayed the city. A few days later, the Persians sailed for Attica, ‘in high spirits and confident’ (Herodotus). Marathon was selected as the best spot to invade, being closest to Eretria and also the most suitable for cavalry manoeuvres. At least, such was the advice of Hippias who was with this Persian force which he hoped would restore him to power. It was here that his father Pisistratus had landed in 546 for his successful bid for the tyranny in Athens. (1)

Greek hoplite and Persian warrior fighting each other. Depiction in ancient kylix. 5th c. B.C. National Archaelogical Museum, Athens
Greek hoplite and Persian warrior fighting each other. Depiction in ancient kylix. 5th c. B.C. National Archaelogical Museum, Athens

Liberty and Equality of civic rights are brave spirit stirring things, and they who, while under the yoke of a despot, had been no better men of war than any of their neighbours, as soon as they were free, became the foremost men of all. For each felt that in fighting for a free commonwealth, he fought for himself and whatever he took in hand he was willing to do the work thoroughly. Herodotus

Marathon - Tumulus
Marathon – Tumulus

The Athenian Army 

The army was managed by the polemarch, together with ten generals, one elected from each of the tribes. Starting with Kleisthenes, there were ten tribes in the Polis of Athens, therefore there were 10 generals, one elected from each tribe. In their attempt to ensure equality, the Athenians by the 5th century allotted most offices, even the highest archonships. Some positions, however, such as treasurers and the water commissioner, required “technical” knowledge and could not be left to the luck of the draw; these remained elective.

The generalships are the clearest example of this practice, of electing rather than allotting, and many of the leading statesmen of Athens held the position. Perikles, for instance, never served as eponymous archon-nominally the highest post in the state-but he was elected general of his tribe year after year, and from that position he guided Athenian affairs for decades.

The army was made of oplites (men bearing arms), who were Athenian citizens. All oplites were volunteers, and were providing for their arms and equipment. It was considered one of the highest honors to be able to fight for the Polis, as became known to the world with Pericles’ Funeral Oration.

At the time of the Marathon Battle, each tribe (phyle) nominated 1,000 oplites.

Contrary to the Athenian Army, the Persian Army consisted mostly of people who were conscripted from various occupied territories, including Ionia. Only the officers were Persians.

From a technical perspective, the Athenian Army had two major disadvantages compared to the Persian. The Athenians had no cavalry and no arch men.

Fragment of an Athenian (Attic) red-figure bell-krater (mixing bowl), Stb century B.C. H.: 0.12 7 m. Athens, Agora Museum P 15837. A warrior with helmet, sword in scabbard, spear and shield (device: snake) attacks an opponent to the left (now missing). (9)
Fragment of an Athenian (Attic) red-figure bell-krater (mixing bowl), Stb century B.C. H.: 0.12 7 m. Athens, Agora Museum P 15837. A warrior with helmet, sword in scabbard, spear and shield (device: snake) attacks an opponent to the left (now missing). (9)

The Battle

In overall charge of the Athenian Army was the War-Archon (polemarch), Callimachus, who had been elected by the whole citizen body. (5)

Initially there was a big disagreement among the generals. Should they go to Marathon and battle the Persians, or should they stay in Athens and protect the city?

The argument was won by Miltiades, who convinced Callimachus that they should battle the Persians in Marathon.

Militiades was one of the ten generals under the polemarch, but after the crucial decision was made, by the consensus of the generals he was placed in command. The win in Marathon is attributed to Miltiades’ genius by many historians.

The forces of the Athenians and the Plataeans totaled only 11,000 men (the column of the Plataeans was 1,000 strong) – the Persian force was perhaps 20-25,000 strong. (11)

While the two armies were facing each other on the Marathon plain, the Spartans were celebrating a period of peace and could not move to the aid of the Athenians before the pweriod was over, somewhere around the  middle of August 490.

Therefore, it appears to have been to the benefit of the Athenians to wait.

We do not know who attacked first. But the battle bagan before the Spartans even left their city to march to Athens.

Early in the morning of the batle, the Persians followed Hippias’ advice and sent most of their ships and cavalry to Phaleron, the port of Athens. They thus thought that after the battle in Marathon they could easily capture the city that was not defended, as all armed units were in Marathon. This journey from Marathon to Phaleron would take 6 to 8 hours.

The Athenians were informed by Ionian soldiers in the Persian Army that the fleet had sailed and Miltiades decidd to attack.

The battle started at arounf 05:30 in the morning and it was over in three hours.

At the time of the battle commencing there was only around one mile (1.5 kilometres) separating both armies.

The formation of the Greek army was one with the central armed forces having soldiers in rank of 4 while the flanking forces had soldiers in rank of 8. This formation then either marched or ran (most likely marched) the distance to the Persian forces and stopped some 200 metres short of the Persian army.

At this point the Greek army went into a mad run to the enemy. Upon battle commencing the Greek middle ranks of four were pushed back slightly, but the flanks routed the Persians flanks that then fled back to their ships.

After the battle was over, and decidely won by the Athenians, Miltiades left a small contingent to guard the area so that the Persians would not be able to land again in Marathon, and with the rest of the Army marched back to Athens. They made it on time, so that when the PErsian navy arrived in Phaleron, they found the Athenian Army ready to welcome them.

After an assessment of the situation, the Persians decided to abort the mission to conquer Athens and sailed back to their land.

Hippias is said to have died at Lemnos, on the journey back “home”.

Battle_of_Marathon_Greek_Double_Envelopment

Herodotus on the Battle of Marathon (10)

112.  The lines were drawn up, and the sacrifices were favorable; so the Athenians were permitted to charge, and they advanced on the Persians at a run. There was not less than eight stades in the no man’s-land between the two armies. The Persians, seeing them coming at a run, made ready to receive them; but they believed that the Athenians were possessed by some very desperate madness, seeing their small numbers and their running to meet their enemies without support of cavalry or archers. That was what the barbarians thought; but the Athenians, when they came to hand-to-hand fighting, fought right worthily. They were the first Greeks we know of to charge their enemy at a run and the first to face the sight of the Median dress and the men who wore it. For till then the Greeks were terrified even to hear the names of the Medes.

113.  The fight at Marathon went on for a long time, and in the center the barbarians won, where the Persians themselves and the Sacae were stationed. At this point they won, and broke the Greeks, and pursued them inland. But on each wing the Athenians and the Plataeans were victorious, and, as they conquered, they let flee the part of the barbarian army they had routed, and, joining their two wings together, they fought the Persians who had broken their center; and then the Athenians won the day. As the Persians fled, the Greeks followed them, hacking at them, until they came to the sea. Then the Greeks called for fire and laid hold of the ships.

1280px-Helmet_of_Miltiades_050911
Helmet of Miltiades, Archaelogical Museum of Olympia, Greece

114.  At this point of the struggle the polemarch [Callimachus] was killed, having proved himself a good man and true, and, of the generals, there died Stesilaus, son of Thrasylaus. And Cynegirus, the son of Euphorion, gripped with his hand the poop of one of the ships and had his hand chopped off with an axe and so died, and many renowned Athenians also.

115.  In this fashion the Athenians captured seven of the ships. With the rest of the fleet, the barbarians, backing water, and taking from the island where they had left them the slaves from Eretria, rounded Cape Sunium, because they wished to get to Athens before the Athenians could reach it. There was a slander prevalent in Athens that they got this idea from a contrivance of the Alcmaeonidae, in accord with a covenant they had made with the Persians, showed a signal, the holding-up of a shield, for those barbarians who were on shipboard.

116.  They rounded Sunium, all right; but the Athenians, rushing with all speed to defend their city, reached it first, before the barbarians came, and encamped, moving from one sanctuary of Heracles – the one at Marathon – to another, the one at Cynosarges. The barbarians anchored off Phalerum – for in those days that was the harbor of Athens – and, after riding at anchor there for a while, they sailed back, off to Asia.

117.  In this battle of Marathon there died, of the barbarians, about six thousand four hundred men, and, of the Athenians, one hundred and ninety-two. Those were the numbers of the fallen on both sides. . . .

Marathon - Memorial Stele
Marathon – Memorial Stele

Aeschylus and Cavafy

One of Marathon’s more renowned combatants, the ancient Greek playwright Aeschylus, who ultimately was recognized as the ‘Father of Tragedy’ purportedly composed his own epitaph. An indication of the battle’s significance is that he did not mention any of the great works in his distinguished oeuvre, only of his exploits on this highly venerated battlefield.

