Posted by 
The 11th September 2001 is a black day for the USA, but also for all supporters of Democracy in the world. This is not because USA is a perfect democracy. It is because the use of violence in anything other than an attempt to prevent the opponents of Democratic rule from achieving their objectives, is an attack on Democracy and its institutions.The fact that the actors of the event were Muslim does not imply that the real conflict is a conflict between religions. The real conflict is a conflict between an Open and a Closed Society.
I believe that there is no better response to this tragedy than to strengthen the institutions in our Democracies, and galvanize our resolve not to succumb to the use of blind violence as a means of resolving issues.
In this spirit and frame of mind, I found no better way to commemorate the horrible event, than to share with you some fragments of “sophia” or wisdom, from the work of Karl Popper, as expressed in his work “The Open Sociaty and its Enemies”.
The Golden Period of Athens coincides with Pericles. This is not an accident. Pericles is the supreme democratic leader in the city of Athens. In his two volume work, Popper begins with a review of Plato and his political philosophy, and continues in the second volume with Hegel and Marx.
In the first volume, Popper documents his view of Pericles as the supreme leader of democratic Athens, whereas Plato emerges as a conservative, supporting the oligarchy and the undermining of democratic rule.
Here is how Popper is quoting Pericles’ famous funeral oration as reported by Thucydides:
“Our political system does not compete with with institutions which are elsewhere in force. We do not copy our neighbors, but try to be an example. Our administration favors the many instead of the few: this is why it is called a democracy. The laws afford equal justice to all alike in their private disputes, but we do not ignore the claims of excellence. When a citizen distinguishes himself, then he will be called to serve the state, in preference to others, not as a matter of privilege, but as a reward of merit; and poverty is no bar.
… The freedom we enjoy extends also to ordinary life; we are not suspicious of one another, and we do not nag our neighbor if he chooses to go his own way. … But this freedom does not make us lawless. We are taught to respect the magistrates and the laws, and never to forget that we must protect the injured. And we are also taught to observe those unwritten laws whose sanction lies only in the universal feeling of what is right….
Our city is thrown open to the world; we never expel a foreigner…. We are free to live exactly as we please, and yet, we are always ready to face any danger…. We love beauty without indulging in fancies, and although we try to improve our intellect. this does not weaken our will…. To admit one’s poverty is no disgrace with us; but we consider it disgraceful not to make an effort to avoid it. An Athenian citizen does not neglect public affairs when attending to his private business…. We consider a man who takes no interest in the state not as harmless, but as useless; and although only a few may originate a policy, we are all able to judge it. [Emphasis in Popper.] We do not look upon discussion as a stumbling block in the way of political action, but as an indispensable preliminary to acting wisely….”
The excerpt that follows is from Chapter 19 of the second volume, where Popper defines the basic rules that characterize democracy.
“….(the rules of democracy)… may be summarised as…
1. Democracy cannot be fully characterised as the rule of the majority…In a democracy, the power of the rulers must be limited; and the criterion of a democracy is this: In a democracy, the rulers – that is to say the government – can be dismissed by the ruled without bloodshed.
2. We need only distinguish between two forms of government, viz. such as posess institutions of this kind, and all others; i.e. democracies and tyrannies.
3. A consistent democratic constitution should exclude only one type of change in the legal system, namely a change which would endanger its democratic character.
4. In a democracy, the full protection of minorities should not extend to those who violate the law, and especially not to those who incite others to the violent overthrow of the democracy.
5. A policy of framing institutions to safeguard democracy must always proceed on the assumption that there may be antidemocratic tendencies latent among the ruled as well as among the rulers.
6. If democracy is destroyed, all rights are destroyed. Even if certain economic advantages enjoyed by the ruled should persist, they would persist only on sufferance.
7. Democracy provides an invaluable battle-ground for any reasonable reform, since it permits reform without violence. “
Ο σκοπός του ανοικτού: η αλήθεια.
Α-λήθεια η έξοδος από την λήθη. Προυπόθεση η δεξίωση του μηδενός, η εισχώρηση στην αβεβαιότητα, η εγκατάλειψη του εγώ. Βασικό φαινόμενο η αγωνία. Εκεί η α-λήθεια γίνεται απο-κάλυψη, απρόοπτο, έκπληξη, δωρεά. Στον φόντο του μηδενός αναδύεται ο άλλος σαν ανεπανάληπτη ετερότητα, φύεται το κάλλος της φύσης, φαίνεται το έργο τέχνης, ιδρύεται η δικιά μου ετερότητα. Βασικό φαινόμενο η αγαλίαση.
