This post is about the joint work of three modern day geniuses: Le Corbusier, Edgard Varese, and Iannis Xenakis:
Poeme electronique, the multimedia environment at the Phillips Pavilion in the 1958 Brussels World Fair.
In 1956, the artistic director of the Philips company, Louis C. Kalff, asked Le Corbusier to design a pavilion that would embody and demonstrate the excellence of the company’s products for the benefit of visitors to the Brussels World’s Fair. Le Corbusier agreed, proposing a “bottle” that would house a light, colour, image, rhythm and sound show that Le Corbusier called an “electronic poem”. Poème électronique was the title of the musical score commissioned from avant-garde composer Edgar Varèse specifically for use in the Pavilion.
(Source: Carlotta Daro, Canadian Center of Architecture)
The Philips Pavilion staged what would now be called a multimedia event, or interdisciplinary poly-art orgy, for the five months of the World Fair. There were projected images (Le Corbusier at least chose these), two hanging, sculptural figures, and two pieces of early electro-acoustic music: Xenakis’s Concrète P.H., and Edgard Varèse’s Poème électronique. The exterior of the Pavilion was based on the parabolic curves that Xenakis had discovered in mathematics and which he used to structure his early musical works, such as Metastasis; it was a symphony in swooping steel and concrete, and seeing it today in photographs, it still looks like the future made flesh. (Never designed as a permanent structure, the Pavilion was pulled down shortly after the World Fair – a shame, since the theoretically impermanent Eiffel Tower is still going strong).
(Source: How Iannis Xenakis turned his back to Architecture, Guardian)
Before you read on, have a look at this “virtual” representation of the project.
«The Philips Pavilion presented a collage liturgy for twentieth-century humankind, dependent on electricity instead of daylight and on virtual perspectives in place of terrestrial views.»
(Source: Marc Treib, Space Calculated in Seconds, Princeton, 1996, p. 3)
Le Corbusier wanted to create a Gesammstkunstwerk. As an architect he understood how people experience space and fill it with sight and sound
Poème Électronique is a concept that jumps straight off the theoretical draftboard into reality. That’s why he threatened to quit altogether if Philips wanted to drop Edgard Varèse. The whole point, for Le Corbusier, was that Varèse, neglected and frustrated, represented the new frontier, mixing technology with art.
(Source: Classical Iconoclast)
“The structure is composed of hyperbolic-paraboloid shells which, up to now, have not been used for the problems of the type. The walls are constructed of rough slabs cast in sand moulds on the ground, measuring about 5′-0″ on a side and 2″ in thickness. They are mounted in place by means of a movable scaffolding and are supported by a double network of cables, 3″ in diameter, suspended along the cylindrical directrices of strongly reinforced concrete. Such is the principal of the structure.”The electronic poem of Le Corbusier at the Philips Pavilion marks the first appearance of a new art form; ‘The Electronic Games’, a synthesis unlimited in its possibilities for color, imagery, music, words and rhythm.”
Source: Le Corbusier Complete Works in Eight Volumes
“The electronic poem of Le Corbusier at the Philips Pavilion marks the first appearance of a new art form; ‘The Electronic Games’, a synthesis unlimited in its possibilities for color, imagery, music, words and rhythm.”
(Source: Hans Girsberger, ed. Le Corbusier 1910-60. p236.)
“They asked Le Corbusier to design something and Le Corbusier asked me to design something. At that time, I was very much interested in shapes like hyperbolic paraboloids, things like that; and so I organized them to form a shell in which we could produce sounds and images on the walls. I did the designs and I showed them to Le Corbusier and he said, ‘Yes, of course.'”
“The structure represents a shift from a translational notion of volume (whereby the elevation is a vertical translation of the plan) to a new concept of volume, with three truly distinct, non-homomorphic, dimensions.”