Beneath this stone lies Aeschylus, son of Euphorion, the Athenian,
who perished in the wheat-bearing land of Gela;
of his noble prowess the grove of Marathon can speak,
or the long-haired Persian who knows it well

Αἰσχύλον Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον τόδε κεύθει
μνῆμα καταφθίμενον πυροφόροιο Γέλας·
ἀλκὴν δ’ εὐδόκιμον Μαραθώνιον ἄλσος ἂν εἴποι
καὶ βαθυχαιτήεις Μῆδος ἐπιστάμενος

Bust of Aeschylus
Bust of Aeschylus

Ο Αισχύλος, ο Αθηναίος γιός του Ευφορίωνα βρισκεται σε τουτο το μνημα

Έκλεισε τα μάτια στη Γέλα, την εύφορη σε δημητριακά

Τη δοκιμασμένη του γενναιότητα μαρτυρεί το δάσος του Μαραθώνα

και ο πυκνόμαλλος Μήδος που τη γνώρισε καλά

The inscription on his graveyard signifies according to Castoriadis (4) the primary importance of “belonging to the City”, of the solidarity that existed within the collective body of soldiers – citizens.

Castoriadis (4) also mentions the actor in Cavafy’s “The yound men of Sidon” who protests that the inscription on Aeschylus’ grave is unacceptable:

“…to set down for your memorial
merely that as an ordinary soldier, one of the herd,
you too fought against Datis and Artaphernis.”

(translation Edmund Keeley/Philip Sherrard)

Marathon Memorial Stele - Epigram by Simonides of Ceos
Marathon Memorial Stele – Epigram by Simonides of Ceos

Marathon Memorial Stele – Epigram by Simonides of Ceos

Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι
χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν
Fighting in the forefront of the Hellenes, the Athenians at Marathon
destroyed the might of the gold-bearing Medes.

Sources

(1) Re-running Marathon, Bruce Baldwin, History Today, 1998

(2) THE FIFTEEN DECISIVE BATTLES OF THE WORLD by Edward Shepherd Creasy 1851

(3) The Battle of Marathon, Written by Peter Fitzgerald

(4) Castoriadis, Cornelius. “What Makes Greece, 1. From Homer to Heraclitus.” (2004)

(5) Battle of Marathon,  Wikipedia

(6) Battle of Lade, Wikipedia

(7) Battle of Marathon, Historynet

(8) Cleisthenes. Wikipedia

(9) The Athenian Army

(10) The History of Herodotus, trans. David Grene, (Chicago: University of Chicago Press, 1987), pp.454-456 (sourced from the “History Guide“).

(11) Lectures on Ancient and Medieval History. Lecture 7. The History Guild.

PAO – Red Star Belgrade 3-0 (28 April1971) – Ημερα μνημης για την μεγαλη ομαδα μας!!!

1367088289_091842

Σημερα ειναι ημερα περηφανιας για την οικογενεια του Παναθα μας!!!!!!

Για να θυμουνται οι παληοι και να μαθαινουνε οι νεοι!!!!!

Λεωφ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ,πρίν ἀπό 42 χρόνια (28 Ἀπρ.1971).

Δειτε ενα καταπληκτικο βιντεο για την μεγαλη νικη που μας εστειλε στο Γουεμπλεύ.

Θερμες ευχαριστιες στον “ΑΒΕΡΩΦ“!!!

Στις 14 Απριλιου 1971 ο Παναθηναϊκος χανει στο Βελιγραδι απο τον Ερυθρο Αστερα με 4-1.

Διαβαστε το σχετικο αρθρο στην Πρασινη Ζωνη. (Με θερμες ευχαριστιες).

37220

Δυο εβδομαδες αργοτερα, στισ 28 Απριλιου 1971, ο ΠΑΟ των ονειρων μας συνετριψε τον Ερυθρο Αστερα Βελιγραδιου στη Λεωφορο με 3-0 και προκριθηκε στον τελικο του Γουεμπλεϋ.

Στις 2 Ιουνιου 1971 πατησαμε το χορταρι στο Γουεμπλεϋ! ΠΑΟ ΟΛΕ!!!!

Με την ευκαιρια, να θυμηθουμε και τον υμνο της ομαδαρας μας, μαζι με ενα κολαζ φωτογραφιων απο την ιστορικη Λεωφορο.

Grilled Chicken Tavern with bouzouki music in Attica, Greece – Κοτοπουλοσκυλαδικα στην Αττικη τη δεκαετια του 1980

27114-TABERNES-HAGIATI---TABERNA-LIMNI-PLASTIRA-KARDITSA---PSISTARIA-2
Ειδυλιακον περιβαλλον….

Αντι Εισαγωγης

Αρχικα θα πρεπει να αναφερω οτι ειμαι εθνικα υπερηφανος καθοσον “εγκουγκλαρα” (αλα τις … τς…. τς…. τς…..)  την λεξη “κοτοπουλοσκυλαδικο” και ελαβα τον … πουλον, ηγουν οτι το παντοδυναμον διαδυκτιον στερειται της λεξεως!!!!

Δηλαδη υπαρχει ακομη μοναδικοτης, υπαρχει ακομη ενας θυλακας ζωης – ή εστω αναμνησεως – που δεν εχει καταληφθει απο το οργανον της επικυριαρχιας των τεχνολογων, της τεχνικης, της απροσωπης επικοινωνιας, της σειριακης παραγωγικης διαδικασιας των εξαθλιωμενων Ασιατων, της επικυριαρχιας των …

Προστρεχω εις την αμεσον καταγραφην του μοναδικου – και αφανισθεντος – κοτοπουλοσκυλαδικου, καθοσον η μνημη αποτελει το καλυτερο οπλο για την αντιμετωπιση της λαιλαπας που εχει επισκυψει εις την ημετεραν πατριδα.

2_faghto2
Ψησε, ψησε, στο τελος κατι θα μεινει!!!

Τι ειναι (ηταν) το κοτοπουλοσκυλαδικο

Το κοπτοπουλοσκυλαδικο ητανε μια θερινη ταβερνα – με κηπο και πιστα απο μπετον στην Αττικη την δεκαετια του 1980.

Μεχρι τα μεσανυχτα ητανε γεματη οικογενειες, που απολαμβανα ενα λιτο γευμα με κοτοπουλο στη σουβλα ή τη σχαρα.

Μετα τις 12 ανεβαινε στην πιστα πο μπετον η ορχηστρα,

Και αρχιζε η μεταλλαξη.

Πορεια προς το υπερπεραν.

Μπουζουκι
Μπουζουκι μου γλυκόλαλο

Πως ανακαλυψα το κοτοπουλοσκυλαδικο

Το ανακαλυψα  κανοντας παρεα στον Κυριακο, τσιφτη και καραμπουζουκλη, γλεντζε και αλανιαρη μαγκιτη. Καλη του ωρα.

Ελπιζω να ειναι καλα και να την κανει τη βολτα του στην αλανα….

Τον “Κ’ τον ειχα γνωρισει απο τον παμμεγιστο “Μ”, που μιλησαμε προσφατα και τα ειπαμε και αναπολησαμε τα ετη της δεκαετιας του 1980.

Δεν μπορουσε να υπαρχει πιο αταιριαστη παρεα.

Ο “Κ’ οικογενειαρχης, στελεχος σε εταιρεια, και φραγκατος, με σπορ κουπε αυτοκινητο που εβγαζε ματι, ο “Μ” κι εγω αλάνια, ξεφραγκοι, χρεωμενοι μεχρι που δεν επαιρνε, δεν ειχαμε ουτε βενζινη να βαλουμε.

Ενα βραδυ, αφου ειχαμε πιει μια κασα ουϊσκια, ο “Κ” μας προτεινε να παμε στο “κοτοπουλοσκυλαδικο”.

Κι ετσι ανοιξε ενα αξεχαστο κεφαλαιο της ζωης μου.

sporos_25

Η τελετουργια…

Η ωρα αφιξεως ητανε αροσδιοριστη, αλλα σιγουρα πριν απο τις 12 τα μεσανυχτα.

Βασικη προϋποθεση της τελετουργιας ητανε να βιωσω το “οικογενειακο” μερος, οταν η ταβερνα ητανε γεματη οικογενειες που απολαμβαναν το βραδυνο κοτοπουλο στη σουβλα, με τα παιδακια να παιζουνε τριγυρω, και η τσιμεντενια πιστα να ειναι αδεια, μονο με τα οργανα.

Καθως πλησιαζανε μεσανυχα, η “κανονικη” πελατεια αραιωνε. Τα παιδακια γλαρωνανε και μπαινανε στο πισω καθισμα των αυτοκινητων για να κοιμηθουνε.

Μεσα απο το ημιφως μια αλλη πελατεια ερχοτανε.

tromaktiko3

Ανθρωποι σκυφτοι, μοναχικοι, ξερακιανοι, κοιλαραδες, ξεμπαρκοι, αντροπαρεα.

Η εξαιρεση ητανε καποια ζευγαρια που σαφεστατα δεν ειχανε χορεψει απο κοινου τον Χορο του Ησαϊα.

Κρατιοντουσαν απο το χερι, τα σιροπια ξεχειλιζανε, η γυναικα κοιτουσε αλλου κι ο αντρας την κοιταζε γλυκερα και της ελεγε πως ….

Στην αρχη ανεβαινε στην τσιμεντενια πιστα η ορχηστρα κι επαιζε ενα δυο ορχηστρικα.

