Ο ζωγράφος Πανσέληνος

Σήμερα ταξιδεύω στο χώρο και τον χρόνο και πηγαίνω στο ναό του Πρωτάτου και τη μονή Βατοπαιδίου στο Άγιο Όρος, και το παρεκκλήσιο του Αγίου Ευθυμίου στο ναό Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη, το σωτήριο έτος 2003. Το καλοκαίρι αυτού του χρόνου πραγματοποιήθηκε στο Γ’ Κτίριο του Λιμένα Θεσσαλονίκης μια έκθεση με θέμα τη ζωγραφική του ζωγράφου Πανσέληνου.

Τα εκθέματα της έκθεσης ήταν φωτογραφίες υψηλής πιστότητας από τις ζωγραφιές του Πανσέληνου. Ο κορμός αποτελούνταν από τις τοιχογραφίες του ναού του Πρωτάτου, ενώ την έκθεση συμπλήρωναν ζωγραφιές από τη μονή Βατοπαιδίου στο Άγιο Όρος, και το παρεκκλήσιο του Αγίου Ευθυμίου στο ναό Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

Στη συνέχεια παραθέτω κάποιες από τις εικόνες της έκθεσης του 2003, αναμειγμένες με φωτογραφίες που πήρα στο ναό του Πρωτάτου το 2009.

Ξεκινώ με ένα ταμπλώ γεμάτο κίνηση και χάρη, τα εισόδια της Θεοτόκου. Εδώ εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο η νηφαλιότητα που χαρακτηρίζει τα έργα του Πανσέληνου. Ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές, υπάρχει μια διέξοδος, μια ανάσα, μια πίστη στο ότι σε τελική ανάλυση αυτός ο κόσμος, αυτοί οι άνθρωποι, αυτοί οι άγιοι, οι προφήτες, και όλα τα θεϊκά πρόσωπα και μορφές πάνε να κάνουν κάτι καλό και θα τα καταφέρουν.

Τα Εισόδια της Θεοτόκου. Ναός Πρωτάτου. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Ιησούς Χριστός είναι γαλήνιος, σοβαρός, και όμορφος, χωρίς ίχνος αυστηρότητας. Το “κλασσικό” βυζαντινό ύφος εξατμίζεται με τον Πανσέληνο, και παραδίδει τη θέση του σε μια ζωγραφική ανθρώπινη και γήινη.

Ο Χριστός ένθρονος. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.
Το γενέσιο της Θεοτόκου – Λεπτομέρεια. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.

Η Θεοτόκος με το Θείο Βρέφος απεικονίζεται σε φωτογραφία που πήρα μέσα στο ναό του Πρωτάτου το 2009 με ελάχιστο φώς από κεριά, σκαλωσιές για επισκευές και συντηρήσεις, και ηχητικό υπόβαθρο από πολλούς θορυβώδεις Ρώσσους προσκυνητές.

Η Θεοτόκος ένρονος Βρεφοκρατούσα. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος, Πρωτάτο 2009
Αναπεσών Χριστός. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος, Πρωτάτο 2009
Ο Μυστικός Δείπνος – Λεπτομέρεια. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Πανσέληνος είναι πιθανώτατα ο ζωγράφος του Μυστικού Δείπνου που απεικονίζεται στον εξωνάρθηκα Καθολικού της μονής Βατοπαιδίου.

Ο Μυστικός Δείπνος. Εξωνάρθηκας Καθολικού της μονής Βατοπαιδίου (1312). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.
Ο Άγιος Νικόλαος. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος, Πρωτάτο 2009
Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης. Ναός Πρωτάτου (1290). Φωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.
Ο προφήτης Δανιήλ. Ναός Πρωτάτου (1290). ωτογραφία: Νίκος Μορόπουλος από την έκθεση του 2003 στη Θεσσαλονίκη.