– Yannis Xenakis, design engineer and Le Corbusier associate
As the story goes, Le Corbusier did not acknowledge Xenakis’s role and contribution to the design and construction of the Pavilion, resulting in the two men having a dispute in 1957. Here are the details:
“The ground breaking on the project was in May of 1957. The images to be projected inside were still not assembled, while Le Corbusier made excuses about a constant preoccupation with the project and needing adequate time for his ideas to gestate and be realized. Le Corbusier arrived in Paris to sign off on the design, then went to Eindhoven where he played it up to the press, posing for photos and pointing out his unique design elements at work. Xenakis was disgruntled, feeling neglected, unacknowledged, and upstaged. This kind of treatment is the norm, particularly in design firms. The head of the firm comes up with the broad strokes, dividing time between PR work and asking designers to adjust their work, then signs off on the plans and takes the credit. Xenakis, however, was not prepared for this reality. He immediately wrote to the Philips Corporation, claiming the design as his own, and requesting due credit in future. Such a move was unprecedented. Le Corbusier had never shared credit with anyone, and an employee with such audacity would normally be summarily dismissed. Xenakis, however, was too important to the firm, and Le Corbusier was forced, however reluctantly, to acknowledge, if not accept, Xenakis’ design contributions. Le Corbusier wrote to Philips, defending his work methods, claiming that none of his 250 architects had ever received any credit for any of the firm’s work.”
(Source: Discorgy)
Architecture’s loss was, however, music’s big gain.
Xenakis turned his creative genius exclusively to music.
Αγαπητωτα;τα μου, εξαιρετικη η αναφορα σας στις τρεις ιδιοφυιες του περασμενου αιωνα. Και φυσικα σε οτι εχει μεινει απο εκεινο το περιφημο προτζεκτ. Θεωρω την δεκαετια του 50 μια απο τις δημιουργικωτερες. Νομιζω οτι οι κοινωνικες συνθηκες θα μας ωθησουν παλι σε δημιουργικες εποχες. Δεν ξερω πως θα χαρακτηριστουν γιατι τα μοντερνα τα εξαντλησαμε και τα ηλεκτρονικα γινονται παρελθον.
Η μουσικη του Ιαννη Ξενακη πιστευω οτι αναδυκνειεται σε περιβαλλον με καταληλα οπτικα βοηθηματα. Να μοιραστω μαζι σας (ατελιε) οτι την πρωτη φορα που επισκεφτηκα το σπιτι του Ερρικου ειχε βαλει μουσικη Ξενακη και στους τοιχους ειχε ποστερς του Καντινσκυ. Κι ενω αυτα εγιναν στα μεσα του ’70, μου φανταζαν πρωτοποριακα σε μια Αθηνα που αγκομαχουσε να βρει την αστικη της ταυτοτητα.
Σας ασπαζομαι
Δεν εξαντλουνται ποτε οι δημιουργιες και η πραγματικη εμπνευση! Το θεμα ειναι κατα ποσον θα συνεχισουν να υπαρχουν χορηγοι γιατι ολα αυτα ανα τους αιωνες χρειαζονται χρηματοδοτηση.
Εκει ειναι το πραγματικο προβλημα: που θα πανε οι χορηγιες;
Για την ηλεκτρονικη μουσικη, νομιζω οτι εχει τεραστια σημασια το τεχνολογικο περιβαλλον. Στο περιπτερο της Φιλιπς, η μουσικη ακουγοταν απο 400 ηχεια! Υπαρχει σημερα εστω και ενας χωρος οπουδηποτε στον κοσμο με τετοια υποδομη; Επανερχομεθα λοιπον στην χορηγεια – γιατι αν περιμενουμε απο το κρατος, ζητω που καηκαμε!
Εξαιρετικό το άρθρο!ευχαριστούμε!