Οποιος κι αν ητανε ο ρυθμο ομως, κυριαρχουσε μια θλιψη, ενας καματος της ζωης, που οσο κι αν ηθελε δεν μπορουσε να ξεμυτισει απο την τεραστια χαβουζα με τα βασανα και να γελασει.

356548

Μετα ανεβαινε η πρωτη τραγουδιαρα.

Ναυαγιο της ζωης, περασμενα τα σαραντα, με μια τουαλεττα σαν στολη αποκριας, και ματια βυθισμενα.

Κι αρχιζε ετσι το “προγραμμα”.

Που μονο προγραμμα δεν ητανε, αφου οι παραγγελιες πεφτανε συννεφο, κι οι καλλιτεχνες εκαναν το παν να ανταποκριθουνε.

Ανεβαιναν σιγα σιγα οι μοναχικοι και φερνανε βολτες, λιγο μετα και οι καψουρηδες με τις γκομενες κι αυτοι για να ξεσπασουνε.

joel-peter-witkin

Ητανε ομως μια συνυπαρξη ειρηνικη, ο καθενας στροβιλιζονταν στον κοσμο του.

Δεν υπηρχε η γνωστη επιθετικοτητα των μπουζουκομαγαζων που επεφταν μαχειριες για να χορεψει καποιος μοναχος.

Στο κοτοπουλοσκυλαδικο υπηρχε χωρος για ολους.

Και σεβασμος.

Magnas Societas Catalanorum (The Catalan Company) in 14th century Byzantium

My acquaintance with Catalunya started with the soprano Montserrat Caballet. The magnificent lady who sang in the 1982 Barcelona Olympics with Freddie Mercury. Then I discovered that Catalunya was colonised by Ancient Greeks, who settled around the Roses area. A few miles from Roses was “El Bulli”, the restaurant of Ferran Adria, another great Catalan, one of the great chefs of the world. And close to it is the ancient city of Emporion (Empuries) founded in 575 BC by Greek colonists from Phocaea with the name of Ἐμπόριον (Emporion, meaning “trading place”). It was later occupied by the Romans (Latin: Emporiæ), but in the Early Middle Ages, when its exposed coastal position left it open to marauders, the town was abandoned. I close this personal reference with Manuel Vazquez Montalban, the Catalan writer and journalist. It was not until a few days ago that I read about the Catalan Company.

Magnas Societas Catalanorum, sometimes called the Grand Company and widely known as the Catalan Company, was a free company of Almogavar mercenaries founded by Roger de Flor in the early 14th-century.

Roger de Flor
Roger de Flor

Roger de Flor

De Flor was born in 1267 in Brindisi, which was a provence of Catalonia at the time, the second son of a Brindisi’s noblewoman and German falconer named Richard von Blum (Blume means flower in German) in the service of the Hohenstaufen rulers of southern Italy.

As a boy he went to sea and became a Knight Templar.

Seal of Templar Knights
Seal of Templar Knights

When Acre in Palestine fell to the Saracens (1291), he made his fortune by blackmailing refugees. Denounced by his grand master, he fled to Genoa and became commander of a force of almogávares (Spanish mercenaries) in service to the Aragonese king of Sicily, Frederick II, who was warring with the house of Anjou.

Coat of Arms - Hohenstaufen Family
Coat of Arms – Hohenstaufen Family

The Almogavars

Their name is the transformation into Catalan of an Arab word, al-mogauar, which means “one who devastates”. Mountain shepherds from the Pyrenees mountains of Northern Spain or forest-dwellers, these were the men who carried war to the Arab taïfa, a war made up of raids, pillaging and unstable frontiers.

They withstood the Muslim invasions of Spain in the 7th and 8th century by heading higher into the hills and fighting raider warfare in the time honored tradition of guerrillas everywhere.  They were remarkable in that they were both fierce and disciplined in combat (outside combat, not so much).  They could move fast through very rugged terrain, attack a Muslim settlement, and then flee before reinforcements arrived.  Although they could stand against heavy cavalry, they proved very effective troops in running down the lighter Berber-style horsemen of the Iberian Muslim kingdoms.

The average Almughavar wore little to no armor, growing his hair and beards long.  He carried a spear, 2 heavy javelins (called azconas), and short stabbing sword.  They were the literal descendents of the Iberians that followed Hannibal into Rome, their weapons unchanged since the Romans copied them (naming them Pila and Gladius Hispaniensis).

Despite their barbarian appearance (and make no mistake, these were the hillbillies of the middle ages), the Alughavar understood two very modern principles of warfare:  1) there are no rules, and 2) defeat an enemy mentally first.  Almughavars routinely held their own against European heavy cavalry because they engaged in unchivalrous tactics like aiming for a man’s horse.  And before a battle, Almughavars would strike their blades against against stones, causing them to spark in the pre-dawn gloom while they chanted “Aur! Aur! Desperta Ferro!”  (“Listen! Listen! Iron, Awaken!”).

The battle cry of the Almogàvers

Aur! Aur! Desperta ferro!
Deus aia!

Veyentnos sols venir, los pobles ja flamejen:
veyentnos sols passar, son bech los corbs netejen.
La guerra y lo saqueig, no hi ha mellors plahers.
Avant, almugavers! Que avisin als fossers!
La veu del somatent nos crida ja a la guerra.
Fadigues, plujes, neus, calors resistirem,
y si’ns abat la sòn, pendrèra per llit la terra,
y si’ns rendeix la fam carn crua menjarem!

Desperta ferro! Avant! Depressa com lo llamp
cayèm sobre son camp!
Almugavers, avant! Anem allí a fer carn!
Les feres tenen fam!

Meaning:

Listen! listen! Wake up, O iron! Help us God!…Just seeing us coming the villages are already ablaze. Just seeing us passing the crows are wiping their beaks. War and plunder, there are no greater pleasures. Forward Almogavars! Let them call the gravediggers! The voice of the somatent is calling us to war. Weariness, rains, snow and heat we shall endure. And if sleep overtakes us, we will use the earth as our bed. And if we get hungry, we shall eat raw meat. Wake up, O iron! Forward! Fast as the lightning let us fall over their camp! Forward Almogavars! Let us go there to make flesh, the wild beasts are hungry!

Sicilian Vespers
Sicilian Vespers

Sicilian Vespers

On March 30, 1282, Peter III of Aragon waged war on Charles of Anjou after the Sicilian Vespers for the possession of Naples and Sicily. The Almogavars formed the most effective element of his army. Their discipline, ferocity and the force with which they hurled their javelins made them formidable against heavy cavalry of the Angevin armies. They fought against cavalry by attacking the enemies’ horses instead of the knights themselves. Once a knight was on the ground he was an easy victim of an Almogavar.

De Flor recruited Almogaver soldiers left unemployed with the Peace of Caltabellotta in 1302 by the Crown of Aragon who opposed the French dynasty of Anjou.

Andronicus II Palaeologus

The Battle of Bapheus occurred on 27 July 1302 between an Ottoman army under Osman I and a Byzantine army under George Mouzalon. The battle ended in a crucial Ottoman victory, cementing the Ottoman state and heralding the final capture of Byzantine Bithynia by the Turks. Bapheus was the first major victory for the nascent Ottoman emirate, and of major significance for its future expansion: the Byzantines effectively lost control of the countryside of Bithynia, withdrawing to their forts, which, isolated, fell one by one. The Byzantine defeat also sparked a massive exodus of the Christian population from the area into the European parts of the Empire, further altering the region’s demographic balance. Coupled with the disaster of Magnesia, which allowed the Turks to reach and establish themselves on the coasts of the Aegean Sea, Bapheus thus heralded the final loss of Asia Minor for Byzantium.

The  Byzantine emperor Andronicus II Palaeologus had to do something about the rising threat of the Ottoman Turks.

In 1303 Roger de Flor and the Catalan Company were commissioned by the Byzantine emperor Andronicus II Palaeologus and his son the co-emperor Michael IX Palaeologus to help them fight the Ottoman Turks.

Andronicus II Paleologus (1282 - 1328), fresco in the Holy Monastery of Prodromos in Serres
Andronicus II Paleologus (1282 – 1328), fresco in the Holy Monastery of Prodromos in Serres

Roger de Flor’s commission was sanctioned by the Aragonese, rulers in Sicily and southern Italy, who were quite eager to rid themselves of unemployed and unruly soldiers. Roger de Flor departed with 39 galleys and transports carrying around 1,500 knights and 4,000 Almogavars, special foot soldiers employed mainly serving the kingdom’s interests in the Mediterranean Sea, especially by the Crown of Aragon.

Roger de Flor arrived in Constantinople with the help of king Frederick III of Sicily in 1303, and married the niece of Andronicus, daughter of the Tsar of Bulgaria, and was named Grand Duke (head of the fleet).

