Για μένα ο δρόμος είναι δρόμος
Τι πάει να πει είναι στραβός;
Ακης Πανου
For me the way is a way
How could it be wrong?
Akis Panou
Αυτο το αρθρο ενθυμαται τον μεγαλο Ελληνα μουσικοσυνθετη στιχουργο και οργανοπαικτη, τον Ακη Πανου.
This is an article about the Greek composer Akis Panou.
Στην επιστολη που εγραψε το 1975 προς τον Μανο Χατζηδακι, αυτοπαρουσιαζεται ως εξης:
In his 1975 letter to Manos Hadjidakis, he introduces himself as follows:
“Γεννήθηκα, μεγάλωσα και μένω στην Αθήνα,
είμαι υιός του Στέφανου και της Ελευθερίας.
Τα παιδικά παιχνίδια μου μπουζούκι, μαντολίνα,
επάγγελμά μου μουσικός μηδέν κατηγορίας.
Οι αριθμοί ταυτότητας και διαβατηρίου,
μητρώου στρατιωτικού και απολυτηρίου,
νομίζω δεν χρειάζονται και δεν τους παραθέτω,
στεφανοχάρτι τό’χασα και τρέχα γύρευέ το.
Οι οφθαλμοί μου γαλανοί. Και το ανάστημά μου
δεκαοκτώ εκατοστά, ή ένα και εβδομήντα.
Άτεκνος με μια σύζυγο, τα τρία τα σκυλιά μου,
πρόπερσι σαραντάρησα και πάω για πενήντα.
Με ότι κι αν ασχοληθώ έχω επιτυχία,
γράφω στιχάκια, μουσική, σκαλίζω, ζωγραφίζω.
Κουσούρια: ο εγωισμός και η βωμολοχία
αν και αποφεύγω να μιλώ και πιο πολύ να βρίζω.”
“I was born and raised in Athens, where I reside,
Iam the son of Stephanos and Eleftheria.
My childhood toys were the bouzouki, the mandolin,
I am a musician by profession, without classification.
I do not give you my ID number, passport number,
military service document,
as I do not think they are needed,
as for my marriage certificate I have lost it and cannot retrieve it.
My eyes are cyan blue. I am
one meter and seventy centimeters tall.
I do not have any children, but I do have a wife, three dogs,
and two years ago I became forty, now going for fifty.
Whatever I do, I do with success,
I write lyrics, music, I carve, I paint.
My drawbacks: I am selfish and I swear a lot
eventhough I try not to talk, and even more not to swear.
Η επιστολη γραφτηκε επειδη ο Χατζηδακις, τοτε Διευθυντης στην Ελληνικη Ραδιοφωνια, δεν επαιζε την μουσικη και τα τραγουδια του Πανου στο προγραμμα του ραδιοφωνου.
Ο Πανου ηθελε με τον μοναδικο δικο του τροπο να παρουσιασει τον εαυτο του στον Χατζηδακι και με τον τροπο αυτο να ανοιξει την πορτα του δημοσιου ραδιοφωνου.
Μετα το γραμμα του Πανου, ο Χατζηδακις ανεγνωρισε την παρουσια του Πανου στα μουσικα δρωμενα της Ελλαδας, και αρχισε να παιζει τα τραγουδια του στο ραδιοφωνο.
The letter was written because Hadjidakis, who in addition to being one of the major modern greek music composers was the director of public radio, was not playing any of Panou’s music on the radio. Panou wanted in his way to introduce himself and open public radio’s door.
After receiving the letter, Hadjidakis, became aware of Panou’s existence and started introducing him in public radio programs.
Το περιστατικο με τον Μανο Χατζηδακι ειναι χαρακτηριστικο της παρουσιας του Πανου στην μουσικη της Ελλαδας.
Ο Πανου κατα τη γνωμη μου ηταν απο τους μεγαλυτερους συγχρονους μουσικοσυνθετες και στιχουργους.
Ποτε ομως δεν περασε στα σαλονια και την γκλαμουρια.
Ο Πανου παρεμεινε μεχρι τελους στο περιθωριο.
The incident with Manos Hadjidakis is indicative of Panou’s presence in the music of Greece.
In my view Panou is one of the most important modern Greek composers and lyricists.
However, in spite of this, he was never accepted (or wanted to be) in Greek music’s maintream and the relevant publicity sphere.
PAnou has always been and remained almost with religious fervour, a marginal.
Η ζωη του Ακη Πανου ειναι σα μυθιστορημα.
Αλλα πρεπει να αναφερω το κομβικο συμβαν του 1997, οταν ο Πανου σκοτωνει τον εραστη της κορης του Ελευθεριας.
Αυτο το τραγικο συμβαν ειναι η αρχη του τελους για τον Πανου. Και οχι μονον αυτον.