Ρουλα καμαρι μου γιατι τοσο λακωνικη εκφραση; Το αμιλητο νερο ηπιες; Εσυ η μουσα της Θρακης;
Όταν διάβασα την ανάρτηση μου άρεσε τόοοοσο πολύ ό τρόπος που το παρουσιάσατε και δεν ήθελα να τη χαλάσω με ένα άστοχο σχόλιο δικό μου.Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το έκανα παλαιότερα πιθανόν.Αλλά να σας πω κάτι, πολλές φορές,κυρίως στις πρώτες μου επισκέψεις δίσταζα να αφήσω κάποιο σχόλιο μήπως και δεν είναι αντάξιό σας και κάθε φορά αυτή είναι η έννοια μου,αλλά τι να πω,εσείς όπως πάντα ένας ευγενέστατος οικοδεσπότης με τον καλό σας το λόγο,τα εύστοχα και έξυπνα σχόλια, είστε μια όαση,είστε ο γιος που θα θέλαμε να είχαμε όλες οι μαμάδες.Αισθάνομαι πολύ τυχερή που συνομιλώ μαζί σας και με τους αξιόλογους συμμαθητές μου και σας ευγνωμονώ!Ίσως και δικαιολογημένα να πει κάποιος ότι για φαντάσου σε τι απομόνωση ζω,έτσι είναι εδώ και δυστυχώς η αγωνία μου μεγαλώνει για το κλίμα που υποβόσκει γύρω από τα εθνικά θέματα.
Σπεύδω ολοταχώς για το κτήμα του αγαπημένου σας ξαδέρφου να γευθώ τα ωραία!
σας φιλώ πολύ πολύ
καλη μου ρουλα, εσεις εισθε σκετος θησαυρος, χρυσαφι ανοθευτο, δεν αξιζω τοσο καλα λογια, που ειναι περισσσοτερο αντανακλαση της αγαθης σας ψυχης παρα του εαυτου μου…
με ανησυχειτε με αυτα που γραφετε περι των εθνικων θεματων, ελπιζω να σας επισκεφθω συντομα και να τα πουμε απο κοντα
καλο σαββατοκυριακο!
this is an excelent post!
1. wonderful way of presenting information
2. scientific reference to precast concrete design and use
3. internal gossip about the relations of the creme de la creme of artists involved in the project
4. and of course the meeting with Ianis Xenakis was “ola ta lefta”
Natalia,
Thank you for your supporting enthusiastic words!
You got it – as always – right: meeting Xenakis was one of the highlights of my life!
Ο Poincaré κατέδειξε την αριθμητική σαν βάση της πυραμίδας των επιστημών. Οι σχέσεις δε της αριθμητικής δεν είναι προϊόν της λογικής αλλά της διαίσθησης, του τρόπου της συνείδησης να επιλέγει τις ιδέες που δένουν σε αρμονία, σε κάλος. Ο λόγος που αρθρώνεται πάνω σε αυτές τις ιδέες είναι κάλος, κλήση σε σχέση. Σαν μορφή, σαν μουσική, σαν συνδυασμός οπτικών μέσων, περιμένει αυτόν που παραμερίζοντας το εγώ θα αφεθεί στην ετερότητα, στην κρυφή αρμονία. To Poème Électronique, έργο διαίσθησης, απευθύνονταν στον κοινωνό. Ο πύργος του Eiffel, έργο λογικής, απευθύνεται στον περίεργο, εκείνον που όντας στην καθημερινότητα νομίζει ότι έτσι βγαίνει από αυτήν.
Αλλες εποχες, αλλες προσεγγισεις!
Ο Πυργος ειναι εργο εντυπωσιασμου, εγω απο τα ανθρωπινα, επιβλητικο αλλα και ευνουχιστικο συναμα.
Το ηλεκτρονικο ποιημα ειναι η πετυχημενη πτηση του Ικαρου: μαζι του πεταει ολοκληρη η ανθρωποτης, γιατι ειναι σπλαχνο απο τα σπλαχνα της!
Να και η τεραστια επιτυχια την Δημιουργων. Ακομη κι αν καποιος δεν εκλογικευει τη Δημιουργια, τον αγγιζει, τον συγκινει και τον συναρπαζει!
Θελω να πεταξω!