The Catalan Company's itineraries in Anatolia and the Balkans
The Catalan Company’s itineraries in Anatolia and the Balkans

Roger de Flor campaigned with his Company in Anatolia, defeating the Turks but also engaging in widespread violence and looting of the Byzantine inhabitants. By this point, the Catalans, were considered by the Byzantines to be little better than brigands and freebooters. The successes had inflated the already arrogant De Flor, leading him to entertain plans of establishing his own dominion in Anatolia.

Roger de Flor entering Constantinople
Roger de Flor entering Constantinople

This put him at odds with the Byzantine Emperor, and the indiscipline of the Almogavars marked the end of Roger de Flor. On 30 April 1305, he was slain along with 300 cavalry and 1,000 infantry by theAlans, another group of mercenaries at the service of the Emperor. Roger had been in Adrianopolis (modern Edirne) attending a banquet offered by Emperor Michael. The emperor later attacked Gallipoli attempting to conquer the city from the remnants of the Company under the command of Berenguer d’Entença who had arrived with 9 Catalan galleys. The attack was unsuccessful, but it largely decimated the Company. Berenguer d’Entença was captured by the Genoese shortly after, and later liberated. The Company had only 206 horsemen, 1,256 foot soldiers left and no clear leader when Emperor Michael attacked, trusting in his numerical superiority, only to be defeated in Battle of Apros in July 1305.

Thus began the Catalan Vengeance.  For two years, the Catalan Company raided and ravaged the Thracian countryside.  They sacked Rodosto, brutally hacking apart every man, woman, and child in revenge for what was done to their brothers and their leader.  Although they had no siege works and so could not sack the walled cities, no Greek army could stand against them.  The emperor was forced to watch as the Catalans burnt the undefended outskirts of Constantinople.  So thorough was their domination that the two year pillage of Thrace ended not because they were forced out, but because there simply was not enough places that they could pillage for food.

Coat of Arms of Roger de Flor
Coat of Arms of Roger de Flor

The Battle of Gallipoli

One fascinating episode during the vengeance was the Battle of Gallipoli.  In 1306, the Catalan Company left their camp in Gallipoli and pursued the Alan force that had murdered their leader.  The 9,000 Alani were fleeing north-west to their homelands.  The Catalans caught up with them and butchered all but 300 in perhaps their most difficult battle.

Meanwhile, a contingent of Genoese mercenaries, at the Byzantine Emperor’s behest, attacked the poorly defended camp at Gallipoli.  The Company’s quartermaster, Ramon Muntaner, had at his command 7 horsemen, 133 infantry (mostly sailors and wounded Almughavars), and all the wives of the Catalan Company.  So he equipped the women and had them defend the walls under relentless Genoese crossbow barrages.  One wife refused to leave her post despite being wounded five times(!) in the face(!).  She stated that she would not surrender the honor of fighting in her husband’s place, except in death.

Finally the Genoese had run out of arrows, and the general berated them for being turned back in their assault of the walls by women.  Muntaner ordered his 6 remaining horsemen and 100 infantry to prepare to assault!  He had them discard their heavy armor now that the enemy had run out of ammunition, and opened the gates.  The surprising ferocity of their attack sent the Genoese reeling.  Their general was cut down in the first attack, and the will of the attackers was broken.  They fled and would have been cut down by the exhausted Catalans of Muntaner’s garrison were it not for a small company of Genoese reserves.

When the main body of the Catalan Company heard of the attack on their camp, they raced back and secured it.  But now the Company was at an impasse.  They had exacted what revenge they could, and the countryside was barren.  Worse, despite receiving reinforcements Spain and Sicily, the lords of these reinforcements clashed with the leaders of the Company.  The Catalan Company had begun to consume itself.  This growing rivalry persisted as the Catalan Company decided to head west, into Thessaly and down into Greece.  These struggles ended in bloodshed, and the expulsions/departure of some of the lords (including the famed Muntaner, who left more of disgust).

Erechteum and Frankish Tower on the Acropolis of Athens
Erechteum and Frankish Tower on the Acropolis of Athens

The Catalan Company in Athens

In 1310, Gautier or Walter V of Brienne, Duke of Athens, hired the Catalan Company to fight the Byzantine Greeks encroaching on his territory.

After the Company had successfully reduced his enemies, he attempted to expel the Company from Athens with their pay in arrears. The Company refusing this, Walter marched out with a strong force of French knights from Athens, the Morea and Naples and Greek foot from Athens. Walter’s army met the Catalans at the Battle of Cephissus (or Halmiros or Orchomenos). On the 15 March 1311 an army of 700 Frankish Knights, 2,300 cavalry and 12,000 foot soldiers led by Walter V of Brienne, met the Catalan Company of 3,000 of which 500 cavalry. There was also a contingent of 2,000 Turks standing by, to take the side of the winners.

The day before the battle, the Company flooded the battle field with the waters of Cephissus (Kiffissos) river, and made it very difficult for the heavy knights’ cavalry to move, thus becoming prey to the agile and light  cavalry of the Company.

The Catalans won a devastating victory, killing Walter and almost all of his cavalry, and seizing his Duchy of Athens, excepting only the Lordship of Argos and Nauplia.

The battle marks the beginning of the Catalan domination of Athens (1311-1388).

Coat of arms of the Aragonese Kings
Coat of arms of the Aragonese Kings

In 1312, the Catalan Company appealed to Frederick III of Sicily to take over the duchy and he complied by appointing his second born son, Manfred of Sicily as Duke of Athens and Neopatria. The arms seen above are those of the Aragonese Kings of Sicily under which the Duchy of Athens came. (The Duchy of Athens)

The Catalan rule was to last until 1388–1390 when they were defeated by the Navarrese Company under Pedro de San Superano, Juan de Urtubia, and allied with the Florentines under Nerio I Acciaioli of Corinth. His descendants controlled them until 1456 when they were conquered by the Ottoman Empire. By that time, like many military enterprises, the Great Company had faded out of history.

Coat of Arms of the Duchy of Neopatria
Coat of Arms of the Duchy of Neopatria

The Duchy of Neopatria 

In 1318-1319 the Catalan Company, after having conquered most of the Duchy of Athens, expanded into the territories of the Despotate of Epirus in southern Thessaly, under Alfonso Frederick, the infante of the Kingdom of Sicily. The new territories were created a duchy and united with the Duchy of Athens as new possessions of the Crown of Aragon. The Duchy was divided into the captaincies of Siderokastron, Neopatria, New Patras (modern Ypati, Υπάτη), and Salona (modern Amfissa).

The Duchy of Neopatria
The Duchy of Neopatria

Part of the Duchy’s possessions in Thessaly was conquered by the Serbs of Stefan Dusan in 1337. In 1377, the title of Duke of Neopatria was assumed by Peter IV of Aragon. It was preserved among the subsidiary titles of his successors, and is still included in the full title of the Spanish monarchs.

The attacks of the Byzantine Empire progressively diminished the territory of the duchy until what was left of it fell completely into the hands of the Republic of Florence in 1390.

The Catalan Chronicle

Ramon Muntaner, one of the ringleaders of the Catalan Company’s expedition, recounted the adventures of the Almogaver army in the eastern Mediterranean in his Chronicle.

The Catalan Chronicle by Ramon Muntaner
Manuscript of the Catalan Chronicle

Ramon Muntaner (1265-1336) began to write the Crònica in 1325, at his estate of Xilvella, some sixteen years after leaving the Almogavars, and probably finished some three years later, in 1328. Muntaner’s Crònica is presented as an autobiography (in which the writer from Peralada takes on the role of counselor and political-military strategist) and, at the same time, as an historic memoir of the past of his kings (in order to justify the politics of the Crown of Aragon, the glorious past of the kingdom, and the even better future that must arrive), in which Muntaner appears as a exemplary and proud subject. (Xavier Bonillo Hoyos)

“The Catalan Chronicle is a vitally important source for warfare in northwestern Asia Minor and the eastern Balkans in the early 14th century. The author, Muntaner, was secretary and paymaster of the Catalan Company, an experienced mercenary formation that had previously fought in Sicily. His account is particularly important because, as paymaster, Muntaner had accurate daily figures at his disposal of the numbers of troops in the Company and gves plausible information about logistic problems, i.e. the acquisition of grain, other foodstuffs and fodder. The relative size of armies and their supply needs can therefore be computed from his figures with a degree of accuracy, as also casualties. There are other details often omitted from the standard accounts that deserve particular attention from Byzantinists. Firstly, the Catalans had brought their families with them to the Byzantine empire. Their ruthless fighting methods were thus a consequence of the fact that they were endeavouring to ensure the survival of a whole society that had migrated inside the frontiers of the Byzantine state. Secondly, it is apparent that the Catalan Company became the rallying point for many disaffected people who joined their fighting forces. Among them were dispossessed Greek soldiers and peasants, as well as clans of Turkish fighters from Asia Minor, who trusted the honesty of the Catalans more than that of their own political and military elites. The Catalan Company owed its successful recruitment of men to a range of grievances against the Byzantine state and its co-emperors, Andronikos II and Michael IX Palaiologos, who in Mutaner’s view had betrayed the original treaty and chrysobulls placing the Compnay under Byzantine authority. The Catalan Company was to some extent an experiment in multi-ethnic military democracy based on talent, courage and mutual need, in constrast to the divisive and grasping aristocratic politics of the Byzantine system. Third, Muntaner provides important indications about the laws of war. After Michael IX’s assassination of Catalan leader Roger de Flor, the Company challenged emperor Andronikos II to judicial combat, consisting of one, or ten, or a hundred champions on each side–the first examples of which date from the reign of the previous emperor, Michael VIII Palailogos. It is a good example of how the employment of western ‘barbarian’ mercenaries resulted in the modification (or perhaps hybridization) of the Byzantine law of war to accomodate the ‘barbarian’ systems of customary law that existed outside medieval Graeco-Roman positive and customary legal practice. “(Amazon, Dr. F. R. Trombley)  