Ο τρόπος του ανοικτού: η ελευθερία
Ο σκοπός του κλειστού: η ορθότης.
Η σύμπτωση των πραγμάτων με ένα παγιωμένο σύστημα ιδεών. Προηγούνται οι ιδέες για το πως πρέπει να είναι ο άλλος, για το πως πρέπει να είναι η φύση. Η ιδέες έχουν δοθεί από αυθεντίες, από ακριβείς επιστημονικές θεωρίες. Ο άλλος, η φύση είναι απέναντι μου απλώς και μόνο για να αντλήσω ότι απαιτεί η σύμπτωση με τις ιδέες, ότι είναι ορθό. Βασικό φαινόμενο η πρόσκαιρη ικανοποίηση. Η μη αναμονή του απρόοπτου, η απαίτηση-άντληση του ορθού, είναι διαδικασία εκ-μετάλευσης, κυριαρχίας, αλλοτρίωση. Βασικό φαινόμενο η φωνή της συνείδησης.
Ο τρόπος του κλειστού: η υποταγή.
Η αγωνία του ανοικτού λυγίζει τον άνθρωπο τον κάνει να αναζητεί προστασία σε κλειστά, και ως εκ τούτου βέβαια, συστήματα ιδεών. Το κλειστό δεν είναι ανεξάρτητης πόλος, αλλά πτώση από το ανοικτό. Η φωνή της συνείδησης, αλλού ισχυρή αλλού αδύνατη, καλεί το άνθρωπο στην αλήθεια, στο ανοικτό. Συνδέει χωρίζοντας το ανοικτό με το κλειστό. Η αντιπαράθεση ανοικτού-κλειστού θα συνεχίσει όσο υπάρχουν άνθρωποι.
Ειναι αστειρευτη η συζητηση επι της αντιθεσης ανοικτου – κλειστου.
Μερικες επισημανσεις με την αφορμη του σχολιου – ποιηματος του ΜΑνωλη.
Ανοικτο: η δημοκρατια, η πολλαπλοτητα, ο διαλογος, η κριτικη θεωρηση, η ικανοτητα αφομοιωσης και ανταλλαγης των αλλοτριων, η υπαρξη θεσμων και δομων που προστατευουν τα δικαιωματα, η τολμη, η δημιουργια, η αναγνωριση της ετεροτητας, η αποθεωση της δυναμικης της ζωης και του κοινωνικου συνολου.
Κλειστο: η τυρανια, η μοναδικοτητα, η του ενος ανδρος αρχη, η αρνηση και απαγορευση του διαλογου και της κριτικης θεωρησης, η εξ υπαρχης αρνηση της αναγνωρισης των αλλοτριων, η θεσμοθετηση και προστασια διακρισεων που διαμορφωνουν τειχη αναμεσα σε ανθρωπους, η ανυπαρξια διακιαωματων αφου ολα εξαρτωνται απο την υπερτατη αρχη, η υποταγη, η μονοτονη αρνηση καθε εξελιξης και αλλαγης, η πορεια προ; τα εμπρος ειναι στην πραγματικοτητα η πορεια προς το παρελθον.
Χρειάζεται μεγάλη τόλμη για να προσθέσω σχόλιο ισάξιο της ανάρτησης και μετά το εξαιρετικό σχόλιο του Μανώλη που επικεντρώθηκε στην κεντρική ιδέα της ανάρτησης που είναι η αντιπαράθεση μεταξύ μιας κλειστής και ανοικτής κοινωνίας.
Ζήτω λοιπόν η δημοκρατία. Όχι όμως εν ονόματι της “democracy” να γίνονται προληπτικοί πόλεμοι και μετατροπή των χωρών σε χωματερές πολεμικών αποβλήτων.
Σε αυτή την περίπτωση η κάθε πλευρά δικαιολογεί την ύπαρξή της στην ύπαρξη της άλλης και ο φαύλος κύκλος καλά κρατεί!
Μου άρεσε πολύ η προσέγγισή σας στο θέμα, ξεφεύγει από τον αυστηρά επετειακό του χαρακτήρα και το αναδεικνύει βάζοντάς το στη σωστή βάση και όχι ως ένα άλλο τραγικό συμβάν που ούτως ή άλλως είναι.