Το 1998 καταδικαζεται σε ισοβια καθειρξη, αλλα το 1999 αποφασιζεται η διακοπη της κρατησης του για λογους υγειας.
Panou’s life reads like a novel.
Without going into the details, I have to mention the tragic event of 1997, when PAnou killed with a gun his daughter’s lover.
This event was the beginning of the end for Panou. And not only him.
In 1998 he is convicted to life imprisonment, but in 1999 he is released due to terminal health problem.
“Μόνο ο Παντοκράτορας θα πει αν είμαι εντάξει
οργίασα με το μυαλό μα ελάχιστα στην πράξη
κι αν θα με κρίνει ένοχο αυτός θα με πατάξει
εσύ ΄σαι σκέτος θυρωρός και να κρατάς την τάξη.”
Ακης Πανου
“Only the Pantokrator will say whether I have been good
my mind has gone overboard but not my actions
and if he finds me guilty he will punish me
you, on the other hand, are just a clerk, maintaining orer”.
Akis Panou
Ο συνήγορός του, Αλέξανδρος Κατσαντώνης είχε πει πως: “αν έλεγε μια λέξη, τη λέξη συγνώμη δεν θα καταδικαζόταν σε ισόβια.”
Σε ενα περιπου χρονο, τον Απριλιο του 2000 ο Ακης Πανου πεθαινει απο καρκινο του παγκρεατος.
Η κορη του Ελευθερια, δηλωνει μετα τον θανατο του: “νοιώθω άσχημα, απέναντι στον πατέρα μου που είχε δίκιο και δεν τον άκουσα.”
Το 2009 ο γυιος του Στεφανος ευρισκεται απο την συντροφο του απαγχονισμενος στο διαμερισμα τους στην Αθηνα. Ηταν μολις 27 χρονων.
Panou’s defense attorney, Alexandros Katsantonis had said that “if he had muttered one word, the word {sorry} he would not have been condemned to life imprisonment”.
One year after his release from jail, in April 2000, Akis Panou dies of cancer in the pancreas.
His daughter Eleftheria, after her father’s death makes a statement: ” I feel bad because my father was right and I never paid attention to what he was saying”.
In 2009, at the age of 27, Panou’s son Stephanos is found hanging from the ceiling of his flat in Athens.
Στο θολωμένο μου μυαλό
In my blurred mind
Στίχοι: Άκης Πάνου
Μουσική: Άκης Πάνου
Πρώτη εκτέλεση: Στέλιος Καζαντζίδης
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Stelios Kazantzidis
Στο θολωμένο μου μυαλό
ο κόσμος είναι μια σταλιά,
κάτι σκιές απ’ τα παλιά
και κάποιο πάθος μου τρελό.
In my blurred mind
the world is just a dot
some shadows from the past
and an irrational passion
Και κάποιο πάθος μου τρελό,
στο θολωμένο μου μυαλό.
An irrational passion,
in my blurred mind.
Το θολωμένο μου μυαλό
μ’ έχει προδώσει προ πολλού,
του λέω αλλού και τρέχει αλλού,
με κάνει και παραμιλώ.
My blurred mind
has betrayed me a long time ago,
I ask it to do one thing and it does another,
I am lost for words.
Με κάνει και παραμιλώ,
το θολωμένο μου μυαλό.
I am lost for words,
because of my blurred mind.
Του θολωμένου μου μυαλού
τους εφιάλτες τραγουδώ,
κι αν σας επίκρανα ως εδώ,
φταίει το πάθος του τρελού.
I sing the nightmares
of my blurred mind,
if I hurt you somehow,
I blame the madman’s passion
Φταίει το πάθος του τρελού,
του θολωμένου μου μυαλού.
I blame the madman’s passion,
the passion of my blurred mind.
Ο Τρελος
The madman
Στίχοι: Άκης Πάνου.
Μουσική: Άκης Πάνου.
Πρώτη εκτέλεση: Μανωλης Μητσιας
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Manolis Mitsias
Άσ’ τον τρελό στην τρέλα του
και μη τον συνεφέρεις
Τι κρύβει μέσα το μυαλό
ενός τρελού δεν ξέρεις
Leave the madman in his madness
do not help him recover
You know not what is hidden
in a madman’s mind
Μπορεί να βρει στην τρέλα του
αυτά που ’χει ποθήσει
και που δεν αξιώθηκε
να δει και ν’ αποκτήσει
He may find in his madness
what he has desired
but has not been blessed
to live and possess
Βρε άσ’ τον τρελό στην τρέλα του
άσ’ τονε στο όνειρό του
Τον κόσμο αυτό σιχάθηκε
κι έφτιαξε ένα δικό του
Oh, leave the madman in his madness
leave him in his dream
He detests this world
and made one of his own
Ουτε αχ δεν θα πω
I am not going to breath a sigh
Στίχοι: Άκης Πάνου.