UPDATED – Total War: Panathinaikos-Olympiacos / ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ – Ολοκληρωτικος Πολεμος: Παναθηναϊκος – Ολυμπιακος

Καθως διαβαζετε αυτες τις γραμμες, ο ποδοσφαιρικος αγωνας ΠΑΟ – Ολυμπιακου διεκοπη, το ΟΑΚΑ εγνωρισε πρωτοφανη επεισοδια βιας και καταστροφης, και ο Παναθηναϊκος θα τιμωρηθει αυστηρα.

Αυτα τα επιφαινομενα.

Θελω να επισημανω τα ακολουθα:

1. Απο την Δευτερα 12 Μαρτιου 2012, πριν τον αγωνα δηλαδη, ηταν γνωστο οτι ορισμενοι ειχαν οργανωσει τον γενικο χαμο, και μαλιστα γνωστος δημοσιογραφος ειχε αναρωτηθει κατα ποσον πρεπει να γινει το παιχνιδι ή οχι.

2. Τα οσα εγιναν δεν ειχαν καμια σχεση με το ποδοσφαιρο. Ακομη και το 1964 η εκρηξη του κοσμου ειχε να κανει με την εξελιξη του αγωνα. Την 18 Μαρτιου στο ΟΑΚΑ οι “οργανωμενοι καταστροφεις” ξεκινησαν πριν ακομη αρχισει ο αγωνας.

3. Η εκταση και το βαθος της βιας και της καταστροφης παραπεμπει στο καψιμο της Αθηνας στα τελη του προηγουμενου μηνα.

Ολα τα παραπανω δειχνουν ενα πραγμα και μονον. Οτι εχουν συγκροτηθει ομαδες τυφλης βιας και καταστροφης οι οποιες θα δρουν με την καθε ευκαιρια, και θα συνεχισουν οσο παραμενουν ασυλληπτοι και ανενοχλητοι.

Την Πεμπτη 22 Μαρτιου 2015, η εφημεριδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ δημοσιευει ρεπορταζ για την συλληψη πρωην μελους συνδεσμου φιλαθλων του Ολυμπιακου για διακινηση ναρκωτικων. Σε χαρακτηριστικα αποσπασματα αναφερονται τα ακολουθα:

“…Πλην του 46χρονου, για την ίδια υπόθεση κατηγορούνται ένας 41χρονος Αλβανός και δύο ακόμα Ελληνες, ηλικίας 38 και 52 ετών.

…Αστυνομική πηγή αναφέρει χαρακτηριστικά ότι μεταξύ του υλικού που έχει συλλεγεί υπάρχει ηχογραφημένη συνομιλία των κατηγορουμένων με μέλη συνδέσμου οπαδών από πόλη της Πελοποννήσου, που «παραγγέλνουν» εκτός από εισιτήρια αγώνων και ποσότητες ναρκωτικών ουσιών!

…Η ίδια πηγή, μάλιστα, υποστήριξε ότι ο ένας από τους δύο συγκατηγορούμενους του 46χρονου είναι μέλος συνδέσμου οργανωμένων φιλάθλων του Παναθηναϊκού.”

The article as it originally appeared – Το αρθρο στην αρχικη του εκδοση

Introduction

This post is about a football game, about an eternal battle between the teams of Panathinaikos and Olympiacos, and is totally unsuitable for all those who do not subscribe to the theory of “total war” in football.

Εισαγωγη

Την Κυριακη 18 Μαρτιου 2012, στο ΟΑΚΑ της Αθηνας θα πραγματοποιηθει η ποδοσφαιρικη συναντηση Παναθηναϊκος – Ολυμπιακος.

Με αυτην την ευκαιρια αυθορμητως και αυτοβουλως συνεγραψα το παρον δοκιμιο ανθρωπολογιας και κοινωνικου πολιτισμου των νεων Ελληνων.

Θα παραβλεψω εις το αρθρον τουτο τις μεγιστες οικονομικες δυσκολιες του Παναθα. Οσοι ενδιαφερονται μπορουν να διαβασουν το ειδικον επι τουτου αρθρο που αγραψα συνεπαρμενος απο την ειδηση οτι Σαουδαραβες επενδυτες θα σωσουν την ομαδα.

Η επενδυση δεν ευωδοθηκε, αλλα παραμενω φιλος της συμπαθεστατης χωρας, καθοσον το εθνικο χρωμα της – οπως προκυπτει απο την ανωτερη παρατιθεμενη σημαια της – ειναι το πρασινο της παναθας μας!

Το αρθρο τουτο λοιπον αναφερεται στο ντερμπυ, αλλα αυτη ειναι μαλλον προφαση.

Πρωτιστως το αρθρο αυτο απευθυνεται στους θιασωτες και οπαδους του “ολοκληρωτικου πολεμου” στο ποδοσφαιρο.

Ο ολοκληρωτικος πολεμος δεν ειναι απλη υποθεση.

Απο εκρηξη μηχανισμου σε συνδεσμο ΠΑΟ στο Περιστερι την 12η Ιανουαριου 2012

« Το καλύτερο είναι να καταλάβεις την χώρα του εχθρού ολόκληρη και άθικτη, δεν είναι καλό να την καταλάβεις και να την καταστρέψεις».

Σουν Τζοου, Κινεζος Στρατηγος, 6ος αιωνας π.Χ.

Προσοχη!!!!!!! Το αρθρον ειναι αυστηρως ακαταλληλον δια παντες οσους αδυνατουν να κατανοησουν το βαθυτερον μηνυμα των εισαγωγικων αυτων προτασεων.

Μην συνεχισετε εαν διερωτασθε “τι μας λεει αυτος τωρα”, ή κατι παρομοιο ή και χειροτερο.

Εγκαταλειψατε την σελιδα παραυτα και στρεψατε το βλεμμα αλλου!!!!

Trifillara I love you

Το ηθικο του “Γαυρου”

Η συναντηση πραγματοποιεται την επαυριον της ταπεινωτικης ηττας και αποκλεισμου του “Θρυλου” απο την Ουκρανικη Μεταλιστ στα πλαισια του Europa League.

Τα ονειρα για την οκταδα ξεφουσκωσαν γρηγορα, ο υπερβολικος ενθουσιασμος εδωσε τη θεση του στην καταθλιψη. Παρολο που οι περισσοτεροι παικτες του Θρυλου σημερα ειναι ξενοι (κατι που ισχυει για ολες τις ομαδες στην πρωτη εθνικη, που σημερα φοραει το κακοηχο ονομα “Πρεμιερ Ληγκ”), η ομαδα παραμενει ελληνικη στο φρονημα και την κουλτουρα. Σε κλασματα του δευτερολεπτου απο τα ψηλα στα χαμηλα.

Olympiacos: "We stay in Greece"

Σε τελικη αναλυση

Υποθετω οτι το ηθικο του “Θρυλου” ειναι χαμηλο, αλλα απο την αλλη μερια, ο Παναθας ειναι τεσσερις βαθμους πισω, και εχει ηττηθει δυο συνεχεις φορες απο ΠΑΟΚ και ΑΕΚ, ενω προηγηθηκε και ηττα απο τον… Λεβαδειακο!!!!!

Ετσι η ομαδα των ονειρων μου απο πεντε βαθμους μπροστα, βρεθηκε τεσσερις βαθμους πισω απο τον Ολυμπιακο.

Δεν εχει ομως καμια σημασια αυτο. Ουτε και το πρωταθλημα εχει σημασια σε τελικη αναλυση (εκφραση που χρησιμοποιουσε ο μακαριτης Γαλλος φιλοσοφος Λουϊ Αλτουσερ).

PAO fans in OAKA, the Athens Olympic Stadium

Σημασια εχει να νικησουμε τον Ολυμπιακο. Αυτη ειναι η μεγαλη μαχη!

Η επιδιωξις αλλα και αποστολη μας ειναι η επικρατησις επι του Γαυρου.

Και οπως λεγουν και οι πανσοφοι Εγλεζοι: “ολα ειναι θεμιτα στον Ερωτα και τον Πολεμο”.