υγ. άσχετο βέβαια, αλλά και το φωτογραφικό υλικό που μας χάρισε ο Μανώλης από το ταξίδι είναι απολαυστικότατο. Το είδα από το picasa από την επιλογή παρουσίαση διαφανειών. Το κείμενο το έχει, το φωτογραφικό υλικό το έχει, λείπει η σύνθεση του …πιάτου. Δεν ξέρω βέβαια με τι μουσικό χαλί θα ήθελα να το ξαναδώ…Τι μουσική ακούνε άραγε οι κινέζοι και δεν εννοώ βέβαια τους δυτικότροπους.
καλό σαββατοκύριακο σε όλο το ατελιέ που εργάζεται με μόνη εξαίρεση εμένα που έχω άδεια εξ ου και η φλυαρία
Ρούλα έχετε δίκιο. Η “democracy” είναι μια από τις πιο ταλαπωρημένες λέξεις. Η παραμονή στο κλειστό συχνά επιστρατεύει την αυταπάτη του ανοικτού. Ο κίνδυνος τότε είναι μέγιστος γιατί αποκρύπτει το ότι είναι κίνδυνος.
η απαντηση στην υπαρκτη και δυσεπιλυτη προκληση που αναφερεις ειναι η κριτικη θεωρηση των πραγματων, της εξουσιας και των ηγετων…
η σημερινη δημοκρατια δεν ειναι υποχρεωτικα ενα τελειο πολιτευμα, ειναι ομως ο,τι καλυτερο υπαρχει…
σε καθε δημοκρατικο πολιτευμα εξαλλου υπαρχουν και οι βρυκολακες της τυραννιας ετοιμοι να δρασουν και να ανατρεψουν τα παντα…
το σημαντικο ειναι οτι μπορουμε να ασκησουμε την κριτικη, οτι μπορουμε να προστατευσουμε την δημοκρρατια απο τους εχθρους της…
η λογικη των συγχρονων πολεμων στο Ιρακ, το Αφγανισταν, το Πακισταν, ειναι αντιθετη προς την δημοκρατια, αφου δεν υπαρχει “εισαγομενη” δημοκρατια…
αυτο δεν ειναι παρα ενα ατυχες επινοημα των διανοητων του πολεμου κυριως στις ΗΠΑ…
υγ. σε ο,τι αφορα την κινα, ο Μανωλης μας ανοιξε το παραθυρο για να δουμε και να αισθανθουμε …
Παρεξηγημενη εννοια η δημοκρατια, ακομα και απο τους κατοικους της κοιτιδας της. Ποσο μαλλον σε αυτους που υιοθετησαν το πολιτευμα. Ενα πολιτευμα οπως και μια θρησκεια, αν δεν εξελισσεται στον χρονο δεν μπορει να επιζησει. Ωρες ωρες αισθανομαι οτι η Δημοκρατια ειναι μια λεξη που την πιπιλανε ολοι για να αισθανονται ειτε δικαιοι ειτε δικιολογημενοι. Προσφατα περασα απο το γραουντ ζηρο. Σε μια στιγμη που δυο πιστευω αλληλοσυγκρουονται. Κανενα “ανοιχτο”. Και τα δυο κλειστα. Στο φυσικο κενο, μονο η εμπαθεια διακρινοταν. Την καλημερα μου στο ατελιε!
δεν θα συμφωνησω με την θεωρηση οτι συγκρουνται δυο κλειστα…
ενω δεν ειμαι υποστηρικτης των ΗΠΑ, θεωρω οτι ακομη και σημερα, με ολα τα προβληματα, οι ΗΠΑ παραμενουν μια κοινωνια που εν δυναμει ειναι ανοικτη, ασχετως του οτι αυτο κυριολεκτικα διαμορφωνεται καθε δευτερολεπτο (π.σ. ο παστορας που ηθελε να καψει το κορανι)…
Μα με κλειστα κι εγω, εννοουσα τα υποσυνολα των κοινωνιων που πρωταγωνιστουν τουλαχιστο στις ειδησεις. Ναι οι ΗΠΑ ειναι ανοιχτη γενικα κοινωνια, ομως αποτελειται απο πολλες μικρες που οταν δρουν ακραια ειναι λογικο να της προσδιδουν χαρακτηρισμους.