Μουσική: Άκης Πάνου.
Πρώτη εκτέλεση: Βίκυ Μοσχολιού, δίσκος 45 στροφών, 1969.
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Vicky Moscholiou
Όταν είδα πως θα φύγεις
κόντεψα να τρελαθώ,
μα δεν μπόρεσα να κλάψω
και να παραπονεθώ.
When I realized that you will leave
I almost went mad,
but I couldn’t shed a tear
or even complain.
Ούτε “αχ” δε θα πω
αφού έδωσα μπέσα
σε μια μαύρη καρδιά
που δε μ έβαλε μέσα.
I am not going to breath a sigh
because I gave it all
to a black heart
which didn’t let me in.
Ρίξε με κι εσύ πιο κάτω
να με πάρει ο ποταμός,
να με φάει το σκοτάδι,
να με λιώσει ο καημός.
Push me further down
so that the river takes me,
the dark absorbs me,
the sorrow eats me.
Ρώτα τη συνείδησή σου
κι άφησέ με αν σ το πει,
θα ναι ο καημός δικός μου
μα δική σου η ντροπή.
Ask your conscience
and let me go if it asks you to,
I will keep my sorrow
and you will stay with the shame.
Ηταν ψευτικα
It was all fake
Μουσική, στίχοι & ενορχήστρωση: Άκης Πάνου
Music and lyrics: Akis Panou
Ήταν ψεύτικα
τα γλυκόλογά της όλα
ήταν ψεύτικα
βρήκα την καταστροφή μου
κι ερωτεύτηκα
όλα ψεύτικα
It was all fake
her sweet words
it was fake
I found my disaster
and I fell in love
all fake
Ήταν κάλπικα
τα φιλιά που μου πουλούσε
ήταν κάλπικα
κι όταν είδα την αλήθεια
πόσο ντράπηκα
όλα κάλπικα
She was phony
the kisses she was selling to me
they were phony
and when I saw the truth
I could not contain my shame
all phony
Ήταν θάνατος
το πιοτό που με κερνούσε
ήταν θάνατος
και δεν είμαι από πέτρα
ούτε αθάνατος
ήταν θάνατος
It was death
the drink she was offering me
it was death
and I am not made of stone
neither am I immortal
it was death
Εγω καλα σου ταλεγα
I was speaking right
Μουσική & στίχοι: Άκης Πάνου
Τραγούδι: Στρατος Διονυσιου
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Stratos Dionysiou
Εγώ καλά σου τα ‘λεγα
και τ’ άκουγες παράλογα
Περπάτησε ανάλογα
Θυμάσαι που σου τα ‘λεγα;
Εγώ καλά σου τα ‘λεγα
I was speaking right
but you were hearing wrong
Now you must walk the way
Do you remember?
I was speaking right
Γιατί δε συμβιβάζεσαι;
Που τρέχεις και τι βιάζεσαι;
Αμάρτησες; Κολάζεσαι!
Αδίκως θυσιάζεσαι
Γιατί δε συμβιβάζεσαι;
Why not compromise?
Where are you rushing to?
Have you sinned? You are punished!
Your sacrifice is in vain.
Why not compromise?
Αφού το κρίμα κρίνεται
κι ο αίτιος ευθύνεται
το πίνεις και δεν πίνεται
Εξαίρεση δε γίνεται
αφού το κρίμα κρίνεται
Sin does not go undetected
and the sinner is responsible
you drink it but it does not go down
and there is no exception
sin does not go undetected
Δε θέλω την συμπόνια κανενός
I do not want anyone’s pity
Στίχοι: Στράτος Ατταλίδης
Μουσική: Άκης Πάνου
Lyrics: Stratos Attalidis
Music and lyrics: Akis Panou
Δε θέλω την συμπόνια κανενός
τον έζησα τον κόσμο και τον είδα
είν’ η καρδιά μου μαύρος ουρανός
που κρύβει κεραυνούς και καταιγίδα
Την ώρα που ξεχείλισε ο πόνος
την ώρα που με πνίγει ο καημός
αυτήν την ώρα θέλω να ‘μαι μόνος
δεν θέλω την συμπόνια κανενός
Με της αχαριστίας το νερό
πόσες φορές δεν μου ‘βρεξαν τα χείλη
ακόμα κι η γυναίκα π’ αγαπώ
ακόμα κι οι καλύτεροι μου φίλοι
Δεν κλαιω για τωρα
I am not crying for the present
Στίχοι& μουσική: Άκης Πάνου.
Πρώτη εκτέλεση: Βίκυ Μοσχολιού, δίσκος 45 στροφών, 1969.