A distraction is a distraction

Επειδη η Ιστορια ειναι κατι που στη συγχρονη Ελλαδα δεν μας απασχολει πολυ, θα ηθελα να σεριανισω στα μονοπατια της εστω για λιγο, ξεφευγοντας απο το προτυπο του νεοελληνα που διαθετει ιστορικη μνημη το πολυ δυο ημερων. Ειναι δηλαδη η ιστορικη μνημη στην πατριδα μας σαν το φρεσκο ψαρι, μετα απο δυο μερες εχει μπαγιατεψει κι ετσι το πεταμε, καλυτερα να φαμε κατεψυγμενο.

1η Ιουνιου 1930

Καθε φορα που εχουμε την αναμετρηση, θυμαμαι την ημερα σταθμο στην ιστορια του Παναθηναϊκου, την 1η Ιουνιου 1930,  οποτε συντριψαμε τον Ολυμπιακο 8-2 στη Λεωφορο για τα τελικα του πρωταθληματος. Λιγο μετα πηγαμε στο Φαληρο, νικησαμε 2-1 και εκει, και κατακτησαμε το πρωτο μας πρωταθλημα!

The PAO team that defeated Olympiakos on 1st June 1930

Βάλαμε οκτώ στον Ολυμπιακό
Κι άλλα τέσσερα στον Άρη
Γειά σου Άγγελε Μεσσάρη!

Εγω εγινα Παναθηναϊκος απο την μανουλα μου, που μου τραγουδουσε το παραπανω τραγουδακι, μεγαλο σουξε στην Αθηνα του μεσοπολεμου.

Τους λατρεις της ιστοριας τους παραπεμπω στο εξαιρετικο αρθρο της ρετροσπορ.

17η Ιουνιου 1964

Συνεχιζω την ιστορικη αναδρομη, καθοσον οποιος δεν γνωριζει την ιστορια ειναι καταδικασμενος να επαναλαβει τα λαθη του παρελθοντος.

Το εξωφυλλο της Αθλητικης Ηχους την επαυριον των γεγονοτων

Το ενδιαφερον ιστορικο στοιχειο εινσι οτι την ημερα αυτη συσσωμος ο φιλαθλος λαος κατεστρεψε το γηπεδο της λεωφορου, καθοσον θεωρησε οτι εμπαιζεται απο τις δυο ομαδες, οι οποιες διεφαινετο οτι πηγαιναν τον αγωνα στο σικε αποτελεσμα 1-1 προκειμενου να επαναληφθει ο αγωνας στο Σταδιο Καραϊσκακη. Η ιστορικη μοναδικοτης εγκειται στο οτι  ενωθηκαν οι Παναθηναϊκοι με τους Ολυμπιακους και τα κανανε γυαλια καρφια. Επανεστατησαν εναντιον των ιδιων των ομαδων τους.

Εικονες καταστροφης της Λεωφορου απο την Αθλητικη Ηχω

Το ιστορικον διδαγμα υπερβαινει κατα πολυ τα ποδοσφαιρικα εδαφη και απλωνεται εις ολοκληρον την κοινωνιαν.

Διοτι τα γεγονοτα αυτα αποδεικνυουν οτι δεδομενων των συνθηκων η συμπεριφορα του πληθους μπορει να υπερβει τα εσκαμμενα σε βαθμο που προκαλει καταστροφες.

Καθε προκληση προς το πληθος λοιπον θα πρεπει να ειναι λελογισμενη και να μην υπερβαινει το μετρο.

10η Απριλιου 2005

Η τελευταια αναμετρηση Παναθηναϊκου – Ολυμπιακου που παρακολουθησα στη Λεωφορο Αλεξανδρας πραγματοποιηθηκε την 10η Απριλιου 2005.

Η Αθλητικη Ηχω στον αποηχο της συναντησης

Σημειωνω οτι το νικητηριο τερμα του Παναθηναϊκου πετυχε ο “αφριζων” Μιχαλης Κωνσταντινου, ο οποιος αργοτερα ενεδυθη τον ερυθρο μανδυα του “Γαυρου”, ισως διοτι του σωθηκε ο αφρος και ηρεμησε.  Τι σημασια εχουν ομως οι αιτιες;

Αυτο που μετραει – και ισως το μονο – ειναι το αποτελεσμα! Και ετσι ο Μιχαλης ο Κωνσταντινου ενταχθηκε στην στρατια των “προδοτων”.

Graffiti in Marathon

Εδω θα ηθελα να υπενθυμισω τον βασικο κανονα της φιλαθλου συμπεριφορας, οτι “οποιος δεν ειναι μαζι μας ειναι εναντιον μας”. Ποσο μαλλον οταν ειναι με τον αιωνιο εχθρο μας.

Αυτη η πρακτικη της προδοσιας ειναι ιστορικα κατοχυρωμενη στην Ελλαδα, και ως εκ τουτου δεν πρεπει να προκαλει εκπληξιν.

Leoforos Alexandras, Gate 13

Ομως ο ανθρωπινος νους θελει να ξεχνα τα δυσαρεστα και να θυμαται μονον τα ευχαριστα.

Θυρα 13

Η Θυρα 13 ειναι ο συνδεσμος των πιστων και ακραιφνων οπαδων της Παναθας.

Λεωφορος Αλεξανδρας - Θυρα 13 - Gate 13

Η Θυρα 7 ειναι ο συνδεσμος των πιστων και ακραιφνων οπαδων του Ολυμπιακου.

Graffiti in Marathon

Και οπως αντιλαμβανεται και ο πλεον ασχετος, αυτα τα παιδια δεν ειναι ακριβως φιλοι, ουτε αδιαφοροι ο ενας απεναντι στον αλλο. Οι φιλοι του Θρυλου που επισκεφθηκαν τον Μαραθωνα ενεγραψαν τα συμβολα τους επι των συμβολων των εχθρων, και οι Βαζελοι ανταπεδωσαν.

(Ο διαλογος αυτος θυμιζει σε εξοργιστικη ομοιοτητα τους διαλογους της ελληνικης δημοσιας ζωης, οπου οι συνομιλητες κραυγαζουν επιχειρωντας ο ενας να σκεπασει την φωνη του αλλου, το δε κοινο βυθιζεται σε ληθαργο. )

Μια ειναι η ουσια

Περι της ουσιας ο λογος τωρα. Προς τι ολα αυτα;

Graffiti in Marathon

Μια ειναι η απαντηση: Διοτι ειναι καλυτερα απο το σεξ.

Ετσι ολες οι ουσιωδεις αναφορες στον αγωνα, στην αντιπαλοτητα των αιωνιων μονομαχων, εχουν βαση το σεξ και τις παραλλαγες του. Στο γκραφιτι που φαινεται παραπανω, οι οπαδοι του Θρυλου επισκεφθηκαν την συμπαθη αγοριτκη κοινοτητα του Μαραθωνα, ειδαν στον αγροτικο συνεταιρσμο το τριφυλλι και τα σηματα της Θυρας 13 και κατεγραψαν την ελευση τους αρχιζοντας με το “πουτανες ηρθαμε”.

Graffiti in Marathon

Η αναγγελια της αφιξεως των φιλων της Θυρας 7 οδηγησε τους εντοπιους οπαδους της Θυρας 13 σε ανταποδοση των φιλοφρονησεων, αλλα με πολλαπλαστικο χαρακτηρα.

Ετσι λοιπον προσκαλεσαν την Θυρα 7 με το αμιμητο: “Τουρκοι παρτε μας τσιμπουκι”.

Τι να πρωτοθαυμασει κανεις.

Θα προσπερασω την προσκληση σε παρα φυσιν επαφες, διοτι εν πασει περιπτωσει, το ειπαμε, ολη η φασαρια γινεται για κατι που ειναι καλυτερο απο το σεξ, οποτε μεχρι εκει το καταλαβαινω.

Η υπερβαση του συγγραφεα του γκραφιτι εγκειται στην ταυτιση των ερυθρων Ολυμπιακων με τους γειτονες Τουρκους. Το χρωμα εξισωνει και ισοπεδωνει και ταυτιζει.

Ο υπερασπιζομενος τον ΠΑΟ καθισταται τουρκοφαγος.

Ομολογω οτι αυτη η υπερβαση με ξεπερνα και με “ταπεινωνει” ως σκεπτομενο και εργαζομενο επιστημονα, αφου δεν μου ειχε περασει ποτε απο το μυαλο.

Αυτο ομως οφειλεται αποκλειστικα και μονο στο οτι δεν εχω ακομη αφομοιωσει πληρως την ιδεολογια και πρακτικη του ολοκληρωτικου πολεμου.

Επιλογος

…και τα μυαλα στα καγκελα!

Metron Ariston – Moderation is best

I do not know whether I am a biological descendant of Ancient Greeks.

Most likely, I will never find out.

The necessary tests are very expensive, and they will most likely be inconclusive, as science does not have the DNA of an ancient Greek in store.

Nevertheless, I can read and my memory is still ok, so I can recall one of the sayings of Ancients Greeks: “metron ariston”, or “moderation is best”.

This recollection came to me after the events of Monday, 18th July 2011 in Athens and Piraeus.

More than 4000 taxis blocked the Athens International airport and the Port of Piraeus on Monday morning until lunchtime, causing huge congestion in traffic and making the travellers’ lifes miserable indeed.

This move was the result of an impass in the discussions between the union of taxi owners and the Ministry of Transport, and a 48 hour strike that started at 0600 hrs on Monday 18th July 2011.

I am not a friend of Greek taxi owners. I have never been and most likely will never be.

However, I cannot accuse them for what happened, as they have been pushed against the wall.

And anyone in their position would react in a similar way.

It does not take a nuclear scientist to figure out why the taxi owners reacted the way they reacted.

The deregulation of professions is one of the measures to be taken by the Government in order to “open” the market of Greece to competition. In the context of this, the Ministry of Transport has drafted a Presidential Decree, according to which anyone who applies for a taxi license, assuming he/she has no criminal record and is a registered tax payer can get one, paying the nominal fee of 3000 Euros. The decree places no restriction on the number of licenses. May the best survive.

Now taking into account that the current market price of a  license is well in excess of 100,000 Euros, you get the reason of the taxi owners’ behavior. This is a “sudden death” approach to “modernization, and – of course – the victims are not taking it very well.

One might ask how important is the opening of the taxi owner’s profession for the Greek economy. It is obvious that the wealth generated by 50,000 taxis in Greece is not going to make or break the economy. The quality will differ, and may be we will get to see significant price increases, as today taxi in Greece is very cheap compared to other European countries.

But why is it so important for the Government to actually zero the value of a taxi license? Why not deregulate the profession in a gradual progressive way, that gives the owners some space to breath and eventually accept a compromise?

This is where the mind of the Ancient Greek stops.

And Moderation disappears.

The whole thing is extreme in any way you look at it, and the timing is even worse. It is moronic. Knowing that there would be problems, the wise guys of the Greek Government decided to push the decree now, at the height of the Summer Season, with the country ready to breath a sigh of relief from higher than expected tourist traffic.

Wonderful!!!!

I want to emphasize that I am not in any way condoning the actions of the taxi owners. Blocking airports and ports is not my idea of action. However, desperate people do desperate things. And the job of the elected Government is to act in ways that resolve issues rather than creating desperation. Politics is the art of compromise, not the art of pushing people over the cliff.

Which leads to totalitarianism.

In a rather naive way, the government tried to accuse the leading opposition party for the mess, implying that there was some type of moral support provided to the taxi owners. In other words, the moral accomplice to the crime committed against the Greek tourism and the Greek citizens was the leading opposition, New Democracy.

Nobody can take any of these stupidities seriously.

What worries me is that the Greek Government has apparently not understood the blunder they have committed. Instead of the Prime Minister bringing the “lost in the woods” Minister of Transport back to reality and directing him to enter immediately in negotiations with the taxi owners, the Government spokesman has announced that the Minister has the full support of the Prime Minister and nothing will change in the Decree of deregulation.

I do not know whether I am a descendant of Ancient Greeks, but I can assure you, the Greek Government of today definitely is not.

The Kaisariani Monastery, near Athens, Greece – Η Μονη Καισαριανης

Το υπεροχο μοναστηρι της Καισαριανης μετα απο 2 χρονια επισκευων και συντηρησης ανοιξε ξανα τις πυλες στους επισκεπτες του. Υπευθυνη για την συντηρηση της μονης και της περιοχης στο δασος του Υμηττου ειναι η Φιλοδασικη Ενωση Αθηνων, την οποια και ευχαριστω γιατι και η περιοχη αλλα και η μονη Καισαριανης αποτελουν θυλακες οξυγονου κυριολεκτικα και μεταφορικα στην δοκιμασμενη Αττικη.

Χαρτης Φιλοδασικης

Η μονη κτιστηκε στη θεση αρχαιου ιερου, μαλλον της Δημητρας της οικογενειας των Λυκομηδων.  Στην περιοχη σωζονται και τα θεμελια τρικλιτης παλαιοχριστιανικης Βασιλικης του 5ου – 6ου μ.Χ. αιωνα.

Κυρια Εισοδος

Ο ναος που διασωζεται σημερα, ειναι βυζαντινου ρυθμου, εγγεγραμμενος σταυροειδης με τρουλο (*) και κτισθηκε τον 11 αιωνα, αφιερωμενος στα Εισοδια της Θεοτοκου. Πολλα απο τα μαρμαρα του αρχαιοτερου ναου χρησιμοποιηθηκαν σαν δομικα στοιχεια.

Τοπογραφικο της Μονης

Η μονη απεκτησε μεγαλη φημη τον 12 και 13 αιωνα και η βιβλιοθηκη της ηταν απο τις πιο πλουσιες στο Βυζαντιο. Οι υπευθυνοι της μονης ειχαν πολυ καλες διπλωματικες ικανοτητες και καταφεραν να τα εχουν καλα και με τους Φραγκους οταν αυτοι κατεκτησαν την Αττικη στις αρχες του 13 αιωνα, αλλα και με τους Τουρκους.

Ναος Εισοδιων της Θεοτοκου και παρεκκλησιο Αγιου Αντωνιου

Το 1204 ο πάπας Ιννοκέντιος ο Γ’ υπέβαλλε την Μονή Καισαριανής στη δικαιοδοσία του λατίνου αρχιεπισκόπου Αθηνών. (**) Το 1458 οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Αττική και ο Μωάμεθ προσέρχεται στη Μονή (***) όπου, σύμφωνα με τον γάλλο γιατρό από την Λυών, Jacob Spon (1675), του παραδίδονται τα κλειδιά της πόλης. Το 1678 ο πατριάρχης Διονύσιος ο Δ’ καθορίζει την Μονή ως “Σταυροπηγική” (****) δηλαδή “ελεύθερη και ασύδοτη” ως πρός τον μητροπολίτη της Αθήνας στον οποίο έχει μόνο μία υποχρέωση: να τον μνημονεύει στη λειτουργία. Το 1792 ο πατριάρχης Νεόφυτος καταργεί με Σιγίλλιο την ελευθερία της Μονής η οποία θα υπαχθεί και πάλι στην μητρόπολη των Αθηνών. Το 1824 η Μονή πλέον “?υποδουλώνεται και οικονομείται ως ίδιον κτήμα των αγίων αρχιερέων. Τί δέν εσυνέβησαν εις αυτό, ποίας τύχας δέν εδοκίμασεν; εκατήντησεν έπαυλις βοών, όνων και αλόγων ζώων το πρώην δυνατόν νά σώση καί να φωτίση πολλάς ψυχάς ανθρώπων”. (Πηγη: Φιλοδασικη Ενωση Αθηνων).

Λουτρα

Τα βιβλια της διασημης βιβλιοθηκης μεταφερθηκαν το 1821 στην Μητροπολη Αθηνων για να προστατευθουν απο την επικειμενη συγκρουση με τους Τουρκους. Δυστυχως συνεβη το ακριβως αντιθετο. Τα βιβλια κατεληξαν στον Παρθενωνα οπου χρησιμοποιηθηκαν για να παρασκευασθουν φυσιγγια κατα την πολιορκια της απο τον Κιουταχη (αναφερεται απο τον Γιωργο Καραχαλιο στα Φαινομενα, Ελευθερος Τυπος, 11 Δεκεμβριου 2010).

Καθολικο Ναου

(*) Ο εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο είναι ο αντιπροσωπευτικός βυζαντινός ρυθμός. Κύριο χαρακτηριστικό στοιχείο αυτού του θαυμαστού ρυθμού είναι ο σχηματισμός σταυρού εσωτερικά και εξωτερικά στο σχεδόν τετράγωνο πια κτίσμα, με τον έναν ή τους πέντε τρούλους. Η δημιουργία κογχών στη βόρεια και νότια πλευρά όχι μόνο αυξάνουν τον εσωτερικό χώρο,αλλά χαρίζουν παράλληλα ομορφιά και χάρη. Υπάρχουν πάμπλλα δείγματα αυτού του θαυμασίου ρυθμού, όπως η Γοργοεπίκοος (άγιος Ελευθέριος), άγιοι Θεόδωροι, Καπνικαρέα, Καισαριανή στην Αθήνα, Παναγία των Χαλκαίων στη Θεσσαλονίκη, οι εκκλησίες του Μυστρά, κ.α.(Πηγη: Αποστολικη Διακονια της Εκκλησιας της Ελλαδος)