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Vicky Moscholiou
Δεν κλαίω που φεύγεις
δεν κλαίω για τώρα
δεν κλαίω την ώρα
του αποχωρισμού
Κλαίω την ώρα του γυρισμού
κλαίω την ώρα του σπαραγμού
κλαίω για την ώρα που δε θα ‘χω πια
ψυχή να σου πω σ’ αγαπώ
Κλαίω την ώρα του γυρισμού
με τα σημάδια του χαλασμού
κλαίω για την ώρα που δε θα ‘χω πια
ψυχή να σου πω σ’ αγαπώ
Δεν είναι από ζήλεια
που σφίγγω τα χείλια
και κλαίω μπροστά σου
χωρίς να ντραπώ
Κλαίω την ώρα του γυρισμού
κλαίω την ώρα του σπαραγμού
κλαίω για την ώρα που δε θα ‘χω πια
ψυχή να σου πω σ’ αγαπώ
Κλαίω την ώρα του γυρισμού
με τα σημάδια του χαλασμού
κλαίω για την ώρα που δε θα ‘χω πια
ψυχή να σου πω σ’ αγαπώ.
Η ζωη μου ολη
My whole life
Στίχοι: Άκης Πάνου
Μουσική: Άκης Πάνου
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Stelios Kazantzidis
Η ζωή μου όλη είναι μια ευθύνη
όλα μου τα παίρνει τίποτα δε δίνει
η ζωή μου όλη είναι ένα καμίνι
που χω πέσει μέσα και με σιγοψήνει
Η ζωή μου όλη μια ανοησία
κι η μοναδική μου η περιουσία
η ζωή μου όλη είναι μια θυσία
που σκοπό δεν έχει ούτε σημασία
Η ζωή μου όλη είναι ένα τσιγάρο
που δεν το γουστάρω κι όμως το φουμάρω
κι όταν γίνει η γόπα κέρασμα στο χάρο
όταν έρθει η ώρα και τόνε τρακάρω
Και τι δεν κανω
I am doing eveything I can
Μουσική & στίχοι: Άκης Πάνου
Τραγούδι: Δημητρης Μητροπανος και Πασχαλης Τερζης
Music and lyrics: Akis Panou
Sung by Dimitris Mitropanos and Paschalis Terzis
Και τι δεν κάνω
την πικραμένη σου ζωή για να γλυκάνω
κι εσύ μου δίνεις και μια πίκρα παραπάνω
κάθε στιγμή
Και τι δεν κάνω
την παγωμένη σου καρδιά για να ζεστάνω
κι εσύ μου δίνεις και μια πίκρα παραπάνω
για πληρωμή
Αμαρτία μεγάλη
μια καρδιά που για σένα λαχταράει και πεθαίνει
να τη βλέπεις σαν ξένη
Και τι δεν κάνω
για να βρεθώ στην αγκαλιά σου τι δεν κάνω
και μ’ αποφεύγεις σαν αλήτη, σαν ζητιάνο
κάθε στιγμή
Πες μου παππου
Tell me grandfather
Μουσική & στίχοι: Άκης Πάνου
Music and lyrics: Akis Panou
Πες μου παππού, πες μου παππού
Αυτός ο κόσμος πάει που
Και του δικού σου του σκοπού μάθε μου την αξία
Να σε συλλάβω δεν μπορώ μυαλό δεν έχω κοφτερό
Ήμουν κι έμεινα μωρό στην κυριολεξία
Πες μου γιαγιά, πες μου γιαγιά
Γιατί αν δεν έχουμε μαγιά ότι κι αν κάνουμε γιαγιά
Η ζύμη δεν φουσκώνει
Και πες μου σε παρακαλώ όταν τ’ αλεύρι είναι καλό
Πως αβγαταίνει το κιλό και βγαίνουνε δυο τόνοι
Πες μου μπαμπά, πες μου μπαμπά
Τον κόσμο με τον αραμπά γιατί να τον ταράξεις
Τώρα δεν πιάνεται μπαμπά πετάει τρέχει κολυμπά
Μ’ ένα λαχάνιασμα μπαμπά στις σκέψεις και στις πράξεις
Πες μου μαμά, πες μου μαμά
Γιατί όταν πάω σινεμά,
Ενώ αλλάζω σινεμά το έργο δεν αλλάζει
Κι έρχεται ο άγριος μαμά για νταηλίκι ψήνει τον ήρεμο μαμά
Τον τρώει κι ησυχάζει
Πέστε μου όλοι σας καλέ
Πως κάνουνε στο κυριλέ τα πάντα οι μεγάλοι
Και τα στραβόμοιρα καλέ τα κρύβουν σε Γεντί Κουλέ
Έτσι και κάψουν ναργιλέ και στρώσουνε κεφάλι
Να χαχανίσουν τη ζωή και τούτη κι όποια άλλη