Η Αγια Τριαδα

(**) Μετά την κατάκτηση της Κων/πόλεως από τους σταυροφόρους επακολούθησε δια προκαταρκτικής συνθήκης διανομή ολόκληρου του Βυζαντινού κράτους μεταξύ των Φράγκων σε λατινικά φέουδα. Στο μαρκήσιο Βονιφάτιο Μομφερατικό, γνωστό στρατηγό της άλωσης της Κων/πόλεως παραχωρήθηκε ήδη από το Σεπτέμβριο 1204 το ιδρυθέν τότε Φραγκικό βασίλειο της Θεσσαλονίκης, το οποίο περιελάμβανε και την χώρα των Αθηνών. Έτσι οδηγήθηκε ο Βονιφάτιος προς κατάκτηση των περιοχών του. Η Αθήνα μετά της Ακροπόλεως καταλήφθηκαν αμαχητί. Η πόλη είχε παραμεληθεί τελείως υπό των Βυζαντινών από αρκετών δε ετών στερούταν διοικητικής κεφαλής. Η «θρυλούμενη και χρυσή πόλη Αθήνα η «πάλαι μεν μήτηρ σοφίας παντοδαπής και πάσης καθηγεμών αρετής» στις παραμονής της Δ΄ Σταυροφορίας καταπιεσμένη από τους φόρους και την απληστία των αρχόντων και λησμονημένη από τους ανθρώπους, είχε χάσει σύμφωνα με την μαρτυρία του Μιχαήλ Χωνιάτη, την παλαιά της δόξα και είχε μεταβληθεί σε μικρό και «αοίκητο χωριό» που την τύχη της ακολούθησε και το «ένδοξο επίνειό της».

Βρεφοκρατουσα

(***) Οι Τούρκοι κατέλαβαν την Αθήνα τον Ιούνιο του 1458, μετά την κατόπιν συνθηκολόγησης παράδοση της Ακρόπολης από τον τελευταίο δούκα των Αθηνών, τον Francesco II Acciajuoli, στον διοικητή της θεσσαλίας Ομάρ. Στη μακραίωνη ιστορία της πόλης των Αθηνών, αυτή η κατάληψη από τους Τούρκους αποτελεί τη μοναδική περίπτωση «ειρηνικής» κατάκτησής της χωρίς καταστροφή. Ο Μωάμεθ Β’ επισκέφτηκε την πόλη γύρω στα τέλη του Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, προκειμένου να την επιθεωρήσει αλλά και να θαυμάσει τα περίφημα αρχαία μνημεία που την κοσμούσαν. Η εντύπωση που του προκάλεσαν τα τελευταία, ιδίως η Ακρόπολη, ήταν τεράστια. Μάλιστα, σύγχρονοι χρονογράφοι αποδίδουν σε αυτήν την επιείκεια με την οποία αντιμετώπισε τους Αθηναίους, παραχωρώντας τους ποικίλα προνόμια, όπως την ελευθερία της λατρείας και τη σχετική αυτοδιοίκηση. Έτσι, σταδιακά η πόλη αναπτύχθηκε και πάλι, μετά την εξαθλίωση στην οποία είχε περιπέσει κατά τη Φραγκοκρατία.

Παντοκρατωρ

(****) Σταυροπηγιακή μονή : Σταυροπηγιακή ή πατριαρχική χαρακτηρίζεται η μονή η οποία υπάγεται άμεσα στον Οικουμενικό Πατριάρχη και κατά συνέπεια αποσυνδέεται από την διοικητική εποπτεία του επιχώριου μητροπολίτη ή επισκόπου. Σύμφωνα με την κανονική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο Πατριάρχης έχει το δικαίωμα κατά την ίδρυση μονής σε περιοχή της δικαιοδοσίας του να αποστέλλει σταυρό, ο οποίος τοποθετείται στα θεμέλια της μονής και θεμελιώνει την άμεση εξάρτησή της από αυτόν.

Το Καθολικό και ο λουτρώνας είναι τα αρχικά κτίρια του 11ου αιώνα αλλά ο νάρθηκας, το καμπαναριό καθώς και το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου είναι προσθήκες μεταγενέστερες της περιόδου της Τουρκοκρατίας. Τα κτίσματα ήσαν διατεταγμένα γύρω από την εσωτερική αυλή, Στο ανατολικό μέρος υπήρχε το Καθολικό, στο δυτικό η τράπεζα με το μαγειρείο, στη νότια πλευρά ο λουτρώνας μετασκευασμένος στα χρόνια της Τουρκοκρατίας σε ελαιοτριβείο της μονής και δίπλα διώροφα κτίρια με τα κελιά πού είχαν μπροστά ανοιχτή στοά

Η Ανασταση του Λαζαρου

Τοιχογραφίες: Η παλαιότερη τοιχογραφία βρισκόταν στον εξωτερικό νότιο τοίχο του καθολικού πού σήμερα περιλαμβάνεται μέσα στο παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου. Είναι μία μορφή Παναγίας, δεομένης προς αριστερά, με αδρές γραμμές σχεδίου που φανερώνουν επαρχιακή τεχνοτροπία του 14ου αιώνα.
Ο ναός και ο νάρθηκας κοσμούνται από τοιχογραφίες τής εποχής της τουρκοκρατίας. Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα έγιναν από τον Ιωάννη Ύπατο από την Πελοπόννησο, το 1682 και με δαπάνες του Μπενιζέλου, σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στον δυτικό τοίχο.

Στον τρούλλο παριστάνεται ο Χριστός Παντοκράτωρ, στο τύμπανο, που χωρίζεται σε δύο ζώνες και εικονίζονται η Ετοιμασία του θρόνου, η Παναγία, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, οι άγγελοι καθώς και τετράμορφο σύμπλεγμα των τεσσάρων Ευαγγελιστών. Στην κόγχη του ιερού παριστάνεται η Θεοτόκος Πλατυτέρα, ένθρονη, πλαισιωμένη από δύο σεβίζοντες αγγέλους.

Μαρμαρο απο παλαιωτερο ναο

Οι τοιχογραφίες του ναού δεν διακρίνονται για καινοτομίες στους εικονογραφικούς τύπους αλλά ανήκουν σε κρητικά εικονογραφικά πρότυπα του 16ου αιώνα που συναντούμε στις εκκλησίες του Αγίου Όρους.

Ο χαρακτήρας των τοιχογραφιών του 17ου αιώνα γίνεται πάντως όλο και πιο λαϊκός. Η τάση αυτή είναι φανερή στις τοιχογραφίες του νάρθηκα τόσο στο στυλ όσο και στην τεχνική εκτέλεση. Είναι φανερή πλέον η βούληση του ζωγράφου να απομακρυνθεί από τα πρότυπα της Κρητικής Σχολής.

Η Τραπεζα

Τράπεζα

Απέναντι από το καθολικό, στη δυτική πλευρά του τείχους, μέσα σε ένα ενιαίο και αυτοτελές κτίριο βρίσκονται η τράπεζα και το μαγειρείο. Η τράπεζα είναι μια επιμήκης ορθογώνια θολωτή αίθουσα που χωρίζεται σε δύο χώρους. Το μαγειρείο είναι προσκολλημένο στη νότια πλευρά της τράπεζας, είναι τετράγωνο με θολωτή οροφή απ’όπου υψώνεται η καπνοδόχος. Η εστία βρίσκεται στη μέση και γύρω της έχει κτιστό πεζούλι προσκολλημένο στους τέσσερις τοίχους. Το κτίριο αυτό χρονολογείται πιθανότατα από τον 16ο ή τον 17ο αιώνα.

Αγορι και Γαιδουρακι

Its almost summertime and the living gets easier – Εσκασε μυτη το καλοκαιρακι και η ζωη γινεται ευκολωτερη

Late May in Greece and the continuum of space and time is broken.

You go to the beach and although the water is still rather cold, there are many ways to get warm inside your heart.

You then go for a stroll in the area and the smell of cooking foods arrest your senses.

In my case, I got so excited about all this that when my sister called me announcing that she had a lobster from Cyclades, I run to her house in almost zero time. (the more you want something, the more time is distorted – and with the distortion of time comes the degradation of senses and feelings).

Armirikia

The wonderful “armirikia”, the greens growing near the sea, are the natural choice of a warm salad to start your meal. All you need is olive oil, lemon juice and a bit of sea salt.

Maridakia

The next dish is the wonderful “maridakia”, small fish that is fried without any gutting or descaling. The absolute taste of the sea, must be eaten whole and enjoyed with ouzo. My sister fried them to perfection, and added to the dish a couple of seaweeds that were the highlight! I want to have fried seaweed now!

Lobster salad

The lobster came from the Cyclades, the islands complex in the center of the Aegean. I prepared the salad with the meat from the claws.

I started breaking the claws and pulling the meat out and the aromas of the sea made me forget that I wanted to take a picture!

In any case, I added lemon juice, olive oil, a spoonful of home made mayonnaise and parsley. the result was unforgettable!

I cannot ever describe the aromas and the texture of the claw meat. I surrender and declare my impotence.

Nature has defeated me in the most comprehensive way!

CREDITS

1. Thanks to Kelly and Natasha for bringing the freshness of  summer to the post.

2. Brava to my sister for sharing the delicacies with me.